Διαδικασίες ένταξης εκπαιδευτικών λογισμικών από εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη διδασκαλία των μαθηματικών

Abstract

The present study was conducted in two adjoining state primary schools in the wider district of Athens. It began in September 2006 and was completed in June 2007. Through an in-service training program for eleven teachers of all six school grades, it aimed at encouraging these teachers to embed the Mathematics educational software of the Pedagogical Institute in their teaching practices.The ways that the teachers embedded the software in their teaching have been explored, as well as the changes in their knowledge according to Shulman (1986), as a result of their in-service training. The teachers’ actions, according to Habermas’s (1972) cognitive interests have also been explored.During this in-service training, also issues regarding teachers’ relationship with Mathematics and Information and Communication Technologies (ICT) have been explored, as well as their opinions about training in general and about this specific in-service training, about the role of the trainer and their own role as educators.The methodology selected was the Naturalistic Paradigm, Qualitative Action research. Data were collected through qualitative methods of semi-structured interviews, lesson plans, extended lesson plans, educational scenarios and the researcher’s observation narrative notes, and their analysis was done according to Grounded Theory.Research results showed that the open-ended or closed type of the educational software was significant for the ways these teachers were embedded it in their teaching Mathematics practices. These teachers also improved their Pedagogical Content Knowledge by modifying significantly their teaching practices and they also embedded the acquired knowledge of ICT and the educational software in them. Furthermore, teachers acted at the practical Habermas’ interest level by embedding the educational software, they applied learning activities beyond the school textbook, on the basis of the pupils’ interests and preferences. Moreover, the teachers developed a positive attitude towards ICT, they expressed their satisfaction with the in-service training program, in which they participated, and felt that their role for their pupils and within the broader school community was reinforced.This paper concludes with suggestions regarding the design and future research questions on embedding the Pedagogical Institute’s educational software in teaching primary education Mathematics.

Η παρούσα έρευνα έγινε σε δύο συστεγαζόμενα δημόσια Δημοτικά σχολεία της ευρύτερης περιοχής των Αθηνών. Ξεκίνησε το Σεπτέμβριο του 2006 και ολοκληρώθηκε τον Ιούνιο του 2007. Επεδίωξε, μέσα από ένα πρόγραμμα ενδοσχολικής επιμόρφωσης έντεκα εκπαιδευτικών όλων των τάξεων, να τους ενθαρρύνει να εντάξουν τα εκπαιδευτικά λογισμικά των Μαθηματικών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στη διδασκαλία τους.Διερευνήθηκαν τρόποι με τους οποίους οι εκπαιδευτικοί ενέταξαν τα εκπαιδευτικά λογισμικά των Μαθηματικών στη διδασκαλία τους και οι πιθανές αλλαγές που προέκυψαν στη γνώση τους κατά Shulman (1986) ως αποτέλεσμα της ενδοσχολικής επιμόρφωσης. Επίσης, εξετάστηκε η δράση των εκπαιδευτικών σύμφωνα με τα κατά Habermas (1972) γνωσιακά ενδιαφέροντα.Κατά τη διάρκεια του επιμορφωτικού προγράμματος ερευνήθηκαν και θέματα που αφορούσαν στη σχέση των εκπαιδευτικών με τα Μαθηματικά και τις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών (ΤΠΕ), την άποψή τους γενικά για την επιμόρφωση, ειδικά για το συγκεκριμένο πρόγραμμα ενδοσχολικής επιμόρφωσης, για το ρόλο του επιμορφωτή και για το ρόλο τους ως εκπαιδευτικοί.Ως μεθοδολογία επιλέχθηκε το νατουραλιστικό παράδειγμα, ποιοτική έρευνα δράσης. Τα δεδομένα συνελέγησαν με ημιδομημένες συνεντεύξεις, σχέδια μαθήματος, διευρυμένα σχέδια μαθήματος, εκπαιδευτικά σενάρια και ημερολόγιο καταγραφής παρατηρήσεων από τον ερευνητή και η ανάλυσή τους έγινε με τη θεμελιωμένη θεωρία (grounded theory).Τα αποτελέσματα της έρευνας έδειξαν ότι το είδος του εκπαιδευτικού λογισμικού ήταν σημαντικό για τους τρόπους ένταξής του στη διδασκαλία των Μαθηματικών. Οι εκπαιδευτικοί της έρευνας βελτίωσαν την Παιδαγωγική Γνώση του Περιεχομένου τροποποιώντας σημαντικά τις διδακτικές τους πρακτικές. Ενσωμάτωσαν τη γνώση που απέκτησαν για τις ΤΠΕ και τα εκπαιδευτικά λογισμικά στη διδασκαλία των Μαθηματικών. Μια μεγάλη κατηγορία εκπαιδευτικών κινήθηκε στο επίπεδο του πρακτικού κατά (Habermas) ενδιαφέροντος και υλοποίησε κατά τη διδασκαλία των Μαθηματικών, με την ένταξη των εκπαιδευτικών λογισμικών, μαθησιακές δραστηριότητες εκτός των σχολικών εγχειριδίων, με γνώμονα τα ενδιαφέροντα και τις προτιμήσεις των μαθητών/τριών τους. Επίσης οι εκπαιδευτικοί της έρευνας απέκτησαν θετική στάση απέναντι στις ΤΠΕ, εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το πρόγραμμα ενδοσχολικής επιμόρφωσης στο οποίο συμμετείχαν και ένιωσαν πως αναβαθμίστηκε ο ρόλος τους απέναντι στους/στις μαθητές/τριές τους και απέναντι στην ευρύτερη σχολική κοινότητα.Η διδακτορική διατριβή ολοκληρώνεται με προτάσεις, που αφορούν στο σχεδιασμό και το περιεχόμενο μελλοντικών ερευνών και επιμορφωτικών δράσεων για την ένταξη των εκπαιδευτικών λογισμικών του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου στη διδασκαλία των Μαθηματικών στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση.