Ψυχολογικές διαταραχές ( κατάθλιψη, άγχος) σε ασθενείς με οξύ στεφανιαίο σύνδρομο: προγνωστικός ρόλος και σχέση με την λειτουργικότητα του αρτηριακού τοιχώματος

Abstract

Τhe association of anxiety and depression with carotid intima media thickness in CAD patients was examined during their hospitalisation for acute myocardial infarction (MI). A cohort of 74 consecutive patients (age:59±10, range: 30 to 75 years) with a first episode of myocardial infarction (MI) (64% STEMI and 36% Non STEMI) were included. Mean intima-media thickness (IMT) in common carotids and carotid bulbs using ultrasound imaging was measured at study entry. Forty four patients (hospitalized for other than MI in the cardiology clinic) served as a control group. All patients completed the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) in the first 3 days of admission and the corresponding anxiety and depression scores were calculated. Patients were interviewed according to the structured clinical interview of the DSM-IV masked to the self-reports of symptoms. Patients with MI and pre-infarction angina had a higher incidence of anxiety (75% vs. 25% P<0.01) compared to those without. There were no difference in atherosclerotic risk factors medication and socioeconomic status, location of MI and STEMI between patients with [n=49 (67%)] and without anxiety. However, patients with anxiety had increased IMT compared to those without (0.1 ±0.01 vs. 0.08 ±0.01 cm p<0.05). The anxiety score as assessed by HADS was related with IMT (r=0.40 p<0.01). After adjustment for atherosclerotic risk factors, (hyperlipidemia, diabetes, smoking, hypertension, socioeconomic status and medication), anxiety was independently associated with increased IMT values (b regression coefficient =0.37 p<0.05). The present study suggests that increased anxiety is an independent determinant of IMT, an established surrogate marker of atherosclerosis, in patients with acute myocardial infarction

Σε αυτή την μελέτη διερευνάται το άγχος και η κατάθλιψη ως παράγοντες κινδύνου για την δυσλειτουργία του ενδοθηλίου. Στην παρούσα μελέτη συμμετείχαν 73 ασθενείς με πρωτοεμφανιζόμενο έμφραγμα του μυοκαρδίου και 44 ασθενείς της ομάδας ελέγχου. Στην μελέτη του ενδοθηλίου συμμετείχαν μόνο οι 73 ασθενείς. Οι μετρήσεις που έγιναν αφορούσαν: Α) την μέτρηση Άγχους-Κατάθλιψης για όλους τους ασθενείς B) το πάχος του μέσου-έσω χιτώνα της καρωτίδας (IMT) και η ενδοθηλιοεξαρτώμενη αντιδραστική αγγειοδιαστολή της βραχιονίου αρτηρίας (FMD) στους ασθενείς με έμφραγμα του μυοκαρδίου. Το άγχος και η κατάθλιψη εκτιμήθηκαν με βάση την Νοσοκομειακή Κλίμακα Άγχους και Κατάθλιψης (ΝΚΑΚ) και την Κλίμακα Αλλαγών Ζωής (ΚΑΖ). Και οι δύο κλίμακες είναι κλίμακες αυτοαναφοράς. Το άγχος και η κατάθλιψη αξιολογούνται και από κλινική συνέντευξη βάσει των κριτηρίων του Διαγνωστικού Στατιστικού Εγχειριδίου Διάγνωσης Ψυχικής Νόσου (DSM-IV), ο δε ψυχολόγος που τις διεκπαιρέωσε δεν ήταν γνώστης των αυτο-αναφορών των ασθενών. Και οι δύο μετρήσεις επιτεύχθησαν κατά τις πρώτες 3 ημέρες νοσηλείας του ασθενούς. H συσχέτιση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου ΝΚΑΚ, το οποίο συμπληρώνεται από τον ίδιο τον ασθενή, και της αξιολόγησης της εμφάνισης κατάθλιψης και άγχους κατά την διάρκεια της κλινικής συνέντευξης ήταν υψηλή για τα ποσοστά άγχους στην ομάδα ασθενών (r=0,81, p=0.01). Η συσχέτιση των αποτελεσμάτων του ΝΚΑΚ στο θέμα της κατάθλιψης με τα κριτήρια κατά DSM-IV ήταν ασθενέστερη (r=0,73, p=0.01). Μεταξύ πρώτης και δεύτερης μέτρησης (ένα χρόνο μετά) του άγχους και της κατάθλιψης παρατηρείται αύξηση του δείκτη κατάθλιψης στους ασθενείς με ΟΣΣ ενώ το άγχος φαίνεται να μειώνεται. Οι ασθενείς με έμφραγμα του μυοκαρδίου είχαν υψηλότερη συχνότητα άγχους και κατάθλιψης από τους μη στεφανιαίους ασθενείς (67% έναντι 46% για το άγχος και 74% έναντι 47% για την κατάθλιψη p <0,05). Οι ασθενείς με έμφραγμα του μυοκαρδίου και προεμφραγματική στηθάγχη είχαν υψηλότερη συχνότητα άγχους σε σύγκριση με εκείνους που δεν είχαν εμφανίσει προεμφραγματική στηθάγχη (75 % έναντι 25% P <0,01). Συνολικά, η συσχέτιση του άγχους (Α) και του σκορ κατάθλιψης (Κ) στην μέτρηση αυτοαναφοράς (ΚΝΑΚ) και η διάγνωση (Αγχος ή/και Κατάθλιψη) κατά την συνέντευξη (DSM) ήταν στατιστικά σημαντική (Α: r= 0,86 p=0,01, Κ: r = 0,64 p=0,01). Παρατηρείται μια τάση η κατάθλιψη να είναι χαμηλότερη στην κλίμακα αυτοαναφοράς από την διαγνωστική συνέντευξη ειδικά στην ομάδα των ασθενών. Το άγχος ήταν πιο εύκολο να διαπιστωθεί τόσο από τον ίδιο τον ασθενή όσο και τον κλινικό. Δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ ασθενών με άγχος και χωρίς άγχος όσων αφορά στην φαρμακευτική αγωγή, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, την θέση του εμφράγματος και του STEMI Δεν υπήρξε στατιστικά σημαντική σχέση της κατάθλιψης (όπως μετρήθηκε από το ΝΚΑΚ και την κλινική συνέντευξη) και της μέτρησης ΙΜΤ και FMD. Ωστόσο, οι ασθενείς με άγχος είχαν αυξημένο IMT σε σύγκριση με εκείνους που δεν έχουν (0,1 ± 0,01 έναντι 0,08 ± 0,01 p<0,05). Το σκορ άγχους, όπως εκτιμάται από την ΝΚΑΚ σχετίζεται με την ΙΜΤ (r = 0,40 p <0,01). Μετά την προσαρμογή για αρτηριοσκληρυντικoύς παράγοντες κινδύνου, (υπερλιπιδαιμία, διαβήτη, κάπνισμα, υπέρταση, κοινωνικοοικονομική κατάσταση και φαρμακευτική αγωγή), το άγχος ήταν ανεξάρτητος προγνωστικός παράγοντας για το αυξημένο IMT (β συντελεστής παλινδρόμησης = 0,37 p <0,05). Σε πολυπαραγοντική ανάλυση παλινδρόμησης, σημαντικότερος καθοριστικός παράγοντας της αυξημένης IMT ήταν το άγχος και η ηλικία . Στην παρούσα μελέτη φάνηκε ότι η ψυχική δυσφορία σχετίζεται με την φυσιολογία του αγγείου. Η πορεία της ψυχικής πάθησης – από άγχος σε κατάθλιψη – μένει να διερευνηθεί τόσο σε ότι αφορά παθοφυσιολογικούς μηχανισμούς όσο και στην αμιγώς ψυχολογική διάσταση του ασθενούς.