Η συναισθηματική νοημοσύνη σε σχέση με το κλίμα της τάξης και τη σχολική επίδοση των παιδιών

Abstract

Trait emotional intelligence is a constellation of emotion-related self-perceptions and dispositionscomprising the affective aspects of personality. The present study aimed at investigating trait emotionalintelligence of school-age children (preadolescents). Specifically, the relation between trait emotionalintelligence and two dimensions of children’s lives at school – academic achievement (cognitivedimension) and classroom climate (emotional dimension) – was examined. Participants were 449 fifthandsixth-grade students from 17 randomly selected public primary schools in Athens, the capital ofGreece (276 girls and 223 boys; 224 fifth graders and 275 sixth graders). Students completed the Greekadaptations of (a) Trait Emotional Intelligence–Child Short Form (http://www.psychometriclab.com),and (b) Classroom Life Measure (Johnson & Johnson, 1983. Johnson, Johnson, Buckman, & Richards,1985). Teachers assessed children’s academic achievement in the subjects of Mathematics, Languageand History. Results showed that children had high overall trait emotional intelligence and highacademic achievement. They tended to evaluate their classroom climate in a positive way. Specifically,they reported that their teacher used to support them both academically and personally, and they did notfeel alienated from their class. Trait emotional intelligence was found not to be associated with schoolachievement. Students with high levels of trait emotional intelligence were likely to report high levelsof cooperation. Finally, cohesive school climate predicted high levels of trait emotional intelligence.Data are discussed in the framework of the existing research literature on children’s emotionalintelligence and its relation to school life. Finally, suggestions for educational practice based on theresults of the present study are made.

Η συναισθηματική νοημοσύνη ως χαρακτηριστικό γνώρισμα της προσωπικότητας αναφέρεταιστις προδιαθέσεις της συμπεριφοράς και στις προσωπικές εκτιμήσεις του ατόμου για τις ικανότητέςτου. Σκοπός της παρούσας έρευνας ήταν να μελετηθεί η συναισθηματική νοημοσύνη ωςχαρακτηριστικό γνώρισμα των παιδιών προεφηβικής ηλικίας, που φοιτούν στις δύο τελευταίες τάξειςτου Δημοτικού Σχολείου. Αναλυτικότερα, διερευνάται πώς δύο διαστάσεις της ζωής των παιδιών στοσχολείο – η σχολική επίδοση (γνωστική διάσταση) και το κλίμα της τάξης (συναισθηματική διάσταση)– σχετίζονται με τη συναισθηματική νοημοσύνη ως χαρακτηριστικό γνώρισμα των παιδιών. Στηνέρευνα συμμετείχαν 499 μαθητές (276 κορίτσια και 223 αγόρια) που προέρχονταν από 17 δημόσιαΔημοτικά σχολεία της ευρύτερης περιοχής του κέντρου των Αθηνών, εκ των οποίων οι 224 φοιτούσανστην Ε΄ Δημοτικού και οι 275 στην Στ΄ Δημοτικού. Οι μαθητές συμπλήρωσαν (α) το Ερωτηματολόγιοτης Συναισθηματικής Νοημοσύνης ως Χαρακτηριστικού Γνωρίσματος για Παιδιά-Σύντομη Έκδοση, πουαποτελεί την ελληνική μετάφραση-προσαρμογή του ερωτηματολογίου Trait Emotional Intelligence–Child Short Form (προσωπική ιστοσελίδα Petrides, http://www.psychometriclab.com) και (β) τοΕρωτηματολόγιο «Η Ζωή στη Σχολική Τάξη», που αποτελεί την ελληνική μετάφραση-προσαρμογή τουερωτηματολογίου Classroom Life Measure (Johnson & Johnson, 1983. Johnson, Johnson, Buckman, &Richards, 1985. Βογιατζόγλου & Γαλανάκη, 2008. Γαλανάκη, 2005. Μπαμπάλης, 2009. Μπαμπάλης,Γαλανάκη, & Σταύρου, 2007). Οι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν την Κλίμακα Σχολικής Επίδοσης, ηοποία αξιολογεί τη σχολική επίδοση των μαθητών στα μαθήματα των Μαθηματικών, της Γλώσσας καιτης Ιστορίας. Τα παιδιά είχαν υψηλή συνολική συναισθηματική νοημοσύνη ως χαρακτηριστικόγνώρισμα, είχαν καλή επίδοση στα μαθήματα και αξιολογούσαν θετικά το κλίμα της τάξης τους.Συγκεκριμένα, ανέφεραν ότι ο δάσκαλος της τάξης τους τα υποστηρίζει τόσο σε σχολικό όσο και σεπροσωπικό επίπεδο και ότι δεν νιώθουν αποξενωμένα από την τάξη τους. Η συνολική συναισθηματικήνοημοσύνη ως χαρακτηριστικό γνώρισμα δεν βρέθηκε να σχετίζεται με την επίδοση των παιδιών στοσχολείο. Διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά με υψηλή συναισθηματική νοημοσύνη ως χαρακτηριστικόγνώρισμα ήταν πιθανό να αναφέρουν υψηλά επίπεδα συνεργασίας και τα παιδιά που φοιτούν σε μιασχολική τάξη που χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα συνοχής ήταν πιθανό να έχουν υψηλήσυναισθηματική νοημοσύνη ως χαρακτηριστικό γνώρισμα. Τα ευρήματα συζητούνται στα πλαίσια τηςσχετικής διεθνούς βιβλιογραφίας για τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών και τις σχέσεις τηςμε τη ζωή των παιδιών στο σχολείο. Τέλος, διατυπώνονται προτάσεις για παιδαγωγικές εφαρμογές, μεβάση τα πορίσματα της παρούσας έρευνας.