Το χιούμορ ως μέσο και σκοπός στη διδασκαλία και την κατάκτηση της ελληνικής ως ξένης γλώσσας: μελέτη περίπτωσης σε μαθητές αρχάριου – μέσου επιπέδου

Abstract

Humor is an integral part of everyday communication. However, when reviewing the literature, a wide range of research on its role in language teaching cannot be identified. Its use is even more limited in cases of teaching and acquiring a language as a second/foreign language, thus not providing students with the opportunity to engage with a linguistic element that is directly connected to human communication and manifested in many diverse ways (see Schmitz, 2002). From the studies that have been conducted on the use of humor in teaching and acquisition of a second/foreign language, it is primarily noted that it contributes to creating a positive classroom environment, through which immediacy between the teacher and students is promoted, and positive attitudes and behaviors are cultivated. This results in enhancing the development of cognitive skills and abilities (see e.g., Askildson, 2005; Forman, 2011). In fact, humor can be utilized in relation to teaching and acquisition of linguistic phenomena in a second/foreign language. As noted by scholars (see Bell, 2009; Pomerantz & Bell, 2011), the students themselves wish to approach and master the humor of the target language, recognizing that it is an important part of it. In this context, the research conducted in this field (such as Wanzer, 2002; Lucas, 2005; Tocalli-Beller & Swain, 2007) suggests that the use of humor in language teaching is feasible if the teacher first selects appropriate forms of humor that will allow students to create suitable mental associations between the humorous element and the subject being taught. Considering the research gap regarding the value and significance of humor in teaching and acquisition of a second/foreign language, specifically in the case of Greek, this thesis aims to highlight the usefulness of humor as a teaching and learning tool, with an emphasis on beginner and intermediate/advanced level students.

Το χιούμορ αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινής επικοινωνίας. Ωστόσο, ανατρέχοντας στη βιβλιογραφία δεν μπορεί να εντοπιστεί μεγάλο εύρος ερευνών σχετικά με την θέση του στη γλωσσική διδασκαλία. Ακόμη περισσότερο περιορισμένη είναι η αξιοποίησή του όσον αφορά τις περιπτώσεις της διδασκαλίας και της κατάκτησης μιας γλώσσας ως δεύτερης/ξένης, μη δίνοντας τη δυνατότητα στους μαθητές και τις μαθήτριες να έρθουν σε επαφή με ένα γλωσσικό στοιχείο που συνδέεται άμεσα με την ανθρώπινη επικοινωνία και εκδηλώνεται με πολλούς και διάφορους τρόπους (βλ. Schmitz, 2002). Από όσες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί με αντικείμενο την αξιοποίηση του χιούμορ στη διδασκαλία και την κατάκτηση της δεύτερης/ξένης γλώσσας, διαπιστώνεται πρωτίστως η συμβολή του στη διαμόρφωση ενός θετικού κλίματος μέσα στην τάξη, μέσω του οποίου προωθείται η αμεσότητα μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητών/μαθητριών και διαπλάθονται θετικές στάσεις και συμπεριφορές, με αποτέλεσμα την ενίσχυση της ανάπτυξης των γνωστικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων (βλ. ενδ. Askildson, 2005· Forman, 2011). Στην πραγματικότητα, το χιούμορ μπορεί να αξιοποιηθεί σε σχέση με την διδασκαλία και την κατάκτηση γλωσσικών φαινομένων στη δεύτερη/ξένη γλώσσα. Όπως επισημαίνεται από μελετητές (βλ. Bell, 2009· Pomerantz & Bell, 2011), οι ίδιοι οι μαθητές επιθυμούν να προσεγγίσουν και να κατακτήσουν το χιούμορ της υπό κατάκτηση γλώσσας αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό πως αποτελεί σημαντικό κομμάτι της. Στο πλαίσιο αυτό, οι όποιες έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί στο πεδίο αυτό (όπως Wanzer, 2002· Lucas, 2005⸱ Tocalli-Beller & Swain, 2007) αναφέρουν πως η χρήση του χιούμορ στη γλωσσική διδασκαλία είναι εφικτή εάν πρώτα ο/η εκπαιδευτικός επιλέξει κατάλληλες μορφές χιούμορ που θα επιτρέψουν στους μαθητές και τις μαθήτριες να προχωρήσουν στη δημιουργία κατάλληλων νοητικών συσχετισμών ανάμεσα στο χιουμοριστικό στοιχείο και το αντικείμενο διδασκαλίας. Λαμβάνοντας υπόψη το κενό που υπάρχει στην έρευνα για την αξία και τη σημασία του χιούμορ στη διδασκαλία και την κατάκτηση της δεύτερης/ξένης γλώσσας για την περίπτωση των ελληνικών, η παρούσα διατριβή αποσκοπεί στην ανάδειξη της χρησιμότητας του χιούμορ ως διδακτικού και μαθησιακού εργαλείου, με έμφαση στις περιπτώσεις των μαθητών αρχάριου και μέσου/προχωρημένου επιπέδου.