Σχεδιασμός, εφαρμογή και αξιολόγηση ενός παιδαγωγικού προγράμματος για την περιβαλλοντική εκπαίδευση παιδιών προσχολικής ηλικίας με έμφαση στη δραματική τέχνη στην εκπαίδευση

Abstract

The present experimental research focuses on the evaluation of an Educational Program’s impact, emphasized on Drama for the Environmental Education which was analytically planned and systematically implemented to early-childhood age children (4-6 years old) attending their Early Childhood School «Nipiagogio». The following factors were examined for the Educational Program’s impact evaluation: «ecological knowledge», «attitudes towards the environment», «environmental locus of control», and «action competence». The sample of the research was made of 77 early childhood age children attending in two Early Childhood Schools «Nipiagogio» in urban areas, consisted of the experimental group (E.G.) as well as the control group (C.G.) ofthe research. The data collection for the research was based on personal semi-structured interviews, before and after the implementation of the Educational Program, and by observation during the program’s implementation. The Educational Program entitled «water» was implemented by the researcher,during five months period (19 meetings), addressed to the children of the experimental group. Each ofthe planned meetings was aiming, partially or as a whole, at the strengthening and development of the research factors by using the exercises and techniques of Drama. The statistic analysis included the comparative study of the experimental group and the control group as well as the analytic study of both groups’ results, during the first and the second interview. The questions were grouped into four categories, each one corresponding to one of the research factors, thus forming the «total score» of each child, while correlations between them as well as with the demographic data of the sample were investigated. The correlations were studied by statistical tests (Chi square, t-test, and Analysis of Variance-ANOVA-). In addition, a multiple linear regression for the study of the impact of the demographic data on the «total score» was made. The results of the research have shown that the early childhood age children’ participation in the Educational Program for Environmental Education emphasized on Drama, contributes effectively to their enhancement of Environmental Education irrespective of sex, age and attendance duration at the Early Childhood School. The research has also illustrated the interactive enhancement of the following factors,«ecological knowledge», «attitudes towards the environment», «and environmental locus of control »and« action competence». In addition to the above, the impact of exercises and techniques of Drama such as «Mime», «Acting», «Dramatization», «Role-playing», «Metamorphosis», «Machines» and «Radio station» proved to be of noticeable importance for the children’s Environmental Education. Furthermore, the impact of «Living picture», «Sculptures», «Hot seating», «Obstacles and Dangerous», «Rituals» and «Brainstorming» were evaluated positively for the above Educational Program.

Η παρούσα πειραματική έρευνα εστιάζεται στη διερεύνηση της επίδρασης ενός Παιδαγωγικού Προγράμματος για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση με έμφαση στη Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση, το οποίο σχεδιάστηκε και εφαρμόστηκε σε παιδιά προσχολικής ηλικίας (4-6 ετών), κατά τη διάρκεια φοίτησής τους στο Νηπιαγωγείο. Για τη διερεύνηση της επίδρασης του συγκεκριμένου Παιδαγωγικού Προγράμματος στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση μελετήθηκαν οι παράγοντες «οικολογική γνώση», «στάση προς το περιβάλλον», «σημείο ελέγχου για το περιβάλλον» και «ικανότητα δράσης». Δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 77 παιδιά προσχολικής ηλικίας που φοιτούσαν σε δύο Νηπιαγωγεία αστικής περιοχής και τα οποία συγκρότησαν την πειραματική ομάδα και την ομάδα ελέγχου της έρευνας. Η συλλογή των δεδομένων της έρευνας έγινε με ατομική ημι-δομημένη συνέντευξη σε δύο φάσεις, πριν και μετά την εφαρμογή του Παιδαγωγικού Προγράμματος στο σύνολο του δείγματος, καθώς και με παρατήρηση κατά την εφαρμογή του προγράμματος. Το Παιδαγωγικό Πρόγραμμα με θέμα «το νερό» εφαρμόστηκε από την ερευνήτρια σε διάστημα πέντε μηνών (19 συνεδρίες) στα παιδιά της πειραματικής ομάδας. Κάθε μία από τις σχεδιασμένες συνεδρίες αποσκοπούσε συνολικά ή επί μέρους στην ενίσχυση και ανάπτυξη των παραγόντων της έρευνας μέσα από την εφαρμογή βιωματικών ασκήσεων και τεχνικών της Δραματικής Τέχνης στην Εκπαίδευση. Η στατιστική ανάλυση περιελάμβανε συγκριτική μελέτη της πειραματικής ομάδας με την ομάδα ελέγχου καθώς και αναλυτική μελέτη των αποτελεσμάτων των δύο ομάδων από την πρώτη και δεύτερη φάση της συνέντευξης. Επίσης, έγινε ομαδοποίηση των ερωτημάτων σε τέσσερις ενότητες, μία για κάθε παράγοντα και δημιουργήθηκε μία "συνολική βαθμολογία" για κάθε παιδί, ενώ έγιναν συσχετισμοί αυτών μεταξύ τους και με τα δημογραφικά στοιχεία του δείγματος. Οι συσχετισμοί μελετήθηκαν με τη χρήση ελέγχων στατιστικής σημαντικότητας (X2, t-test, και ANOVA). Επιπλέον, χρησιμοποιήθηκε η πολυπαραγοντική διαδικασία γραμμικής παλινδρόμησης για τη μελέτη της επίδρασης των δημογραφικών στοιχείων στη «συνολική βαθμολογία». Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το Παιδαγωγικό Πρόγραμμα με έμφαση στη Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση συνέβαλε σημαντικά στην Περιβαλλοντική Εκπαίδευση των παιδιών προσχολικής ηλικίας ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και διάρκειας φοίτησης στο Νηπιαγωγείο, καθώς επίσης και στην αλληλεπιδραστική βελτίωση και ενίσχυση των παραγόντων «οικολογική γνώση», «στάση προς το περιβάλλον», «σημείο ελέγχου για το περιβάλλον» και «ικανότητα δράσης» αυτών. Επιπρόσθετα, αποδείχτηκε σημαντική για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση των παιδιών η επίδραση συγκεκριμένων ασκήσεων και τεχνικών από τη Δραματική Τέχνη στην Εκπαίδευση, όπως των "Μιμητικών ασκήσεων", των "Αυτοσχέδιων αναπαραστάσεων -δρώμενων", της "Δραματοποίησης", του "Παιχνιδιού ρόλων”, των "Μεταμορφώσεων", των "Μηχανών" κοντού "Ραδιοφωνικού σταθμού”. Επίσης θετική εκτιμάται η συμβολή των "Θεματικών στιγμιότυπων", των "Αγαλμάτων", της "Καυτής καρέκλας", των "Κινδύνων και εμποδίων", του "Τελετουργικού δρώμενου", και της "Ιδεοθύελλας" στην εφαρμογή και αποτελεσματικότατα του συγκεκριμένου Παιδαγωγικού Προγράμματος.