Άγχος - κατάθλιψη αιμοκαθαιρόμενων ασθενών σε σχέση με το άγχος - κατάθλιψη των φροντιστών τους

Abstract

Purpose: Anxiety and depression have high prevalence in patients on haemodialysis and their caregivers and are strongly associated with socio-demographic factors. The aim of this study was to evaluate the prevalence of depression and anxiety in haemodialyzed patients and their caregivers in Greece, its association with socio-demographic factors, and the relation of anxiety - depression of patients undergoing haemodialysis with anxiety - depression of their caregivers. Methods: Four hundred and fourteen (414) patients and caregivers, from 24 dialysis centres in Greece participated in this study. The median age of patients was 64 years and the median duration of hemodialysis was 36 months. The median age of caregivers was 54 years. Depression and anxiety for both groups were assessed by the Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), the Beck Depression Inventory (BDI), the Beck Anxiety Inventory (BAI), and the State-Trait Anxiety Inventory (STAI).Results: From a total of 414 patients, 35.9% (n = 149) had anxiety and (29.4%, n = 122) had depression. Depression and anxiety were significantly associated with females, low level of education, increased patients’ age, retirement, poor financial situation, marital status and co morbidities.From a total of 414 caregivers, 52% (n = 215) had anxiety and (30.2%, n = 125) had depression. Depression and anxiety were significantly associated with being a parent or sibling, low level of education, increased caregivers’ age, retirement, poor financial situation, having children, and co morbidities. Additionally, patients and caregivers with high levels of anxiety had higher levels of depression and those with high depression scores had higher anxiety scores. Moreover, when patients had high levels of anxiety and depression, caregivers had higher levels of anxiety and depression as well (p <0.001). Conclusion: The overall study findings indicated a significant correlation between the levels of anxiety and depression among patients and caregivers. Keywords: Anxiety; Depression; Patients; Caregivers; End Stage Renal Disease; Haemodialysis; Kidney failure.

Σκοπός: Το άγχος και η κατάθλιψη έχουν υψηλή συχνότητα σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση και στους φροντιστές τους και έχουν άμεση συσχέτιση με κοινωνικούς και δημογραφικούς παράγοντες. Ο σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν η εκτίμηση της συχνότητας του άγχους και της κατάθλιψης σε ασθενείς υπό αιμοκάθαρση και στους φροντιστές τους, η συσχέτιση του άγχους - κατάθλιψης με τα κοινωνικά και δημογραφικά στοιχεία, καθώς και η συσχέτιση άγχους - κατάθλιψης ασθενών και άγχους - κατάθλιψης φροντιστών. Μεθοδολογία: Τετρακόσια δέκα τέσσερα ζευγάρια (414) ασθενών - φροντιστών, από 24 κέντρα αιμοκάθαρσης συμμετείχαν στην παρούσα μελέτη. Η διάμεση ηλικία των ασθενών ήταν τα 64 έτη περίπου και η διάμεση διάρκεια αιμοκάθαρσης ήταν οι 36 μήνες. Η διάμεση ηλικία των φροντιστών ήταν τα 54 έτη περίπου. Το άγχος και η κατάθλιψη και για τις δύο ομάδες συμμετεχόντων αξιολογήθηκαν με την κλίμακα άγχους και κατάθλιψης (Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS), την κλίμακα κατάθλιψης του Beck (Beck Depression Inventory -BDI), την κλίμακα άγχους του Beck (Beck Anxiety Inventory -ΒΑΙ), την κλίμακα Άγχους του Spielberger (Strait- Anxiety Inventory -STAI).Αποτελέσματα: Από το σύνολο των 414 ασθενών, 35.9% (n = 149) είχαν άγχος και (29.4%, n = 122) είχαν κατάθλιψη. Η κατάθλιψη και το άγχος είχαν στατιστικά σημαντική συσχέτιση με το γυναικείο φύλο, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, την αυξημένη ηλικία των ασθενών, τη συνταξιοδότηση, τη χαμηλή οικονομική κατάσταση, την οικογενειακή κατάσταση και τις συνυπάρχουσες ασθένειες.Από το σύνολο των 414 φροντιστών, 52% (n = 215) είχαν άγχος και (30.2%, n = 125) είχαν κατάθλιψη. Η κατάθλιψη και το άγχος είχαν στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τους γονείς ή τα αδέλφια των φροντιστών, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης, την αυξημένη ηλικία των φροντιστών, τη συνταξιοδότηση, τη χαμηλή οικονομική κατάσταση, την ύπαρξη παιδιών στην οικογένεια, και τις συνυπάρχουσες ασθένειες. Επιπλέον, οι ασθενείς και οι φροντιστές με υψηλά επίπεδα άγχους είχαν υψηλότερα επίπεδα κατάθλιψης και αυτοί με υψηλά ποσοστά κατάθλιψης είχαν υψηλότερα επίπεδα άγχους. Παράλληλα, οι φροντιστές είχαν σε μεγαλύτερο ποσοστό υψηλά επίπεδα άγχους και κατάθλιψης όταν και οι ασθενείς είχαν υψηλά επίπεδα άγχους και κατάθλιψης (p<0.001). Συμπεράσματα: Τα συνολικά ευρήματα της μελέτης έδειξαν μια σημαντική συσχέτιση μεταξύ των επιπέδων άγχους και κατάθλιψης μεταξύ ασθενών και φροντιστών. Keywords: Άγχος; κατάθλιψη; ασθενείς; φροντιστές; χρόνια νεφρική ανεπάρκεια; Αιμοκάθαρση.