Ποιότητα ζωής, ψυχοσυναισθηματική κατάσταση και διαταραχές ύπνου ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια υπό αμφικοιλιακή βηματοδότηση

Abstract

Introduction: Patients with permanent pacemakers constitute a constantly increasing percentage of patients with cardiovascular health problems. Particularly, in some patients with heart failure (HF), biventricular pacemaker implantation is a therapeutic option, in combination with medication and other therapeutic interventions. Objectives: The purpose of this study was to investigate the quality of life, psycho-emotional status (anxiety, depression) and insomnia of patients with HF under biventricular pacing. Material and Methods: The study sample consisted of 47 patients who were followed from April 2021 to September 2024, in the outpatient permanent pacemaker clinic of a large general hospital in Athens. The Minnesota Living With Heart Failure questionnaire was used to investigate quality of life, the HADS scale was used to assess anxiety and depression, while the Athens Insomnia Scale was used to assess insomnia. Statistical analysis of the data was performed using IBM SPSS Statistics 26.0 software. Results: The study sample consisted of 47 patients, aged 65.8 years (SD=9 years), 74.5% were men, 63.8% were married, while 27.7% were tertiary education graduates. Quality of life, anxiety, depression, and insomnia were significantly reduced after biventricular pacemaker implantation. Depression and insomnia did not show a statistically significant reduction only for women. Significantly reduced depressive symptoms were seen in those taking diuretics, while those with increased levels of insomnia also showed more severe depressive symptoms. Insomnia was significantly positively associated with taking beta-blockers as well as living with a partner and the male gender. Anxiety was significantly reduced for all groups, with those over 67 and those with arterial hypertension reporting statistically significantly less anxiety. NYHA functional capacity improved equally, with those who classified as NYHA I patients, being four times more than before implantation. Finally, insomnia and quality of life were significantly associated with anxiety and depression. Conclusions: Biventricular pacemaker implantation improves psychosocial status, quality of life, insomnia and functional status of patients with HF in 6 and 12 months after implantation. Multicenter studies are recommended to accurately investigate the long-term effect of biventricular pacing in patients with HF.

Εισαγωγή: Οι ασθενείς με μόνιμο βηματοδότη αποτελούν ένα διαρκώς αυξανόμενο ποσοστό των ασθενών με καρδιαγγειακό πρόβλημα υγείας. Ειδικότερα, σε επιλεγμένους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια (ΚΑ), η εμφύτευση αμφικοιλιακού βηματοδότη αποτελεί θεραπευτική επιλογή, σε συνδυασμό με τη λήψη φαρμακευτικής αγωγής και άλλες παρεμβάσεις. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η διερεύνηση της επίδρασης της αμφικοιλιακής βηματοδότησης στην ΠΖ, τη ψυχοσυναισθηματική κατάσταση (άγχος, κατάθλιψη) και την αϋπνία ασθενών με ΚΑ. Υλικό και μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 47 ασθενείς που παρακολουθήθηκαν από τον Απρίλιο 2021 έως τον Σεπτέμβριο 2024 στο εξωτερικό ιατρείο ασθενών με μόνιμο βηματοδότη μεγάλου γενικού νοσοκομείου της Αθήνας. Για την εκτίμηση της ποιότητας ζωής χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Minnesota Living With Heart Failure, για την εκτίμηση του άγχους και της κατάθλιψης έγινε χρήση της κλίμακας HADS, ενώ για την εκτίμηση της αϋπνίας χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Athens Insomnia Scale. Η στατιστική ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του λογισμικού IBM SPSS Statistics 26.0. Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των ασθενών ήταν 65,8 έτη (SD=9 έτη), Από τους ασθενείς, 74,5% ήταν άντρες, 63,8% ήταν έγγαμοι, 27,7% ήταν απόφοιτοι ανώτατης εκπαίδευσης και 72% ανήκαν στην λειτουργική κατάσταση ΙΙ της ΚΑ (κατά ΝΥΗΑ). Η ΠΖ, το άγχος, η κατάθλιψη καθώς και η αϋπνία μειώθηκαν στατιστικά σημαντικά 6 και 12 μήνες μετά την εμφύτευση αμφικοιλιακού βηματοδότη. Μόνο οι γυναίκες δεν εμφάνισαν στατιστικά σημαντική μείωση της κατάθλιψης και του άγχους. Σημαντικά μειωμένα καταθλιπτικά συμπτώματα εμφάνισαν όσοι λάμβαναν διουρητικά, ενώ όσοι είχαν αυξημένα επίπεδα αϋπνίας, εμφάνιζαν σοβαρότερα συμπτώματα κατάθλιψης. Το άγχος μειώθηκε στατιστικά σημαντικά σε όσους ήταν ηλικίας >67 έτη και όσους είχαν αρτηριακή υπέρταση. Η αϋπνία σχετίστηκε με τη λήψη β-αποκλειστών, τη διαμονή με σύντροφο και το αντρικό φύλο. Η λειτουργική κατάσταση κατά ΝΥΗΑ βελτιώθηκε κατά τη διάρκεια παρακολούθησης, αναδεικνύοντας την θετική επίδραση του αμφικοιλιακού βηματοδότη σε αυτούς τους ασθενείς. Τέλος, η αϋπνία καθώς και η ΠΖ σχετίστηκαν αρνητικά με τις διαστάσεις άγχους και κατάθλιψης. Συμπεράσματα: Η εμφύτευση αμφικοιλιακού βηματοδότη βελτιώνει την ψυχοσυναισθηματική κατάσταση, την ΠΖ και την αϋπνία ασθενών με ΚΑ στους 6 και 12 μήνες μετά την εμφύτευση. Προτείνεται η διενέργεια πολυκεντρικών μελετών, ώστε να διερευνηθεί με ακρίβεια η μακροχρόνια επίδραση της αμφικοιλιακής βηματοδότησης στους ασθενείς με ΚΑ.