Το ολοήμερο δημοτικό σχολείο από την σκοπιά των εκπαιδευτικών

Abstract

This study place in the field of Research on Teaching, branch of the School Pedagogic, and has as an objective the research of the circumstances and factors which affect the educational process which take place in the All Day Primary School with the aim of improving the function of this institution. The present task consists of two basic parts: the theoretical part and the empirical part. The first part consists of five chapters. In the first chapter take place the necessary clearance of meanings and the object of study is defined. The second chapter refers to the necessity of functioning of the school units on an all day basis and briefly sets out the theoretical assumptions for the implementation of the All Day Primary Schools. In the third chapter is presented with interpreting, comparative and critical way the statutory frame that govern the organization and functioning of All Day Primary Schools in Greece. In the fourth chapter takes place the review of the literature for the programs of All Day Education and the All Day Primary Schools in two separate units. Finally in the fifth chapter are written and stressed certain basic findings and remarks which occurred from the above chapters. The second part of the task refers to empirical approach of the matter which aimed to research the factors on the frame of functioning of the All Day Primary Schools, the features of the staff who teach in them, the educational process as of the methods of teaching, student tasks and the activities taking place, according to the opinions of the teachers, as well as to detect the relations among these factors. Also to research any differences between the two types of the All Day Primary School. The research took place with the method of field research and the collection of data with questionnaire. The questionnaire was addressed to the all the teachers of the 25 All Day Experimental Primary Schools and to the teachers of the 75 All Day Primary Schools of the other type. The selection of the sample in the second case became with the cluster or multistage random sampling methodology. The sample of the research as of the number of the teachers was 1.112 people, 870 of which participate. The conclusions of the research can be expressed like this: a) the characteristics of the teachers and the frame of the function of the All Day Primary Schools have a great influence and differentiate the educational process, as comes out from the educators opinions and b) the All Day Experimental Primary Schools function with better conditions and circumstances and the educational process differentiate from the teachers who work in them, compared with the teachers who work in the All Day Primary Schools of the other type.

Η παρούσα μελέτη εντάσσεται στο πεδίο της Έρευνας της Διδασκαλίας, κλάδου της Σχολικής Παιδαγωγικής, και έχει ως αντικείμενο τη διερεύνηση των προϋποθέσεων και των παραγόντων οι οποίοι επιδρούν στην εκπαιδευτική διαδικασία που υλοποιείται στο Ολοήμερο Δημοτικό Σχολείο, με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας του θεσμού. Η παρούσα εργασία αποτελείται από δύο βασικά μέρη: το θεωρητικό και το εμπειρικό. Το πρώτο μέρος, το θεωρητικό, αποτελείται από πέντε κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο γίνονται οι απαραίτητες εννοιολογικές διασαφηνίσεις και οριοθετείται το αντικείμενο της μελέτης. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στην αναγκαιότητα της λειτουργίας των σχολικών μονάδων σε ολοήμερη βάση και συνοπτικά τίθενται οι θεωρητικές παραδοχές για την εφαρμογή των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων. Στο τρίτο κεφάλαιο παρουσιάζεται με ερμηνευτικό, συγκριτικό και κριτικό τρόπο το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την οργάνωση και τη λειτουργία των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων στην Ελλάδα. Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας για τα προγράμματα ολοήμερης εκπαίδευσης και τα Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία σε δύο ξεχωριστές ενότητες. Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο καταγράφονται και επισημαίνονται ορισμένες βασικές διαπιστώσεις και παρατηρήσεις που προέκυψαν από τα προηγούμενα κεφάλαια. Το δεύτερο μέρος της εργασίας αναφέρεται στην εμπειρική προσέγγιση του θέματος, που είχε ως στόχο να διερευνηθούν οι παράγοντες του πλαισίου της λειτουργίας των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων, τα χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών που διδάσκουν σ’ αυτά, η εκπαιδευτική διαδικασία ως προς τις μορφές διδασκαλίας και εργασίας και τις δραστηριότητες που υλοποιούνται, σύμφωνα με τις απόψεις των εκπαιδευτικών, καθώς να εντοπιστούν οι σχέσεις μεταξύ αυτών των παραγόντων. Επίσης, να διερευνηθούν τυχόν διαφοροποιήσεις μεταξύ των δύο τύπων του Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου. Η διερεύνηση πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο επισκόπησης πεδίου και η συγκέντρωση των δεδομένων με το μεθοδολογικό εργαλείο του ερωτηματολογίου. Το ερωτηματολόγιο απευθύνθηκε σε όλους τους εκπαιδευτικούς των 25 Ολοήμερων Πειραματικών Δημοτικών Σχολείων και στους εκπαιδευτικούς 75 Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων του άλλου τύπου. Η επιλογή του δείγματος στη δεύτερη περίπτωση έγινε με την κατά συστάδες ή πολυσταδιακή τυχαία μεθοδολογία δειγματοληψίας. Το δείγμα της έρευνας, ως προς τον αριθμό των υποκειμένων, απετέλεσαν 1.112 εκπαιδευτικοί, από τους οποίους ανταποκρίθηκαν οι 870. Τα πορίσματα της έρευνας μπορούν να διατυπωθούν ως εξής: α) Τα χαρακτηριστικά των εκπαιδευτικών και το πλαίσιο της λειτουργίας των Ολοήμερων Δημοτικών Σχολείων, σε πολλές από τις επιμέρους παραμέτρους τους που διερευνήθηκαν, ασκούν σημαντική επίδραση και διαφοροποιούν την εκπαιδευτική διαδικασία, όπως προκύπτει από τις απόψεις των εκπαιδευτικών, και β) τα Ολοήμερα Πειραματικά Δημοτικά Σχολεία λειτουργούν με πιο ικανοποιητικές συνθήκες και προϋποθέσεις και η εκπαιδευτική διαδικασία διαφοροποιείται από τους εκπαιδευτικούς που υπηρετούν σ’ αυτά, σε σχέση με τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι υπηρετούν στα Ολοήμερα Δημοτικά Σχολεία του άλλου τύπου.