Διερεύνηση παραγόντων που διαμορφώνουν την ανάπτυξη του οινικού τουρισμού

Abstract

The objective of this study is to explore, as well as to identify the factors that affect wine tourism development in Northern Greece. Starting from this central purpose, the current thesis attempts to meet the need for gaining knowledge on both supply and demand-side aspects of wine tourism, by adopting a two-fold approach. In the first place, the study focuses on the winery perspective, while, secondly, it seeks to increase the understanding of wine tourist behavior. With respect to the supply-side research, a census was undertaken, with the use of a structured questionnaire sent to each winery directly. Analysis of primary data reveals that wine tourism in Northern Greece is a recent phenomenon, mainly driven by collective actions and based on a bottom-up approach. The examination of winemakers’ perceptions poses as fundamental factors for further wine tourism development the following issues: political-institutional measures, more promotion of wine, organizing wine tourism events and tourism infrastructure development in both wineries and wine regions. In terms of the demand side research, empirical data were collected from 381 winery visitors via an on-site, self-administered questionnaire. Results indicate that wine tourism motivation revolves around three core components, namely: ‘Landscape, relaxation and escape’, ‘Core wine product’ and ‘Gaining experience’. Moreover, it was found that: a. the level of wine product involvement as well as the degree of wine tourism identity salience form primary tourism motivations and b. the distance of the wine region from the visitor’s place of residence positively affects both motivational factors related to destination attractiveness and wine purchase behavior. The above analysis led to the development of a conceptual framework for wine tourism motivation.

Ο αντικειμενικός σκοπός αυτής της διατριβής έγκειται στη διερεύνηση της ανάπτυξης του οινικού τουρισμού στη Βόρεια Ελλάδα και στον προσδιορισμό παραγόντων που τη διαμορφώνουν. Με αφετηρία τον κεντρικό αυτό στόχο, η παρούσα ερευνητική προσπάθεια ανταποκρίνεται στην απαίτηση για συνδυασμένη γνώση -τόσο του περιβάλλοντος της προσφοράς όσο και της τουριστικής αγοράς-, επιχειρώντας μια διττή προσέγγιση. Αφενός εξετάζει το ζήτημα υπό την οπτική γωνία των οινοποιών και, αφετέρου, επιδιώκει να συμβάλει στην κατανόηση της συμπεριφοράς του οινοτουρίστα. Σε ό,τι αφορά τη διερεύνηση της προσφοράς, πραγματοποιήθηκε απογραφική έρευνα με τη χρήση ενός δομημένου ερωτηματολογίου, το οποίο εστάλη στο σύνολο των οινοποιείων της περιοχής μελέτης. Η ανάλυση των πρωτογενών δεδομένων καταδεικνύει ότι η ανάπτυξη του οινικού τουρισμού στη Βόρεια Ελλάδα αποτελεί πρόσφατο φαινόμενο που οφείλεται κυρίως σε συλλογικές δράσεις, στη βάση μιας εκ των κάτω προς τα άνω προσέγγισης. Η εξέταση των απόψεων των οινοποιών θέτει ως άμεσης προτεραιότητας ζητήματα για την περαιτέρω ανάπτυξη του οινικού τουρισμού την ανάληψη πολιτικών-θεσμικών μέτρων και ενεργειών προβολής σε σχέση με τον οίνο, τη διοργάνωση εκδηλώσεων, καθώς και τη δημιουργία υποδομών στο οινοποιείο και την αμπελοοινική περιοχή. Η μελέτη του προφίλ και της συμπεριφοράς του οινοτουρίστα βασίστηκε σε επιτόπια δειγματοληπτική έρευνα με 381 επισκέπτες οινοποιείων. Με βάση τα εμπειρικά αποτελέσματα, οι παράγοντες που υποκινούν τη συμμετοχή σε οινοτουριστικές δραστηριότητες περιστρέφονται κυρίως γύρω από το τρίπτυχο «Τοπίο, χαλάρωση και απόδραση-Οινικό προϊόν-Απόκτηση εμπειρίας». Διαπιστώθηκε ακόμα ότι: α. το επίπεδο ανάμιξης με τον οίνο και ο βαθμός κυριαρχίας της οινοτουριστικής ταυτότητας διαμορφώνουν πρωταρχικά κίνητρα των επισκεπτών και β. η απόσταση της αμπελοοινικής περιοχής από τον τόπο μόνιμης κατοικίας του οινοτουρίστα επιδρά θετικά σε κίνητρα που σχετίζονται με την ελκυστικότητα του προορισμού και στην αγοραστική συμπεριφορά κατά την επίσκεψη στο οινοποιείο. Η προηγηθείσα ανάλυση οδήγησε στην κατασκευή ενός εννοιολογικού πλαισίου για την ερμηνεία της υποκίνησης στο πεδίο του οινικού τουρισμού.