Φωνολογική και συντακτική ενημέρωση μαθητών προσχολικής ηλικίας ως παράγοντες πρόβλεψης της αναγνωστικής ικανότητας στην πρώτη και δεύτερη τάξη του δημοτικού σχολείου

Abstract

Μία µακροχρόνια έρευνα που διήρκεσε από το 1994 έως το 1998 και αποτελείται από τρεις επιµέρους ενότητες, διεξήχθη, για να διαπιστωθεί κατά πόσο η φωνολογική ή η συντακτική ενηµερότητα συσχετίζονται µε την κατάκτηση της αναγνωστικής ικανότητας. Η πρώτη έρευνα είναι συναφειακής φύσεως. Χρησιµοποιήθηκαν 213 παιδιά προσχολικής ηλικίας από διάφορα νηπιαγωγεία της Ελλάδας, τα οποία εξετάσθηκαν σε πολλές προαναγνωστικές δεξιότητες , µετά από ένα έτος στην ανάγνωση και κατανόηση Α δηµοτικού και µετά από δύο έτη στην ανάγνωση και κατανόηση της Β δηµοτικού.Οι συνάφειες των διαφορετικών προαναγνωστικών δεξιοτήτων µεταξύ τους και η σχέση τους µε τις µετέπειτα αναγνωστικές ικανότητες έδειξαν ότι υπαρχει υψηλή συσχέτιση πρωτίστως ανάµεσα στη συντακτική και τη φωνολογική ενηµερότητα και στην κατάκτηση της ανάγνωσης.και δευτερευόντως µε τις υπόλοιπες προαναγνωστικές δεξιότητες. Με τη χρήση της πολλαπλής παλινδρόµησης διαπιστώθηκε ότι διαφορετικές δεξιότητες είναι καλύτεροι προγνωστικοί παράγοντες για την ανάγνωση της Α δηµοτικού από ότι για την ανάγνωση της Β δηµοτικού και ότι η συντακτική ενηµερότητα είναι αυτή που προσδιορίζει καλύτερα τις εξισώσεις της παλινδρόµησης.Στη δεύτερη έρευνα εκπαιδεύτηκαν 30 παιδιά κατά το τέλος του νηπιαγωγείου σε φωνολογικές δραστηριότητες, 30 παιδιά σε συντακτικές και 30 παιδιά αποτέλεσαν την οµάδα ελέγχου.Βρέθηκε ότι όσα έλαβαν φωνολογική εκπαίδευση είχαν υψηλότερες βαθµολογίες στην ανάγνωση της Α δηµοτικού, ενώ όσα έλαβαν συντακτική εκπαίδευση είχαν υψηλότερες βαθµολογίες στην ανάγνωση της Β δηµοτικού.Τις χειρότερες επιδόσεις σε όλα τα αναγνωστικά µεγέθη που εξετάστηκαν είχε η οµάδα ελέγχου και καλύτερες η οµάδα συντακτικής εκπαίδευσης. Η εκπαίδευση δεν είχε επίδραση στις µεταβλητές σχολικής προσαρµογής που εξετάστηκαν. Στην τρίτη έρευνα µετρήθηκαν φωνολογικές, συντακτικές προαναγνωστικές δεξιότητες παιδιών στην αρχή της Α δηµοτικού, Ελλήνων αναλφαβήτων, αλλοδαπών που άρχιζαν να µαθαίνουν ελληνική ανάγνωση και µαθητών της Β δηµοτικού, που είχαν δυσκολίες στην ανάγνωση και διαπιστώθηκε ότι χαµηλές βαθµολογίες στις συντακτικές και φωνολογικές δραστηριότητες συνεπάγεται χαµηλή αναγνωστική ικανότητα.