Μεθοδολογικές και πρακτικές προσεγγίσεις για την υποστήριξη μαθητών με προβλήματα στο γραπτό λόγο που φοιτούν στο γυμνάσιο

Abstract

The first part of the thesis consists of a reference to the process of learning how to read and to what happens in the human brain during reading, of considerations on the acquisition process of the reading competency, of definition attempts of the learning disabilities and of a presentation of possible causes of dyslexia as well as of characteristics of dyslexic students and of ways to support them.In the second part research is presented on whether students with and without learning difficulties face greater or less difficulties in reading texts written horizontally, texts written horizontally and subsequently rotated 90 degrees clockwise or counterclockwise and finally texts written vertically.In the survey participated 244 students of the third grade elementary as well as 192 students of the first grade high school. 40 of the elementary school students attended a special education program (1st experimental group), a further 40 of them did not, although they should (2nd experimental group) and the rest 164 of them had no reading difficulties (control group). 36 of the high school students had been diagnosed with dyslexia from a public body (1st experimental group), a further 48 of them had been designated by their greek language teachers as students with specific learning difficulties (2nd experimental group), while the rest 108 of them had no reading difficulties (control group). Each student read one text written horizontally and another one written vertically (or written horizontally and then rotated 90 degrees clockwise or counterclockwise). The available time for each version was four minutes. The taken measurements consisted of the number of words in each text that each student read. Consequently, the average number of read words for every student group and text type was calculated and these averages were divided to produce the relation between the words each student read in each text. Finally, these relations were averaged for every student group and text combination and the resulting averages were compared. The two-pair t-test and Wilcoxon criteria were implemented in the quantitative data analysis.435 students read faster the horizontally written text. Students of the control groups read the horizontally written text much more easily than students of the experimental groups, though this was found not to be the case with texts either written vertically or written horizontally and then turned clockwise or counterclockwise. In general, students belonging to the control groups read more words in horizontally written texts, fewer in texts turned clockwise or counterclockwise and even fewer in vertically written texts. Students of the experimental groups read more words in horizontally written texts, they did not read, however, in all cases fewer words in the vertically written texts. High school students read faster all types of texts, they did not, however, find reading vertically written texts proportionately more or less difficult than the elementary school students.It was confirmed that dyslexic students have proportionately less difficulty reading vertically written texts than their classmates, a fact attributed to their dissimilar brain function.

Στο πρώτο μέρος της διατριβής γίνεται αναφορά στο πώς ο άνθρωπος έμαθε να διαβάζει και σε όσα συμβαίνουν στον εγκέφαλο κατά την ανάγνωση, εξετάζεται η διαδικασία κατάκτησης της αναγνωστικής δεξιότητας, επιχειρείται ορισμός των μαθησιακών δυσκολιών, παρουσιάζονται αίτια της δυσλεξίας, χαρακτηριστικά των δυσλεξικών μαθητών και τρόποι υποστήριξής τους. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται έρευνα για το κατά πόσο μαθητές με και χωρίς ειδικές μαθησιακές δυσκολίες δυσκολεύονται περισσότερο ή λιγότερο κατά την ανάγνωση οριζόντια γραμμένων κειμένων, κειμένων οριζόντια γραμμένων, αλλά στραμμένων κατά 90 μοίρες αριστερά ή δεξιά και κάθετα γραμμένων κειμένων. Στόχος να διαπιστωθεί κατά πόσο οι διαφορές στον εγκέφαλο των πρώτων καθιστούν πιο εύκολη για αυτούς την ανάγνωση κάθετα γραμμένων κειμένων. Στην έρευνα συμμετείχαν 244 μαθητές της Γ΄ Δημοτικού και 192 της Α΄ Γυμνασίου. 40 μαθητές της Γ΄ Δημοτικού παρακολουθούσαν ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα (1η πειραματική ομάδα), 40, αν και θα έπρεπε, δεν παρακολουθούσαν πρόγραμμα (2η πειραματική ομάδα) και 164 δεν αντιμετώπιζαν δυσκολίες (ομάδα ελέγχου). 36 μαθητές της Α΄ Γυμνασίου είχαν διαγνωστεί με δυσλεξία από δημόσιο φορέα (1η πειραματική ομάδα), 48 υποδείχτηκαν από τους φιλολόγους τους ως μαθητές με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (2η πειραματική ομάδα) και 108 δεν αντιμετώπιζαν δυσκολίες (ομάδα ελέγχου). Κάθε μαθητής διάβασε ένα κείμενο γραμμένο οριζόντια και ένα γραμμένο κάθετα (ή οριζόντια, αλλά στραμμένο αριστερά ή δεξιά). Ο χρόνος για κάθε κείμενο ήταν τέσσερα λεπτά. Μετρήθηκαν οι λέξεις που διάβασε (ή θα διάβαζε) κάθε μαθητής από το κάθε κείμενο και υπολογίστηκε ο μέσος όρος για κάθε ομάδα μαθητών και για κάθε τρόπο παρουσίασης των κειμένων, έγινε διαίρεση, ώστε να βρεθεί η σχέση μεταξύ των λέξεων που διάβασε κάθε μαθητής από κάθε κείμενο, εξαγωγή των μέσων όρων των παραπάνω σχέσεων για κάθε ομάδα μαθητών και για κάθε συνδυασμό κειμένων και σύγκριση των μέσων όρων. Για την ανάλυση των ποσοτικών δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τα κριτήρια t-test και Wilcoxon δύο δειγμάτων. 435 μαθητές διάβασαν γρηγορότερα το οριζόντια γραμμένο κείμενο. Οι μαθητές των ομάδων ελέγχου διάβασαν ευκολότερα από τους μαθητές των πειραματικών ομάδων τα οριζόντια γραμμένα κείμενα, όχι, όμως, τα κείμενα που ήταν γραμμένα κάθετα (ή οριζόντια, αλλά στραμμένα αριστερά ή δεξιά). Οι μαθητές των ομάδων ελέγχου διάβασαν περισσότερες λέξεις από τα οριζόντια γραμμένα κείμενα, λιγότερες από τα στραμμένα αριστερά ή δεξιά και ακόμα λιγότερες από τα κάθετα γραμμένα. Οι μαθητές των πειραματικών ομάδων διάβασαν περισσότερες λέξεις από τα οριζόντια γραμμένα κείμενα, δεν διάβασαν, όμως, στο σύνολο των περιπτώσεων λιγότερες λέξεις από τα κάθετα γραμμένα. Οι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου διάβασαν γρηγορότερα όλα τα κείμενα, δεν δυσκολεύτηκαν, ωστόσο, αναλογικά περισσότερο ή λιγότερο στην ανάγνωση των κάθετα γραμμένων κειμένων από τους μαθητές της Γ΄ Δημοτικού. Επιβεβαιώθηκε ότι οι δυσλεξικοί μαθητές δυσκολεύονται αναλογικά λιγότερο από τους συμμαθητές τους κατά την ανάγνωση κάθετα γραμμένων κειμένων, γεγονός που αποδίδουμε και στο ότι ο εγκέφαλος τους λειτουργεί διαφορετικά.