Η σχολική βιβλιοθήκη ως παράγοντας της δυναμικής του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος: χώρος και εκπαιδευτική διαδικασία

Abstract

The PhD thesis studies the possibilities and the role of school library in the process of the evolution of the educational environment at school, emphasizing on the dynamic that develops during this process. In the context of a systemic approach, changes were introduced in the research field, which concerned important alterations in the educational process the school settings and the role of teachers in the research process. The dynamics of interaction and evolution of these factors were studied, following the method of research-action, in a prospective change of the educational environment from the traditional form of the Greek school into a new form, form in which the cooperative features of teaching and learning are dominant. The new educational environment of the library that has evolved through the research-action has three dimensions: a) it is an expanded form of the educational environment, which is based on a collaborative type of synergy between the educational process, the layout of space and the spatial organization, b) at the same time, it works as a study- reading room, and c) simultaneously it functions as an environment of borrowing and information resources. The new type of educational environment, which resulted from research –action, contributes to the reformation of the educational process of the traditional school, through the upgrading of the educational process and school environment, and rebuilds new, pedagogically important function forms of connections in between them.

Η διδακτορική διατριβή μελετά τις δυνατότητες και το ρόλο της σχολικής βιβλιοθήκης στη διαδικασία μετεξέλιξης του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος στο σχολείο, δίνοντας έμφαση στη δυναμική που αναπτύσσεται κατά τη διαδικασία αυτή. Στο πλαίσιο μιας συστημικής προσέγγισης, εισήχθηκαν αλλαγές στο ερευνητικό πεδίο, οι οποίες αφορούσαν σημαντικές τροποποιήσεις στην εκπαιδευτική διαδικασία, το σχολικό χώρο και το ρόλο των εκπαιδευτικών στην ερευνητική διαδικασία. Με τη μέθοδο της έρευνας-δράσης, μελετήθηκε η δυναμική της αλληλεπίδρασης και της εξέλιξης των παραγόντων αυτών, σε μια προοπτική αλλαγής του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος από την παραδοσιακή μορφή που έχει στο ελληνικό σχολείο σε μια νέα μορφή, στην οποία κυριαρχούν τα συνεργατικά χαρακτηριστικά της διδασκαλίας και της μάθησης. Το νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον της βιβλιοθήκης που διαμορφώθηκε μέσα από την έρευνα-δράση έχει τρεις διαστάσεις: α) αποτελεί μια διευρυμένη μορφή εκπαιδευτικού περιβάλλοντος, η οποία στηρίζεται σε μια συνεργατικού τύπου συνέργεια ανάμεσα στην εκπαιδευτική διαδικασία, τη διαρρύθμιση του χώρου και την οργάνωση του χώρου, β) παράλληλα, λειτουργεί ως σπουδαστήριο-αναγνωστήριο, και γ) ταυτόχρονα λειτουργεί ως περιβάλλον δανεισμού βιβλίων και μέσων πληροφόρησης. Ο νέος τύπος εκπαιδευτικού περιβάλλοντος που προέκυψε από την έρευνα-δράση συμβάλλει στην αναμόρφωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας του παραδοσιακού σχολείου, μέσα από την αναβάθμιση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και του χώρου της και την αποκατάσταση νέων, παιδαγωγικά σημαντικών μορφών συνάρτησης μεταξύ τους.