Επίδραση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, του στυλ μαθήσεως και της εξάρτησης από το πεδίο στις επιδόσεις των μαθητών γενικής εκπαίδευσης στο μάθημα της Χημείας Λυκείου

Abstract

The present thesis is an attempt to investigate the influence of personality characteristics, learning style and other psychometric factors on the moods and performance of general education students in the chemistry course. In this context, we investigated (a) the ways in which individuals perceive and process information, (b) their personality type and how these characteristics relate to their performance in chemistry exams.In particular, the thesis consists of two parts, the theoretical and the research part. As regards the theoretical part of the thesis it is based on: (a) the VAK model of learning Styles; (b) the Myers-Briggs multidimensional personality model (Myers-Briggs Type Indicator, 1962), which assesses Jung's (1954) eight functional types and has been translated and weighted in the Greek population by Stalikas & Fitopoulos (1998); and (c) Howard Gardner's Multiple Intelligence Theory (Gardner, 1983) which identifies nine types of intelligence that are based in different parts of our brain, as the individual learns, communicates and solves problems with cognitive functions that are the result of the combination of the nine types of intelligence.Also, as regards the research part of the thesis is concerned, five studies are carried out. The sample in the first four studies of the thesis consists of 152 students from two High schools in Thessaloniki (one public and one private). In the last study the sample consists of 56 students who scored above 80/100 in the Panhellenic Examination in Chemistry and 10 students who scored below 30/100.Finally, an attempt is made to interpret the findings based on the theories of personality and theories of learning styles, based on the objectives and hypotheses that were set at the initial stage of the design of the doctoral thesis, while reference is made to the main conclusions of the research and their application in educational practice, but proposals for future studies and their interconnection with pedagogical science and education in general are also presented.

Η παρούσα διατριβή αποτελεί μια προσπάθεια διερεύνησης, της επίδρασης των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας, του στυλ μάθησης, όπως και άλλων ψυχομετρικών παραγόντων, στις διαθέσεις αλλά και στις επιδόσεις των μαθητών γενικής εκπαίδευσης στο μάθημα της Χημείας. Στα πλαίσια αυτά, διερευνήσαμε: (α) τους τρόπους, με τους οποίους τα άτομα προσλαμβάνουν και επεξεργάζονται τις πληροφορίες, (β) τον τύπο της προσωπικότητάς τους και πως αυτά τα χαρακτηριστικά σχετίζονται με την επίδοση τους στο μάθημα της Χημείας.Ειδικότερα, η διατριβή αποτελείται από δύο μέρη, το θεωρητικό και το ερευνητικό. Όσον αφορά το θεωρητικό πλαίσιο της διατριβής αυτό στηρίζεται: α) στο μοντέλο των αισθητηρίων τρόπων μάθησης, β) στο πολυδιάστατο μοντέλο της προσωπικότητας της Myers- Briggs (Myers-Briggs Type Indicator, 1962), που αξιολογεί τους οκτώ λειτουργικούς τύπους του Jung (1954) και έχει μεταφραστεί και σταθμιστεί στον ελληνικό πληθυσμό από τους Stalikas & Fitopoulos (1998) και γ) στη Θεωρία της Πολλαπλής Νοημοσύνης του Howard Gardner (Gardner, 1983) που αναγνωρίζει εννέα είδη νοημοσύνης που έχουν την έδρα τους σε διαφορετικά σημεία του εγκεφάλου μας, καθώς το άτομο μαθαίνει, επικοινωνεί και επιλύει προβλήματα με νοητικές λειτουργίες που αποτελούν αποτέλεσμα του συνδυασμού των εννέα τύπων νοημοσύνης. Επίσης, όσον αφορά το ερευνητικό τμήμα της διατριβής διενεργούνται πέντε μελέτες. Δείγμα στις τέσσερεις πρώτες μελέτες της διατριβής αποτελούν 152 μαθητές από δύο Λύκεια της Θεσσαλονίκης (ένα δημόσιο και ένα ιδιωτικό). Στην τελευταία μελέτη το δείγμα αποτελείται από τους 56 μαθητές που πέτυχαν βαθμολογία πάνω από 80/100 στις Πανελλαδικές Εξετάσεις στο μάθημα της Χημείας και από 10 μαθητές που πέτυχαν βαθμολογία κάτω από 30/100.Τέλος, επιχειρείται η ερμηνεία των ευρημάτων με βάση τις θεωρίες για την προσωπικότητα και τις θεωρίες για τους τρόπους μάθησης, με βάση τους στόχους και τις υποθέσεις που είχαν τεθεί στο αρχικό στάδιο του σχεδιασμού της διδακτορικής διατριβής, ενώ γίνεται αναφορά στα βασικά συμπεράσματα της έρευνας και στην εφαρμογή τους στην εκπαιδευτική πράξη, αλλά υποβάλλονται και προτάσεις για μελλοντικές μελέτες και τη διασύνδεσή τους με την παιδαγωγική επιστήμη και την εκπαίδευση, γενικότερα.