Κλινική και παρακλινική διερεύνηση της δυσλειτουργίας του ώμου στη νόσο του Πάρκινσον

Abstract

Introduction: The potential impact of Parkinson's disease (PD) on shoulder movement and function has not been extensively studied. The thesis aims to: a) evaluate the correlation between shoulder dysfunction and PD parameters and stages, b) highlight possible clinical predictors of shoulder pathology.Material and Methods: The study sample includes 300 PD patients with no other co-morbidities that could be involved in shoulder pathology. Participants were randomly selected at the outpatient clinics of "Eginitio" University Hospital and a modified version of the Hoehn and Yahr (H&Y) scale was used to classify participants according to PD stages. Any alteration in the quality and the range of motion, measured by a goniometer, was defined as shoulder dysfunction. Contractile and non-contractile structures were assessed clinically with specific musculoskeletal tests. Dynamic and static ultrasonography (US) was used to examine both shoulders of early PD patients. Correlation analyses multivariate logistic regression models were applied. Results: Shoulder dysfunction, characterized by pain and hypomobility, involved tendons (60.3%) and articular structures (45.3%). Approximately 7 out of 10 early PD patients were diagnosed with shoulder dysfunction (65.8%, n=275). Dysfunction was positively correlated with tremor (r=0.80), rigidity (r=0.78) and the duration of the interval period between pain onset to PD diagnosis (r=0.52) (p<0.001). Articular and tendon abnormalities were sonographically detected in 81/100 and in 62/100 early PD patients, respectively. Notwithstanding the small sample size that significantly limits the precision of the findings, shoulder tendon dysfunction was found to be positively associated with the risk of hypomobility (OR=30.33, 95%CI=5.45-168.8, p<0.001), tremor (OR=16.82, 95%CI=0.91-310.32, p<0.058) and rigidity (OR=14.70, 95%CI=1.12-192.20, p<0.040), after controlling for potential confounders. Among all participants (n=300), approximately half (46.6%) reported pain episodes on average 1.07 years before the cardinal PD signs onset. Conclusions: Shoulder dysfunction appears to occur in the early PD stages and may increase the risk of sonographically detected tendon abnormalities. Tremor and rigidity were found to be associated with tendon dysfunction. Early consideration of PD involvement in shoulder pain and dysfunction is recommended.

Εισαγωγή: Η μελέτη της επίδρασης της νόσου Πάρκινσον (PD) στην κίνηση και τη λειτουργικότητα του ώμου είναι σχετικά περιορισμένη. Η παρούσα διατριβή στοχεύει: α) στην αξιολόγηση της συσχέτισης της δυσλειτουργίας του ώμου με παραμέτρους και στάδια της PD, β) στην ανάδειξη κλινικών και προγνωστικών παραγόντων της παθολογίας του δυσλειτουργικού ώμου. Υλικό και Μέθοδοι: Επιλέχθηκαν με συστηματική τυχαία δειγματοληψία 300 ασθενείς προσερχόμενοι στα εξωτερικά ιατρεία του «Αιγινητείου» Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου, και κατηγοριοποιήθηκαν βάσει της τροποποιημένης κλίμακας Hoehn και Yahr (H&Y). Ακολούθως αποκλείστηκαν άτομα με συνοδές παθήσεις που μπορεί να εμπλέκονται στην παθολογία του ώμου. Οποιαδήποτε αλλαγή στην ποιότητα και το μετρούμενο με γωνιόμετρο, εύρος κίνησης ορίστηκε ως δυσλειτουργία του ώμου. Οι συσταλτές και οι μη συσταλτές δομές αξιολογήθηκαν κλινικά με ειδικές μυοσκελετικές δοκιμές. Με δυναμική και στατική υπερηχοτομογραφία (US) απεικονίστηκαν αμφότεροι ώμοι ασθενών αρχικού σταδίου. Εφαρμόστηκαν αναλύσεις συσχέτισης και πολλαπλή λογαριθμική εξάρτηση για την αξιολόγηση των δεδομένων. Αποτελέσματα: H δυσλειτουργία χαρακτηριζόταν από πόνο και υποκινητικότητα και αφορούσε τένοντες (60,3%) και αρθρώσεις (45,3%). Περίπου 7 στους 10 ασθενείς αρχικού σταδίου διαγνώστηκαν με δυσλειτουργία ώμου (65,8%, n=275). Η δυσλειτουργία είχε θετική συσχέτιση με τον τρόμο (r=0,80), τη δυσκαμψία (r=0,78) και το διάστημα από την έναρξη πόνου έως τη διάγνωση της PD (r=0,52) (p<0,001). Aρθρικές και τενόντιες αλλοιώσεις απεικονίστηκαν υπερηχοτομογραφικά σε 81/100 και σε 62/100 ασθενείς αρχικού σταδίου αντίστοιχα. Λαμβάνοντας υπόψιν πως το μικρό μέγεθος δείγματος περιορίζει σημαντικά την ακρίβεια των ευρημάτων, στην παρούσα μελέτη παρατηρήθηκε πως μεταξύ παρκισονικών ασθενών αρχικού σταδίου, η δυσλειτουργία των τενόντων του ώμου βρέθηκε να σχετίζεται θετικά με τον κίνδυνο υποκινητικότητας (OR=30,33, 95%CI=5,45-168,8, p<0,001), τον τρόμο (OR=16,82, 95%CI=0,91-310,32, p<0,058) και τη δυσκαμψία (OR=14,70, 95%CI=1,12-192,20, p<0,040), μετά από έλεγχο πιθανών συγχυτικών παραγόντων. Μεταξύ όλων των ασθενών του δείγματος (n=300), περίπου οι μισοί (46,6%) ανέφεραν επεισόδια πόνου κατά μέσο όρο 1,07 έτη πριν την εμφάνιση των τυπικών σημείων της νόσου.Συμπεράσματα: Η δυσλειτουργία του ώμου φαίνεται να απαντάται στα αρχικά στάδια της PD και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παθολογικής απεικόνισης τενόντων. Ο τρόμος και η δυσκαμψία βρέθηκαν να σχετίζονται με τη δυσλειτουργία τενόντων. Συστήνεται να εξετάζεται η εμπλοκή της PD σε περιπτώσεις πόνου και δυσλειτουργίας ώμου.