Διερεύνηση των αντιλήψεων και πρακτικών των εκπαιδευτικών ως προς την παιδαγωγική αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας

Abstract

This study aimed to inquire and evaluate the outcomes of the Greek ICT professional development program (also known as B level) regarding the beliefs and the practices (before, and after) of 146 science teachers from all over Greece who have participated in it. We actually wanted to evaluate the level of ICT integration in class not only during the program but after the program as well. For the study, we used pre and post questionnaires (with closed-ended and open-ended questions) and pre and post semi-structured personal interviews. The design of the research tools (as the ICT professional development program as well) and of the research data were based on Technological Pedagogical Content Knowledge model (TPACK) introduced by Mishra and Koehler. The statistic analysis of the questionnaire results and the analysis of the interview data showed that the beliefs and practices of science teachers concerning ICT integration have changed through the B’ level ICT professional development program. Science teachers -after being trained- tend to use more frequently technological tools designing activities, worksheets and educational scenarios in an inquiry based learning situation, forming groups of students and limit the use of the traditional teaching method. However, they keep on having certain doubts about ICT integration. There was also observed a connection between the traditional teaching model and of the other models mentioned before, indicating the difficulty that teachers face in changing their teaching habits.We believe that our findings show that the Greek ICT professional development program (B level) promotes the interaction between TPACK model’s components (Technology –Pedagogy- Content) and as a result, science teachers are able to implement their knowledge about ICT to their everyday teaching. At the end of this PhD thesis, there are specific suggestions towards the Greek Ministry of Education and the scientific committee that coordinates the B’ level professional development program in order to listen to the participants’ observations about the elements of the program that were difficult or tiring and improve the TPD program in general.

Στην παρούσα έρευνα επιχειρήθηκε να διερευνηθούν όχι μόνο οι αντιλήψεις των εκπαιδευτικών φυσικών επιστημών (ΠΕ04) που παρακολουθούν την επιμόρφωση Β’ επιπέδου σχετικά με την ένταξη των Τ.Π.Ε στην εκπαιδευτική διαδικασία αλλά και οι πρακτικές που ακολουθούν κατά τη διάρκεια και μετά από αυτήν. Στην έρευνα συμμετείχαν 146 εκπαιδευτικοί ΠΕ04 από διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ως ερευνητικά εργαλεία χρησιμοποιήθηκαν ερωτηματολόγια pre και post (με κλειστού και ανοιχτού τύπου ερωτήσεις) και ημιδομημένες ατομικές συνεντεύξεις pre και post αντίστοιχα. Η ανάπτυξη των ερευνητικών εργαλείων (όπως και του ίδιου του προγράμματος επιμόρφωσης Β’ επιπέδου) καθώς και η ανάλυση των ερευνητικών αποτελεσμάτων βασίστηκε στο μοντέλο της Τεχνολογικής Παιδαγωγικής Γνώσης Περιεχομένου (TPACK) των Mishra και Koehler. Από τη στατιστική ανάλυση των ερωτηματολογίων και των συνεντεύξεων προέκυψε ότι οι απόψεις των εκπαιδευτικών καθώς και οι πρακτικές τους σχετικά με τις Τ.Π.Ε αλλάζουν μέσα από την επιμόρφωση Β’ επιπέδου. Οι εκπαιδευτικοί ΠΕ04, έχοντας επιμορφωθεί από το Β’ επίπεδο, πλέον χρησιμοποιούν πιο συχνά τα τεχνολογικά εργαλεία (εξειδικευμένα στη δική τους ειδικότητα) σχεδιάζοντας αντίστοιχες δραστηριότητες, φύλλα εργασίας και εκπαιδευτικά σενάρια, διατηρώντας όμως κάποιες σχετικές επιφυλάξεις. Παρατηρήθηκε επίσης, σύνδεση -από μεριάς των εκπαιδευτικών ΠΕ04-της διδασκαλίας με Τ.Π.Ε με το διερευνητικό και το ομαδοσυνεργατικό μοντέλο διδασκαλίας και μείωση της χρήσης του παραδοσιακού μοντέλου. Σε πολλές περιπτώσεις παρατηρήθηκε δε, συνδυασμός του παραδοσιακού μοντέλου και των άλλων δύο προαναφερθέντων, δείχνοντας έτσι τη δυσκολία αλλαγής τρόπου διδασκαλίας εκ μέρους των εκπαιδευτικών. Σύμφωνα με τα δεδομένα της παρούσας έρευνας, το ελληνικό πρόγραμμα επιμόρφωσης για τις Τ.Π.Ε (Β΄ επίπεδο) προωθεί την αλληλεπίδραση μεταξύ των συνιστωσών του μοντέλου TPACK (Τεχνολογία- Παιδαγωγική –Περιεχόμενο) και αυτό έχει ως αποτέλεσμα, οι εκπαιδευτικοί να έχουν πλέον τη δυνατότητα να εφαρμόζουν τις σχετικές με τις Τ.Π.Ε γνώσεις τους στην καθημερινή τους διδασκαλία. Στο τέλος της διδακτορικής διατριβής, γίνονται συγκεκριμένες προτάσεις προς το Υπουργείο Παιδείας και την επιστημονική επιτροπή που συντονίζει το πρόγραμμα επιμόρφωσης Β’ επιπέδου ώστε να εισακουστούν οι παρατηρήσεις των συμμετεχόντων, να διορθωθούν σημεία τα οποία τους δυσκόλεψαν και τους κούρασαν και να βελτιωθεί εν γένει η επιμόρφωση.