Νευροψυχολογικοί παράγοντες που επηρεάζουν την εκμάθηση μητρικής και ξένης γλώσσας

Abstract

Sex, handedness and proficiency attained in a language have remained in the focus of contemporary neuropsychological research as factors which influence cerebral lateralization.In the present study, the effects of sex, handedness and proficiency in the foreign and native language on the asymmetry ofthe cerebral hemispheres were investigated by means of visual evoked potentials and tachistoscope. 64 people, who were matched for sex, handedness and proficiency in the second language, were examined with both the above techniques. Pairs of Greek and English words were presented on a screen and they were asked to silently read and fmd whether they rhymed or had a semantic relationship.After application of the tachistoscopic technique, the reaction time and the number of correct responses per visual field were evaluated. After application of the visual evoked potentials technique, latencies and amplitudes of the N1(N75),PI(PI 00) and N2(N145) components were measured on the waveform recorded over the right and left Occipital lobes and the N2(N145) and P2(165) components on the waveform recorded over the right and left Temporal lobes. Statistically significant (p<.05) differences between the Left (LH) and Right (RH) hemispheres concerning the parameters evaluated, proved a shift from RH-to-LH participation in processing the foreign language when proficiency increased in right handers. This was especially prominent in right handed males who also showed a complete LH superiority for their native language phonological skills and a RH superiority for their native language semantic skills. Left handers showed a weak pattern of lateralization for both their native and foreign language. Left handed females showed the most bilateral native and foreign language representation of allgroups. As a conclusion, the role of each cerebral hemisphere in the processing of the native and second language varied significantly in each group of people, depending on their sex, handedness, proficiency attained in both their languages. Consequently, the educational system should make use ofteaching strategies which implicate both the hemispheres in the acquisition of both native and second language, especially in their first stages, and exploit their linguistic capacities to the full.

Το φύλο, η επιλογή χεριού και το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται ένα άτομο σε σχέση με την εκμάθηση μιας γλώσσας, παραμένουν στο επίκεντρο της νευροψυχολογικής έρευνας για πολλά χρόνια, επειδή είναι παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν την ημισφαιρική εξειδίκευση για τη τη μητρική και μια δεύτερη γλώσσα. Στην παρούσα έρευνα, μελετήθηκε η επίδραση των τριών αυτών παραγόντων στην ασυμμετρία των εγκεφαλικών ημισφαιρίων με τη μέθοδο των οπτικών προκλητών δυναμικών και τη μέθοδο του ταχυστοσκοπίου. 64 άτομα, τα οποία χωρίστηκαν ομοιόμορφα σε ομάδες ανάλογα με το φύλο, την επιλογή χεριού και το επίπεδο στη δεύτερη γλώσσα, εξετάστηκαν με τις παραπάνω μεθόδους. Ζεύγη Ελληνικών και Αγγλικών λέξεων παρουσιάστηκαν σε οθόνη και ζητήθηκε από τους εξεταζόμενους να βρουν αν αυτές ομοιοκαταληκτούσαν ή είχαν κάποια νοηματική σχέση μεταξύ τους. Μετά την εφαρμογή της μεθόδου του ταχυστοσκοπίου, ο χρόνος αντίδρασης και ο αριθμός των λαθών ανά οπτικό πεδίο εκτιμήθηκαν. Μετά την εφαρμογή των οπτικών προκλητών δυναμικών, ο λανθάνων χρόνος και το ύψος των κορυφών Ν1(Ν75), Ρ1(Ρ100) και Ν2(145) μετρήθηκαν στις κυματομορφές του αριστερού και δεξιού Ινιακού λοβού και ο λανθάνων χρόνος και το ύψος των κορυφών Ν2( 145) και Ρ2( 165) μετρήθηκαν στις κυματομορφές του αριστερού και δεξιού Κροταφικού λοβού. Στατιστικά σημαντικές (ρ< .05) διαφορές ανάμεσα στο Αριστερό (ΑΗ) και Δεξιό (ΔΗ) ημισφαίριο όσον αφορά τους παράγοντες που εκτιμήθηκαν, έδειξαν μια μετακίνηση από το δεξιό προς το αριστερό ημισφαίριο στην επεξεργασία της δεύτερης γλώσσας καθώς το επίπεδο σ' αυτή ανέβαινε, στα δεξιόχειρα άτομα. Αυτή η μετακίνηση ήταν ιδιαίτερα εμφανής στα δεξιόχειρα αγόρια, τα οποία επίσης έδειξαν υπεροχή του αριστερού ημισφαιρίου για τις φωνολογικές δεξιότητες και υπεροχή του δεξιού ημισφαιρίου για τις σημασιολογικές δεξιότητες στη μητρική τους γλώσσα. Οι αριστερόχειρες παρουσίασαν ασθενή ημισφαιρική εξειδίκευση τόσο για τη μητρική όσο και για τη δεύτερη γλώσσα και ιδιαίτερα τα αριστερόχειρα κορίτσια ήταν η ομάδα η οποία παρουσίασε την ασθενέστερη πλαγίωση και για τις δύο γλώσσες. Συμπερασματικά, ο ρόλος των εγκεφαλικών ημισφαιρίων στην επεξεργασία της μητρικής και μιας δεύτερης γλώσσας ποικίλει σε κάθε ομάδα ατόμων και διαφοροποιείται ανάλογα με το φύλο, την επιλογή χεριού και το επίπεδο στο οποίο βρίσκονται τα άτομα σε σχέση με την εκμάθηση μιας γλώσσας. Συνεπώς, στο εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να χρησιμοποιούνται μέθοδοι διδασκαλίας που να εμπλέκουν και τα δύο εγκεφαλικά ημισφαίρια και να εκμεταλεύονται πλήρως τις δυνατότητές τους και ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια εκμάθησης τόσο της μητρικής όσο και μιας δεύτερης γλώσσας.