Compound processing in neurodegenerative syndromes

Abstract

The present research investigates the processing of compound words in Primary Progressive Aphasia (PPA), amnestic Alzheimer’s disease (aAD), and behavioral Frontotemporal Dementia (bvFTD), neurodegenerative syndromes with prominent difficulties at the lexical level of language processing. Given that compounding fits within the realm of morphological and semantic processing, the study allowed us to investigate how these types of knowledge interact at the word level and how they affect lexical access in these distinct dementia populations. To this end, two offline production experiments and two online lexical decision tasks were conducted to investigate the explicit and implicit knowledge of compound words in both production and recognition modalities. The stimuli for these tasks included various types of compounds as well as pseudo-compounds, in order to examine the knowledge of people with dementia about the morphological structure of compound words and compound properties. The findings of this research bring to light new data on the processing of morphologically complex, compound words in dementia populations. First, compounding posits greater production difficulties in PPA, aAD, and bvFTD syndromes compared to single words as opposed to healthy aging, suggesting that the knowledge about the compositional nature of a compound - structurally and semantically - is compromised in dementia. Second, PPA-S, PPA-NF/A, PPA-L, and bvFTD individuals were not able to detect violations of the compound structure (structural and morpho-semantic violations), indicating that the knowledge of the morphological status, structure, and rules of compounding is particularly compromised in PPA and bvFTD. Healthy elderly had significantly longer reaction times in pseudo-compounds than compounds, suggesting that morpho-semantic and characteristics of the compound structure are being processed during lexical access. Third, relational structure affects the performance of people with dementia, advocating the idea that it is an important determinant of the compound’s representation and processing. Fourth, semantic aspects of word knowledge are vulnerable in PPA-NF/A and PPA-L variants. The current thesis has a psycho-/neurolinguistic and clinical contribution as it deals with aspects of lexical processing which have not been looked at in dementia research until now. The overall findings indicate that aspects of the morphological and semantic knowledge are affected by dementia regardless of whether the core language problem is semantic (PPA-S, aAD, bvFTD), phonological (PPA-L), or grammatical (PPA-NF/A). Thus, this research enriched our knowledge of the linguistic profile of PPA, aAD, and bvFTD. The performance of people with dementia is consistent with an approach that a large-scale network supports lexical processing and could be disturbed in dementia irrespective of whether the profound clinical symptom is in the language (PPA-S, PPA-NF/A, PPA-L), memory (aAD), or behavior (bvFTD), notwithstanding this network could be disturbed partially distinct.

H παρούσα διατριβή διερευνά την επεξεργασία των σύνθετων λέξεων στην Πρωτοπαθή Προοδευτική Αφασία (ΠΠΑ), την αμνησιακή νόσο Alzheimer (ΝΑ) και τη συμπεριφορική μετωποκραφική άνοια (ΜΚΑ), νευροεκφυλιστικά σύνδρομα με βασικό γλωσσικό έλλειμμα τη δυσκολία στην εύρεση των λέξεων. Η σύνθεση αποτελεί μία μορφολογική διαδικασία δημιουργίας λέξεων με ιδιαίτερο ερευνητικό ενδιαφέρον καθώς ο σχηματισμός των συνθέτων επιτυγχάνεται μέσω του συνδυασμού επιμέρους λεξικών στοιχείων της γλώσσας, λαμβάνοντας υπόψη τόσο μορφολογικά/δομικά όσο και σημασιολογικά χαρακτηριστικά. Στη βάση αυτού, η διερεύνηση του τρόπου επεξεργασίας των συνθέτων σε άτομα με ΠΠΑ, ΝΑ και ΜΚΑ μας επέτρεψε να ελέγξουμε αν αυτά τα σύνδρομα άνοιας πλήττουν τις ικανότητες παραγωγής και κατανόησης μορφολογικά πολύπλοκων λέξεων και κατά πόσο τα διακριτά χαρακτηριστικά κάθε νευροεκφυλιστικού συνδρόμου έχουν διαφορετική επίδραση στον τρόπο επεξεργασίας των συνθέτων. Για το σκοπό αυτό, διεξήχθησαν δύο μη χρονομετρικές πειραματικές δοκιμασίες παραγωγής και δύο χρονομετρικές δοκιμασίες αναγνώρισης σύνθετων λέξεων. Στην έρευνα χρησιμοποιήθηκαν διάφοροι τύποι συνθέτων (σύνθετα με σχέση εξάρτησης, σύνθετα με σχέση παράταξης και εξωκεντρικά σύνθετα, όλων των γραμματικών κατηγοριών) καθώς και ψευδοσύνθετα, προκειμένου να εξεταστεί κατά πόσο τα άτομα με άνοια έχουν επίγνωση της μορφολογικής δομής και των ιδιοτήτων των συνθέτων. Τα ευρήματα της διατριβής έφεραν στο φως νέα δεδομένα σχετικά με την επεξεργασία μορφολογικά πολύπλοκων, σύνθετων λέξεων στην άνοια. Τα βασικότερα ευρήματα είναι τα εξής: πρώτον, οι σύνθετες λέξεις δυσκολεύουν περισσότερο τα άτομα με άνοια σε σύγκριση με τις μορφολογικά απλές λέξεις -σε αντίθεση με την ομάδα ελέγχου- υποδηλώνοντας ότι η δομική και σημασιολογική πολυπλοκότητα που χαρακτηρίζει τα σύνθετα δημιουργεί μία μεγαλύτερη δυσκολία στην παραγωγή (production). Δεύτερον, τα άτομα με σημασιολογική, μη ρέουσα/αγραμματική και λογοπενική ΠΠΑ καθώς και τα άτομα με ΜΚΑ δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν παραβιάσεις στη δομή των συνθέτων, υποδεικνύοντας ότι η γνώση της μορφολογικής δομής, των σημασιολογικών χαρακτηριστικών και των κανόνων της σύνθεσης είναι ιδιαίτερα διαταραγμένη στην ΠΠΑ και την ΜΚΑ. Η ομάδα ελέγχου καθυστέρησε σημαντικά (σε σύγκριση με τα σύνθετα) να αναγνωρίσει ότι τα ψευδοσύνθετα δεν είναι λέξεις της Νέας Ελληνικής, καταδεικνύοντας ότι τα μορφο-σημασιολογικά χαρακτηριστικά των συνθέτων υπόκεινται σε επεξεργασία κατά τη λεξική πρόσβαση. Τρίτον, η σημασιολογική και γραμματική σχέση των συστατικών ενός συνθέτου επηρέασε την απόδοση των ατόμων με άνοια, υποδεικνύοντας ότι αυτή η ιδιότητα των συνθέτων παίζει ρόλο κατά την επεξεργασία τους. Τέταρτον, εντοπίστηκαν σημασιολογικά ελλείμματα στην ΠΠΑ λογοπενικού και μη ρέοντος/αγραμματικού τύπου. Η παρούσα διατριβή ανέδειξε ελλείμματα στο επίπεδο του λεξιλογίου που μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει αντικείμενο έρευνας στην άνοια. Μέσω της παράλληλης εξέτασης διαφορετικών τύπων άνοιας (ΠΠΑ, ΝΑ & ΜΚΑ) διαμορφώσαμε μια εικόνα για την επίδραση των νευροεκφυλιστικών ασθενειών στην παραγωγή και κατανόηση μορφολογικά πολύπλοκων, σύνθετων λέξεων. Τα ευρήματα αναδεικνύουν ότι οι πτυχές της μορφολογικής και σημασιολογικής γνώσης επηρεάζονται από σύνδρομα άνοιας ανεξάρτητα από το αν το βασικό γλωσσικό πρόβλημα είναι κυρίως σημασιολογικό (σημασιολογική ΠΠΑ, ΝΑ, ΜΚΑ), φωνολογικό (λογοπενική ΠΠΑ) ή γραμματικό (μη ρέουσα/αγραμματική ΠΠΑ). Επιπλέον, η απόδοση των ατόμων με άνοια στις πειραματικές δοκιμασίες υποδεικνύει ότι η επεξεργασία των λέξεων υποστηρίζεται από ένα ευρύ δίκτυο, το οποίο μπορεί να διαταραχθεί στην άνοια, ανεξάρτητα από το αν το πρωτοτυπικό κλινικό χαρακτηριστικό είναι η γλώσσα (ΠΠΑ), η μνήμη (ΝΑ) ή η συμπεριφορά (ΜΚΑ), παρόλο που αυτό το δίκτυο μπορεί να διαταραχθεί και λίγο διαφορετικά σε καθένα από τα παραπάνω νευροεκφυλιστικά σύνδρομα.