Εκπαίδευση μαθητών τυπικής ή μη ανάπτυξης λόγω συμπερίληψης σε γενικά σχολεία Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης σε αιφνίδιες και ακραίες φυσικές καταστροφές μέσω STEAM

Abstract

The object of this research is to investigate if and to what extent, the holistic -interdisciplinary approach STEAM, that uses in a holistic approach Science, Technology, Mechanics, Art and Mathematics, can be used to teach natural disasters as effectively to pupils that need differentiated teaching, because of learning disabilities, as opposed to pupils that don’t.At the beginning of the research two electronic questionnaires were created, which addressed teachers and pupils of the Greek territory, they were distributed through the internet and that way two thousand (2000) answers from a randomized sample were collected. Through these, the desire of all of the teaching staff and the pupils' population for education related to natural disasters was made clear, as was the finding of the lack of interest in this particular subject to date. Having in mind the above finding, a work plan including many different activities related to natural disasters, was created, which aimed to give pupils who took part in a differentiated manner, multiple stimuli through different interventions and artefacts. Stories were created, electronic and board games, experiential workshops, field study (burnt forest), painting competitions, creation of musical sounds, educational trips, video watching and also activities related to emotions. After the educational material and work plan was created at the school units that took part, two questionnaires were designed to estimate the situation at the beginning and to evaluate the results after the educational program.The school units were a private school in Athens and four schools on the isle of Naxos, in the Cyclades. All of the schools belong to the Greek National Territory and have Greek as their main language. The educational program took place in school units within the lesson: «Skills workshop» and for the topics: «I take care of the environment – Natural disasters», «Civil protection» and «I create and innovate- Creative thinking and initiative – STEM».During the phase of implementation, it was decided that two questionnaires should be given to pupils. One at the start of the program and one after the course of their employment with the object of natural disasters. The questionnaires that were distributed had a unique code for every pupil, which allowed us to know if they were in need of special education, hence differentiated teaching. That is because, in all general education schools there are pupils with learning and behavioral disabilities because of co-inclusion. Pupils’ answers were also evaluated comparatively, because we wanted to see if the holistic -interdisciplinary approach STEAM, managed to educate pupils that need special education as effectively as pupils of general education.We cooperated in total with ten teachers, who were first educated in relation to the content of the activities and then cooperated with the researcher in order to exchange information and to export and at the same time evaluate the findings. The results of the research were published in international magazines and pointed out firstly the need of the population of both teachers and pupils for educational programs related to natural disasters. As the study progressed and after it was completed, the exported results were published which gave a sense of satisfaction to both researchers and teachers who took part, as it became apparent that the holistic -interdisciplinary education STEAM, was able to bring positive learning outcomes to the whole of the pupils ' population, smoothing out the differences and making use of the abilities of all the children without allowing exclusions.

Το αντικείμενο της παρούσας έρευνας είναι η διερεύνηση του αν και κατά πόσο δύναται, η ολιστική- διεπιστημονική προσέγγιση STEAM που χρησιμοποιεί με ολιστική προσέγγιση την Επιστήμη, την Τεχνολογία, τη Μηχανική, την Τέχνη και τα Μαθηματικά, να διδάξει τις φυσικές καταστροφές το ίδιο αποτελεσματικά σε μαθητές που χρήζουν ή δε χρήζουν διαφοροποιημένης διδασκαλίας, λόγω ειδικών μαθησιακών αναγκών. Στην αρχή της έρευνας δημιουργήθηκαν δύο ηλεκτρονικά ερωτηματολόγια, που απευθύνονταν σε εκπαιδευτικούς και σε μαθητές της ελληνικής επικράτειας, τα οποία διαμοιράστηκαν μέσω διαδικτύου και με αυτόν τον τρόπο συλλέχθηκαν δύο χιλιάδες (2.000) απαντήσεις από τυχαιοποιημένο δείγμα. Μέσα από αυτά έγινε φανερή η επιθυμία όλου του εκπαιδευτικού προσωπικού, αλλά και του μαθητικού πληθυσμού για εκπαίδευση σχετική με τις φυσικές καταστροφές και η διαπίστωση της μέχρι τώρα ελλιπούς ενασχόλησης με το συγκεκριμένο αντικείμενο. Λαμβάνοντας υπόψη την παραπάνω διαπίστωση, δημιουργήθηκε ένα σχέδιο εργασίας με ποικίλες δραστηριότητες σχετικές με τις φυσικές καταστροφές, οι οποίες είχαν ως στόχο να παρέχουν πολλαπλά ερεθίσματα στους μαθητές/τριες που συμμετείχαν με διαφοροποιημένο τρόπο, μέσα από διάφορες προσεγγίσεις και παρεμβάσεις. Δημιουργήθηκαν παραμύθια, ηλεκτρονικά και επιτραπέζια παιχνίδια, βιωματικά εργαστήρια, μελέτη στο πεδίο (καμένο δάσος), διαγωνισμοί ζωγραφικής, δημιουργία μουσικών ήχων, εκπαιδευτικές επισκέψεις, παρακολούθηση βίντεο αλλά και δραστηριότητες σχετικές με τα συναισθήματα. Αφού δημιουργήθηκε το εκπαιδευτικό υλικό και το πλάνο εργασιών στις σχολικές μονάδες που συμμετείχαν, σχεδιάστηκαν και δύο ερωτηματολόγια προς εκτίμηση της αρχικής κατάστασης και προς αποτίμηση των αποτελεσμάτων μετά από το εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Οι σχολικές μονάδες ήταν ένα ιδιωτικό σχολείο της Αθήνας και τέσσερα σχολεία της νήσου Νάξου, στις Κυκλάδες. Όλα τα σχολεία ανήκαν στην Ελληνική Επικράτεια και είχαν ως μητρική γλώσσα τα ελληνικά. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα υλοποιήθηκε στις σχολικές μονάδες στα πλαίσια του μαθήματος Εργαστήρια δεξιοτήτων και για τις θεματικές ενότητες: Φροντίζω το περιβάλλον- Φυσικές Καταστροφές, Πολιτική Προστασία και Δημιουργώ και Καινοτομώ- Δημιουργική σκέψη & Πρωτοβουλία- STEM. Κατά τη φάση της υλοποίησης, αποφασίστηκε να δοθούν στους μαθητές/τριες δύο ερωτηματολόγια. Ένα στην έναρξη του προγράμματος κι ένα μετά το πέρας της ενασχόλησής τους με το αντικείμενο των φυσικών καταστροφών. Τα ερωτηματολόγια που διαμοιράστηκαν είχαν επάνω έναν μοναδικό κωδικό για κάθε μαθητή, ο οποίος μας επέτρεπε να γνωρίζουμε αν χρήζει ειδικής Αγωγής, άρα και διαφοροποιημένης διδασκαλίας. Κι αυτό γιατί σε όλα τα σχολεία γενικής εκπαίδευσης φοιτούν και μαθητές με δυσκολίες μάθησης ή/ και συμπεριφοράς, λόγω συμπερίληψης. Οι απαντήσεις των μαθητών αξιολογήθηκαν και συγκριτικά καθώς θέλαμε να δούμε αν η ολιστική διεπιστημονική προσέγγιση STEAM, κατάφερε να επιμορφώσει επιτυχώς και τους μαθητές που εμπίπτουν στην ειδική αγωγή το ίδιο αποτελεσματικά με τους μαθητές/τριες της γενικής αγωγής.Συνεργαστήκαμε συνολικά με δέκα εκπαιδευτικούς, οι οποίοι επιμορφώθηκαν σχετικά με το περιεχόμενο των δραστηριοτήτων και στη συνέχεια συνεργάστηκαν με την ερευνήτρια προκειμένου να γίνει ανταλλαγή πληροφοριών, αλλά και εξαγωγή με ταυτόχρονη αξιολόγηση των αποτελεσμάτων. Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύθηκαν σε διεθνή περιοδικά και κατέδειξαν αρχικά την ανάγκη του εκπαιδευτικού και μαθητικού πληθυσμού για προγράμματα επιμόρφωσης σχετικά με τις φυσικές καταστροφές. Στην πορεία και μετά την υλοποίηση δημοσιεύθηκαν τα εξαγώγιμα αποτελέσματα τα οποία δημιούργησαν στους ερευνητές και στους εκπαιδευτικούς που συμμετείχαν ένα αίσθημα ικανοποίησης, καθώς φάνηκε πως η ολιστική-διεπιστημονική εκπαίδευση STEAM κατάφερε να επιφέρει μαθησιακά αποτελέσματα σε όλο τον μαθητικό πληθυσμό αμβλύνοντας τις διαφορές, αξιοποιώντας τις δυνατότητες όλων των παιδιών και χωρίς να επιτρέπει αποκλεισμούς.