Η διδασκαλία των μαθηματικών μέσα απο τη χρήση τεχνικών της δραματικής τέχνης στην εκπαίδευση (drama in education): διερεύνηση της επίδρασης της δραματικής τέχνης στη μάθηση των μαθηματικών σε τάξεις του Λυκείου

Abstract

The purpose of this thesis: the study of the Drama in Education contribution in the teaching and learning of Geometry. Our main focus was : A) on accounting on the impact of Drama in Education-based teaching in students’ learning of geometry (learning dimension of teaching) and on challenging their stereotypical beliefs around mathematics as a static body of knowledge (epistemological dimension of teaching). B) on exploring other aspects of the teaching of mathematics and mathematics education in general that Drama influences and highlights. Method of research: the methodology of the research program of this thesis belongs in Ethnography and the teaching experiment has been the main environment for the development of research activities. Τhe use of ethnographic research techniques (i.e. participant observation, audio recording, video recording and interviewing) helped us to gather empirical evidence concerning students’ experiences.The research participants included two groups of 26 eleventh grade students while the research setting and location of our study was an urban elementary school in the greater area of Athens, and took place at the academic year of 2010-11. In terms of the research methods used, we designed and implemented two interdisciplinary didactical interventions, based on a teaching experiment methodology. The first teaching experiment entitled “Is our world Euclidean?’ was carried out by the researcher in teaching role as part of her engagement in participant-observation, in 25 teaching periods, during seven weeks, in Geometry, History, Language, Literature and Ancient Greek Language classes. It focused on a detailed design of the teaching of the axiomatization of Euclidean and Non-Euclidean geometries as well as the history of Euclid’s fifth postulate through using Drama in Education techniques. The second one entitled ‘‘Our lives with Euclid’’ concerned the axiomatic foundation of Euclidean Geometry and lasted five teaching periods, whilst the pilot research projects had taken place with the same group of students (10 and 5 hours respectively). Results: •Analysis of the dialogues in students’ drama performances suggests that students conceived the mathematical concepts that they were asked to present, integrating them correctly in their performances. The students answers in the interviews, two months after the end of teaching experiment, also indicates that Drama based teaching had positively affected students’ learning and retention of the axiomatization of Euclidean and Hyperbolic Geometry. •The teaching experiment led students to a broader perception of the nature of mathematics and challenged their stereotypical beliefs around Geometry and more generally around Mathematics as a science of absolute truth.•It appears that the innovative Drama based teaching motivated students’ active participation in the teaching experiment and helped for new norms and practices to be formed in a class of active students who cooperated towards the development of mathematical knowledge. •Drama techniques were an alternative teaching approach in fostering students’ creativity by providing them opportunities to be creative and in encouraging young people to believe in their creative identity. •Drama based teaching helped in the creation of the appropriate learning environment that promotes "democratic access' ('Democratic access'), access for all students to mathematical ideas and becoming critical thinkers and decision-makers in the classroom.•Finally, the experiential character and the interdisciplinary nature of drama were highligted, as well as the creation of students’ interpersonal and intrapersonal skills.

Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής: η μελέτη της επίδρασης της ΔΤΕ στη διδασκαλία και μάθηση της Γεωμετρίας σε μαθητές Λυκείου. Ειδικότερα, η έρευνα εστιάστηκε :Α) στη μελέτη των δυνατοτήτων της ΔΤΕ στην ανάπτυξη μαθησιακών δεξιοτήτων (μαθησιακή διάσταση της διδασκαλίας και μάθησης) και στη δυνατότητα να θέσει υπό αμφισβήτηση στους μαθητές την παραδοσιακή εικόνα για τη Γεωμετρία (επιστημολογική διάσταση της διδασκαλίας).Β) στη διερεύνηση και άλλων όψεων της διδασκαλίας των μαθηματικών και γενικότερα της μαθηματικής εκπαίδευσης, στις οποίες επιδρά και αναδεικνύει η ΔΤΕ.Μέθοδος της έρευνας: Η μεθοδολογία του ερευνητικού προγράμματος της παρούσας διατριβής ανήκει .στην Εθνογραφία, ενώ το διδακτικό πείραμα αποτέλεσε το κύριο περιβάλλον ανάπτυξης των ερευνητικών δραστηριοτήτων. Για τη συλλογή των δεδομένων αξιοποιήθηκε η παρατήρηση, συνεντεύξεις, ερωτηματολόγια, μαγνητοφωνήσεις, και βιντεοσκοπήσεις. Πραγματοποιήθηκαν δύο διαφορετικά διδακτικά πειράματα, σε δύο τμήματα Β΄ Λυκείου και αφορούσαν στη διδασκαλία Γεωμετρίας με χρήση τεχνικών ΔΤΕ, με την ίδια την ερευνήτρια στο ρόλο του διδάσκοντα και εμψυχωτή στις Δραματικές τεχνικές.Το διδακτικό πείραμα στο πρώτο σχολικό τμήμα αφορούσε την αξιωματική θεμελίωση της Ευκλείδειας, της Υπερβολικής και Ελλειπτικής Γεωμετρίας και την ιστορία του 5ου αιτήματος του Ευκλείδη. Πραγματοποιήθηκε σε 25 διδακτικές ώρες, κατά η διάρκεια 7 εβδομάδων, στα μαθήματα της Γεωμετρίας, Ιστορίας, Νεοελληνικής Γλώσσας, Λογοτεχνίας και Αρχαίων Ελληνικών. Το διδακτικό πείραμα στο δεύτερο σχολικό τμήμα (στο οποίο είχε πραγματοποιηθεί και η πιλοτική έρευνα με project 10 και 5 ωρών αντιστοίχως) αφορούσε μόνο την Αξιωματική θεμελίωση της Ευκλείδειας Γεωμετρίας και είχε διάρκεια 5 διδακτικές ώρες. Αποτελέσματα: Από τη ανάλυση του πραγματολογικού υλικού διαπιστώθηκε: Α) Οι μαθητές από την ανάλυση των διαλόγων των δρώμενων στους οποίους ενσωμάτωσαν ορθά τις μαθηματικές έννοιες που έπρεπε να παρουσιάσουν και από τις απαντήσεις τους στις συνεντεύξεις τους δύο μήνες μετά το διδακτικό πείραμα, φάνηκε ότι είχαν κατανοήσει την αξιωματική θεμελίωση της Ευκλείδειας και της Υπερβολικής Γεωμετρίας. Β) Η πραγμάτευση του θέματος του διδακτικού πειράματος μέσω της ΔΤΕ συνέβαλε στην αμφισβήτηση των επιστημολογικών αντιλήψεων των μαθητών για τη Γεωμετρία και στη δημιουργία μιας ουμανιστικής εικόνας για τα μαθηματικά.Γ) Η χρήση ΔΤΕ λειτούργησε ως ένα αποτελεσματικό διαμεσολαβητικό εργαλείο ώστε να διαμορφωθούν νέες νόρμες και πρακτικές σε μια τάξη ενεργών μαθητών, με την αλληλεπίδραση και τη συνεργασία να αποτελούν τα στοιχεία που αναδείχθηκαν από τους μαθητές.Δ) Η διδασκαλία με την αξιοποίηση ΔΤΕ συμβάλλει στη δημιουργία ενός διδακτικού περιβάλλοντος το οποίο συμβάλλει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και προάγει τη ‘Δημοκρατική πρόσβαση’ (‘Democratic access’), πρόσβαση όλων των μαθητών στις μαθηματικές ιδέες. Ε) Μελετήθηκαν οι αξίες που διδάχθηκαν και αναδείχθηκαν στη διδασκαλία με τεχνικές ΔΤΕ καθώς και η σύνδεση της ευεξίας (well-being) των μαθητών στην τάξη με την εμπλοκή τους στις μαθηματικές δραστηριότητες.ΣΤ) Επίσης αναδείχθηκαν όψεις όπως ο βιωματικός χαρακτήρας του δράματος, η συμβολή του στην ανάπυξη της δημιουργικότητας στους μαθητές και στις διαπροσωπικές και ενδοπροσωπικές τους σχέσεις. Τέλος,Ζ) Αναδείχθηκε ο διαθεματικός χαρακτήρας του Δράματος.