Σημασιολογική αναπαράσταση και υποστήριξη αποφάσεων στη συντήρηση πολιτιστικής κληρονομιάς

Abstract

The documentation and management of information is an intimate part of the conservation and restoration (CnR) of the Cultural Heritage (CH) and it is conducted during the different processes that CnR includes such as the study, analysis, diagnosis, preventive and remedial conservation and the wider management of objects and monuments. In this context, the scientists and professionals of the domain produce and exchange a wide range of information in order to reach conclusions, make decisions, and eventually implement the suitable interventions. However, the means of linking, access, retrieval, and exploitation of the information are limited, mainly due to the significant heterogeneity and fragmentation that they present. In order to tackle the aforementioned issues, and to support to some extent the CnR process, different approaches have been suggested including simple tools as well as more sophisticated and complete systems. The suggested tools and systems exploit different technologies, the most popular of which is the Semantic Web (SW) technologies. Taking into account the aforementioned facts, the research studies the different approaches which facilitate and improve the way that the knowledge and the underlying information, regarding the CnR of CH, is perceived and used, focusing particularly on the SW methods and technologies. Through the study of the existing solutions, as well as the analysis of the information and the different semantic models, the formal representation of the knowledge, and the development of logical rules, the research aims to the development of an ontology-based framework for the support of experts’ decisions regarding conservation interventions. The framework and the ontology that it incorporates, aims to assist the experts of the domain of interest to describe the different considered parameters, to define and understand the requirements and criteria, and to find and select a set of suitable conservation intervention options for a case at hand.

Η τεκμηρίωση και διαχείριση πληροφοριών αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της συντήρησης και αποκατάστασης (ΣκΑ) της Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΠΚ) και διενεργείται παράλληλα με τις διαδικασίες που η ΣκΑ περιλαμβάνει όπως η μελέτη, ανάλυση, διάγνωση, προληπτική και επεμβατική συντήρηση και ευρύτερη διαχείριση αντικειμένων και μνημείων. Στο πλαίσιο αυτό, οι επιστήμονες και επαγγελματίες του τομέα παράγουν και ανταλλάσσουν ένα μεγάλο εύρος πληροφοριών, προκειμένου να βγάλουν συμπεράσματα, να λάβουν αποφάσεις και τελικά να εφαρμόσουν τις κατάλληλες επεμβάσεις. Ωστόσο, τα μέσα διασύνδεσης, πρόσβασης, εύρεσης και αξιοποίησης των πληροφοριών αυτών είναι περιορισμένα, κυρίως λόγω του ότι οι πληροφορίες παρουσιάζουν αξιοσημείωτη ετερογένεια και συχνά είναι κατακερματισμένες. Προκειμένου να ξεπεραστούν τα προαναφερθέντα προβλήματα και τελικά να υποστηριχθεί σε κάποιο βαθμό η διαδικασία ΣκΑ, έχουν προταθεί και υιοθετηθεί διαφορετικές προσεγγίσεις από απλά εργαλεία ως πιο περίπλοκα συστήματα. Τα εργαλεία και τα συστήματα αυτά αξιοποιούν διαφορετικές τεχνολογίες, μεταξύ των οποίων ιδιαίτερα δημοφιλείς είναι οι τεχνολογίες Σημασιολογικού Ιστού (ΣΙ). Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η παρούσα διατριβή διερευνά προσεγγίσεις που συμβάλλουν θετικά στον τρόπο που η γνώση και κατ’ επέκταση η πληροφορία που αφορά στη συντήρηση της ΠΚ γίνεται αντιληπτή και χρησιμοποιείται, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις μεθόδους και τεχνολογίες του ΣΙ. Μέσα από την μελέτη των υπαρχουσών λύσεων καθώς και την ανάλυση της πληροφορίας και των διαφορετικών σημασιολογικών μοντέλων, την τυπική αναπαράσταση της γνώσης, και την δημιουργία λογικών κανόνων, η έρευνα αποσκοπεί στην διαμόρφωση ενός πλαισίου υποστήριξης λήψης αποφάσεων για επεμβάσεις ΣκΑ βασισμένο σε οντολογία. Το πλαίσιο και η οντολογία που ενσωματώνει θα βοηθήσει τους ειδικούς του τομέα ενδιαφέροντος να περιγράψουν τις διαφορετικές παραμέτρους που λαμβάνονται υπόψη, να καθορίσουν και να κατανοήσουν τις σχετικές απαιτήσεις και τα κριτήρια επιλογής, και να εντοπίσουν και επιλέξουν κατάλληλες επιλογές επεμβάσεων ΣκΑ για δεδομένες περιπτώσεις.