Πολιτικές ανώτατης εκπαίδευσης, διά βίου μάθηση και απασχολησιμότητα: το ευρωπαϊκό πλαίσιο και η ελληνική περίπτωση

Abstract

In a globalized environment characterized by constant change, education is called upon to play a leading role in the European Union's effort to meet the challenges posed by the multidimensional crisis and consequently the recession. This paper seeks to outline the evolution of European education policy and more specifically the evolution of the higher education policy at the European level, while examining both the role of the state, which is under constant “pressure”, and International organizations, which play an active role in shaping it. The central point of the doctoral thesis is the development of higher education policies and their relationship with lifelong learning and employability, as reflected in the twenty-year Bologna Process. At the same time, it is examined the degree of implementation of the measures taken for higher education in the Greek case, in the effort to achieve the goals set in the Bologna Process. In addition, attempts are being made to link the goals set in the European strategy "Europe 2020" for education, training and employment with higher education policies, as expressed through the Bologna Process. Finally, individual issues and challenges facing higher education, such as unemployment, NEETs and the "brain drain", are explored.

Σε ένα παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από συνεχείς μεταβολές, η εκπαίδευση καλείται να παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης να ανταποκριθεί στις προκλήσεις που δημιούργησαν η πολυδιάστατη κρίση και ακολούθως η ύφεση. Η παρούσα εργασία επιδιώκει να αποτυπώσει την εξέλιξη της ευρωπαϊκής εκπαιδευτικής πολιτικής και δη της πολιτικής για την ανώτατη εκπαίδευση, εξετάζοντας παράλληλα τόσο το ρόλο του κράτους, το οποίο βρίσκεται σε συνεχή «πίεση», όσο και των διεθνών οργανισμών, οι οποίοι αναλαμβάνουν ενεργό ρόλο στη διαμόρφωσή της. Κεντρικό σημείο της διατριβής αποτελεί η εξέλιξη των πολιτικών ανώτατης εκπαίδευσης και η σχέση τους με τη δια βίου μάθηση και την απασχολησιμότητα, όπως αποτυπώνονται στην εικοσαετή πορεία της Διαδικασίας της Μπολόνια (ΔτΜ). Παράλληλα, εξετάζεται ο βαθμός εφαρμογής των μέτρων που ελήφθησαν για την ανώτατη εκπαίδευση στην ελληνική περίπτωση, στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων που τέθηκαν στη ΔτΜ. Επιπρόσθετα, επιχειρείται η σύνδεση των στόχων που τέθηκαν στην ευρωπαϊκή στρατηγική “Europe 2020” για την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την απασχόληση με τις πολιτικές ανώτατης εκπαίδευσης, όπως εκφράστηκαν μέσα από τη ΔτΜ. Τέλος, εξετάζονται επιμέρους ζητήματα όπως η ανεργία, οι NEETs και το “brain drain”.