Επιδημιολογική μελέτη των τροφογενών νοσημάτων στον νομό Άρτας ( Ήπειρος)

Abstract

Food-borne infections are a common problem worldwide. In the U.S.A there are approximately 76.000.000 incidents of food borne illnesses of which, 325.000 are admitted to the hospital and about 5,000 deaths are registered each year. In the U.S.A. the annual costs (medical expenses, productivity decrease ) reach 37,1 billion dollars. Long-term forecasts indicate a significant increase in international cases.The term food borne diseases refers to illnesses caused by the consumption of food and water and are attributed to various factors such as: bacteria (Salmonella sp.,Staphylococcus aureus ,Campylobacter jejuni ,Clostridium perfringens, Vibrio parahemolyticus, Shigella sp. ,E.coli Ο157:Η7 ) ,viruses, parasites (Cryptosporidium sp), fungi (mycotoxins), prions (BSE), marine biotoxins , chemical toxic substances, radioactive agents.The purpose of this study is the registration for a period of two years of food borne diseases in the area of the Prefecture of Arta, Greece. This was achieved by applying a special questionnaire conducted via telephone interview and the comparison of the results with data of similar investigations. Population in the Prefecture of Arta reach the 75,000 inhabitants. A standardized questionnaire designed for this study was engaged for the performance of the investigation. The survey was conducted by telephone on the basis of a standardized questionnaire. The investigation has been split into two periods where telephone interviews, in a large part of the population in the Prefecture of Arta, Greece, were performed.1st period: the research was conducted during the period 8/9/2006-30/12/2006 and 1058 people responded. In the survey participated 258 persons (around 25%), positive to symptoms declared 21 interviewers (8,14% of the participants).Did not reply to the inclination or replied but did not participate the survey, 800 interviewers.2ND period: the research was conducted during the period 3/2007-9/2007and were invited by telephone 1029 people, replied in dialer 516 people, responded (participated in the survey) 123 (approximately 12%), responded positively (chanting that symptoms) 11 people (9% of those who responded). Did not respond to calls or replied but did not participate in the search 906 people. Participants were chosen by systematic sampling research through the roll call of the Prefecture of Arta, Greece starting from letter A and taking a call every 5 names . Each letter included a percentage of phone calls depending on the number of names registered under each letter in the set list. The results of the present study reveal the following:1. Significant part of the population suffer symptoms of nutritional disease 2. Actual food borne disease incidences are underestimated 3. Higher food borne disease incidence reveal a) residents of urban areas ,b) age group people between 15-44 years, c) educational level of 6-12 school years ,d) persons dealing with household ,e) most of the patients visited the doctor on the onset of the disease but received no medical test or drug prescription, f)disease symptoms where attributed mostly to meat and ice cream consumption ,g)consumption of suspicious food was equally performed either in the house or outdoor 4.The need of detailed national monitoring on all food-borne disease outbreaks is necessary 5.The improvement of the food borne infection surveillant system needs : a) updating awareness of the population and the medical personnel, b)evaluation of incidences and classification according to the severity of the infection by the local authorities ,c) development of criteria for the incidences research methodology ,d) requirement of at least one interview from the patient based on a standardized questionnaire, e)training of surveillance groups over the monitoring system, f)incidents report online on web-based national system, g)training of all involved authorities and food operators on good practice over food handling and food control.

Οι τροφιμογενείς λοιμώξεις είναι ένα παγκοσμίως διαδεδομένο πρόβλημα. Στις Η.Π.Α παρατηρούνται περίπου 76.000.000 περιστατικά τέτοιων νοσημάτων κάθε έτος, από τα οποία τα 325.000 περιστατικά νοσηλεύονται σε νοσοκομεία και σημειώνονται γύρω στους 5.000 θανάτους. Στις Η.Π.Α το ετήσιο κόστος (ιατρικές δαπάνες, μείωση παραγωγικότητας) ανέρχεται σε 37,1 δισεκατομμύρια δολάρια. Οι μακροπρόθεσμες προβλέψεις διεθνώς μιλούν για σημαντική αύξηση των κρουσμάτων. Ο όρος τροφογενή νοσήματα αναφέρεται στα νοσήματα που προκαλούνται από την κατανάλωση τροφίμων και νερού. Τα νοσήματα αυτά οφείλονται σε διάφορους παράγοντες όπως:βακτήρια(Salmonella sp.,Staphylococcus aureus ,Campylobacter jejuni,Clostridium perfringens, Vibrio parahemolyticus, Shigella sp.,E.coli Ο157:Η7 ) ,ιοί, παράσιτα(Cryptosporidium sp) ,μύκητες (μυκοτοξίνες), prions (BSE), θαλάσσιες βιοτοξίνες, χημικές τοξικές ουσίες, ραδιενεργοί παράγοντες.Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η καταγραφή για χρονικό διάστημα δύο ετών των τροφογενών νοσημάτων προκειμένου να εκτιμηθεί η επίπτωση τους στην περιοχή του νομού Άρτας. Αυτό επιτεύχθηκε με την εφαρμογή ενός ειδικού ερωτηματολογίου που πραγματοποιήθηκε μέσω τηλεφωνικής συνέντευξης και στο τέλος έγινε η σύγκριση των αποτελεσμάτων με δεδομένα ανάλογων ερευνών. Ο νομός της Άρτας έχει περίπου 75.000 κατοίκους. Τα άτομα που επιλέχθηκαν υπεβλήθησαν σε συνέντευξη με την χρησιμοποίηση ενός τυποποιημένου ερωτηματολογίου ειδικά σχεδιασμένου για αυτή την μελέτη. Η έρευνα διεξήχθη τηλεφωνικά βασιζόμενη σε ένα τυποποιημένο ερωτηματολόγιο.Η έρευνα χωρίσθηκε σε δυο περιόδους κατά τις οποίες πραγματοποιήθηκαν τηλεφωνικές συνεντεύξεις σε ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού του νομού Άρτας.Ά περίοδος: Η έρευνα έγινε στο διάστημα 8/9/2006-30/12/2006 και εκλήθησαν τηλεφωνικά: 1058 άτομα απάντησαν. Συμμετείχαν στην έρευνα: 258 (περίπου το 25%). Απάντησαν θετικά: (ότι είχαν συμπτώματα): 21 άτομα (8,14% από όσους συμμετείχαν). Δεν απάντησαν στην κλίση ή απάντησαν αλλά δεν συμμετείχαν στην έρευνα : 800 άτομα΄Β περίοδος: η έρευνα έγινε στο διάστημα 3/2007-9/2007και εκλήθησαν τηλεφωνικά : 1029 άτομα απάντησαν στην κληση: 516 απάντησαν. Συμμετείχαν στην έρευνα: 123 (περίπου το 12 %)απάντησαν θετικά: (ότι είχαν συμπτώματα): 11 άτομα (9% από όσους απάντησαν). Δεν απάντησαν στην κλήση ή απάντησαν αλλά δεν συμμετείχαν στην ερευνά : 906 άτομα. Τα άτομα επιλέχθηκαν με συστηματική δειγματοληψία .Η έρευνα έγινε μέσω του τηλεφωνικού ονομαστικού καταλόγου νομού Άρτας, άρχισε από το γράμμα Α και ανά 5 ονόματα πραγματοποιούνταν και μια κλήση. Από κάθε γράμμα κλήθηκαν τηλέφωνα ανάλογα με το πόσα ονόματα περιλάμβανε το κάθε γράμμα στο σύνολο του καταλόγου. Έγινε δηλαδή αναγωγή από το σύνολο των τηλεφώνων του νομού Άρτας στο ποσοστό % που αντιστοιχούσε σε κάθε γράμμα .Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας συμπεραίνονται τα ακόλουθα:1. Διαπιστώνεται ένας σημαντικός αριθμός ατόμων που είχαν συμπτώματα διατροφικής ασθένειας 2. Παρατηρείται υποεκτίμηση του πραγματικού αριθμού των κρουσμάτων 3. Προσβάλλονται περισσότερο α) οι κάτοικοι των αστικών περιοχών, β) η ηλικιακή ομάδα που έδωσε τις περισσότερες θετικές απαντήσεις ήταν αυτή των 15-44 ετών, γ) η κατηγορία με μορφωτικό επίπεδο 6-12 έτη έδωσε τις περισσότερες θετικές απαντήσεις, δ) οι περισσότεροι από αυτούς που απάντησαν θετικά ασχολούνταν με τα οικιακά, ε) οι περισσότεροι από αυτούς που απάντησαν θετικά πήγαν σε γιατρό κατά την εκδήλωση της νόσου, στους περισσότερους από αυτούς που απάντησαν θετικά δεν έγιναν εξετάσεις ούτε χορηγήθηκαν φάρμακα, ζ) τα ύποπτα τρόφιμα που ενδεχομένως προκάλεσαν τροφιμογενή ασθένεια ήταν το κρέας και το παγωτό, η) τα ύποπτα τρόφιμα που ενδεχομένως προκάλεσαν τροφιμογενή ασθένεια καταναλώθηκαν σχεδόν σε ίδια αναλογία στο σπίτι ή σε εστιατόριο 4. Είναι κατανοητό ότι δημιουργείται η ανάγκη πλήρους και λεπτομερούς καταγραφής σε εθνικό επίπεδο όλων των κρουσμάτων των τροφιμογενών νοσημάτων σε ετήσια βάση 5. Όσον αφορά την παρούσα μελέτη και τα αποτελέσματά της προτείνονται μερικοί τρόποι για την βελτίωση του συστήματος παρακολούθησης των τροφιμογενών λοιμώξεων: α) ενημέρωση του πληθυσμού της χώρας αλλά και του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού, β) αξιολόγηση των καταγραφών από τις τοπικές αρχές και ταξινόμηση ανάλογα με την σοβαρότητα, γ) ανάπτυξη κριτηρίων για τη μεθοδολογία έρευνας περιστατικών, δ) απαίτηση μιας τουλάχιστον συνέντευξης από τον ασθενή βασισμένη σε ένα κοινό και ενιαίο για όλη την Ελλάδα ερωτηματολόγιο, ε) εκπαίδευση ομάδων εποπτείας του συστήματος παρακολούθησης στις σύγχρονες τεχνικές έρευνας περιστατικών, ζ) διοχέτευση αναφορών και περιστατικών σε ενιαίο διαδικτυακό(web–based system) Εθνικό Σύστημα, η) εκπαίδευση όλων των εμπλεκομένων με τον χειρισμό των τροφίμων φορέων στις ορθές πρακτικές χειρισμού τροφίμων και υγιεινής, εκπαίδευση όλου του πληθυσμού σε θέματα υγιεινής των τροφίμων.