Οικονομικές επιπτώσεις κλιματικής αλλαγής στις καλλιέργειες σιτηρών: εφαρμογή οικονομετρικού μοντέλου χωρικής ανάλυσης

Abstract

During the past years, the effects of climate change on the agricultural sector are obvious and will be more pronounced if the importance of the problem is not realized by those who are directly concerned, and if the immediate adaptation and mitigation measures are not taken. Climate change has the potential to affect the agricultural sector due to temperature changes and rainfall. The aim of this study is to analyze spatially the economic impacts of climate change on cereal yield in Greece. The paper employs the geographically weighted regression (GWR) method to determine the spatially varying relationships between geophysical, soil, climatic and social variables and their effects on crop yield based on both historical climate observations and a future climate emission scenarios. While the effects of climate change on cereal yields across Europe and the world have been widely analyzed by studying specific areas, the literature in the region of Greece has not investigated the effects of climate change using high spatial analysis data in grid cells. Thus, in order to achieve this analysis, the present research examines the effects of climate change using data at a high spatial 10 x 10 km2 grid cells. This analysis is particularly important due to the strong variability of the data even in the neighboring areas, thus showing a strong variation in the results. The results showed that crop yield is clearly influenced by spatial agrophysical and climate variables. The future climate emission scenarios, predict an average decrease in rainfall, a rise in temperature. The results of the paper indicate that a reduction in rainfall and an increase in temperature will cause different changes in average cereal yield in neighboring regions in Greece due to spatial heterogeneity between the variables. Moreover, the increase in temperature will have much more serious financial consequences than the rainfall. Finally, the increase of irrigation water as a measure of adaptation, in most areas of Greece will lead to an increase in the producer's income, whereas it will provide negative results to very few areas, so these specific areas must turn to other adaptation measures.

Τα τελευταία χρόνια οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο γεωργικό τομέα είναι εμφανείς και θα είναι πιο έντονες αν δεν γίνει αντιληπτό, από τους άμεσα ενδιαφερόμενους, το μέγεθος του προβλήματος και αν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα προσαρμογής και μετριασμού. Η κλιματική αλλαγή έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει τον γεωργικό τομέα εξαιτίας της μεταβολής της θερμοκρασίας και των βροχοπτώσεων.Η παρούσα διατριβή έχει ως στόχο να αναλύσει χωρικά τις οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην Ελλάδα και να προτείνει τα κατάλληλα μέτρα προσαρμογής. Ο στόχος της έρευνας επετεύχθη μέσα από την εφαρμογή της μεθόδου της Γεωγραφικά Σταθμισμένης Παλινδρόμησης (GWR), ώστε να προσδιοριστούν χωρικά οι μεταβαλλόμενες σχέσεις μεταξύ γεωφυσικών, εδαφικών, κλιματικών και κοινωνικών μεταβλητών καθώς και των επιπτώσεών τους στις αποδόσεις των σιτηρών με βάση ένα μελλοντικό σενάριο του κλίματος. Ενώ οι οικονομικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής σε ολόκληρη την Ευρώπη και τον κόσμο έχουν αναλυθεί ευρέως, μελετώντας συγκεκριμένες περιοχές, στην ελληνική βιβλιογραφία δεν έχουν διερευνηθεί οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής χρησιμοποιώντας δεδομένα υψηλής χωρικής ανάλυσης. Έτσι, για να επιτευχθεί αυτή η ανάλυση, η παρούσα έρευνα εξετάζει τις οικονομικές επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος χρησιμοποιώντας δεδομένα υψηλής χωρικής ανάλυσης 10 x 10 km2. Αυτή η ανάλυση έχει ιδιαίτερη σημασία εξαιτίας της έντονης παραλλακτικότητα των δεδομένων ακόμη και σε γειτονικές περιοχές, παρουσιάζοντας έντονη διαφοροποίηση των αποτελεσμάτων. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι αποδόσεις των σιτηρών καθώς και το εισόδημα των παραγωγών επηρεάζεται σαφώς από χωρικά εδαφολογικά, γεωφυσικά και κλιματικά δεδομένα. Τα μελλοντικά σενάρια προβλέπουν μείωση των βροχοπτώσεων και αύξηση της θερμοκρασίας. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας η μείωση των βροχοπτώσεων και η αύξηση της θερμοκρασίας θα προκαλέσουν διαφορετικές αλλαγές στη μέση απόδοση των σιτηρών σε γειτονικές περιοχές της Ελλάδας, λόγω της χωρικής ετερογένειας μεταξύ των μεταβλητών. Επίσης, η αύξηση της θερμοκρασίας θα επιφέρει πολύ πιο σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις σε σχέση με τη βροχόπτωση. Τέλος, η αύξηση του αρδευτικού νερού, ως μέτρο προσαρμογής, στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας θα επιφέρει αύξηση του εισοδήματος των παραγωγών, αντίθετα σε ελάχιστες περιοχές θα επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα, οπότε οι συγκεκριμένες περιοχές πρέπει να στραφούν σε άλλα πιο αποτελεσματικά μέτρα προσαρμογής.