Η προϊούσα πνευμονία-εγκεφαλομυελίτιδα σε πρόβατα που εκτρέφονται στην Ελλάδα

Abstract

The present research work had two objectives. First to study the lesions in sheep of greek stockfarms naturally infected with lentivirus of sheep and especially in the likely to be affected target-organs (lungs, central nervous system, mammary glands, joint capsules, mediastinal and mammary lymph nodes, kidneys, myocardium) of the ovine progressive pneumonia-encephalomyelitis (O.P.P.E.). The aim of this task was to evaluate and compare the severity and proportion of the lesions detected in the above organs of sheep of greek flocks during the clinical but mainly in the subclinical phase of the disease. The knowledge regarding the progress and proportion of the histological lesions during the subclinical phase of the disease is limited, despite the fact that the latter is the prevailing condition in infected flocks of sheep. The second objective was to evaluate the severity and the proportion of lesions in the various target-organs during the natural lentivirus infection of sheep in animals of mainly greek breeds but also in offspring of their crosses, since the breed of sheep appears to be one of the factors that influence the picture of the lesions. A serological examination of 160 sheep was carried out with two methods, Agar Gel Immuno Diffusion Test (AGID) and the indirect Enzyme-linked immunosorbent assay (i- ELISA); the animals originated from stockfarms of northern and central Greece with a positive history of the disease. The likely to be affected target-organs or systems of 121 of these sheep were examined histopathologically. Eighty out of 121 sheep were seropositive by both serological assays, 9 were positive by AGID but negative by i-ELISA, 18 were positive by i- ELISA and negative by AGID, while 14 were seronegative by both assays and were used as controls. Out of 107 sheep that were positive by at least one of the two assays, 23 sheep (percentage 21,5%) exhibited some clinical signs, while all the rest were asymptomatic carriers in the subclinical phase of the disease. The 80 sheep positive by both serological assays were of the following genotypes: a) Crossbreds - 17 sheep, b) East Friesland breed - 13 sheep, c) Karagouniki breed - 22 sheep, d) Chios breed - 10 sheep, e) Kimi breed - 10 sheep, f) Serres breed- 3 sheep, g) Zante breed - 3 sheep, h) Scopelos breed - 2 sheep. The examination of the 80 seropositive sheep (by both assays used), revealed that the main target-organs in declining order of occurrence of lesions were as follows: 1. lungs -percentage 94%, 2. central nervous system -percentage 80% 3. mammary glands -percentage 67% 4. joints -percentage 21%. According to the incidence and severity of lesions detected in the lungs, they were the main target-organ, that is in agreement with the usual clinical signs observed in greek sheep flocks (predominance of the respiratory form of the disease). High percentage of histological lesions caused by the disease (O.P.P.E.) was detected in the central nervous system, with predominant lesion the focal and diffuse gliosis. All sheep genotypes that were examined and were positive by both serological assays revealed histological lesions of O.P.P.E. in one at least target-organ and in a case percentage 100%; they were therefore all equally sensitive to the occurrence of lesions due to the disease. The incidence of lesions in each target-organ or system in the different genotypes of sheep positive by both serological assays, was in a declining order as follows: Mammary glands: 1. Karagouniki breed (100%), 2. Chios breed (80%), 3. Kimi breed (70%) 4. Crossbreds (44%), 5. East Friesland breed (8%). Lungs: 1. East Friesland breed (100%), 2. Karagouniki breed (95%), 3. Crossbreds (94%), 4. Chios breed and Kimi breed (90%). Central Nervous System: 1. Crossbreds (94%), 2. East Friesland breed (92%), 3. Chios breed (90%), 4. Kimi breed (80%), 5. Karagouniki breed (59%). Joints: 1. Crossbreds (47%), 2. Chios breed (30%), 3. Karagouniki breed (23%), 4. Kimi breed (10%), 5. East Friesland breed (0%). This priority order corresponded also to the degree of sensitivity of each genotype to the occurrence of histological lesions of the disease O.P.P.E. in every target-organ. With regard to the topographical localization of lesions of seropositive with both serological assays animals (in the clinical and mainly the subclinical phase of the disease), the various sections transversely to the longitudinal axis of the central nervous system according to the incidence of lesions in them, could be put in a declining order as follows: 1. Frontal cortex rostral to the corpus callosum (percentage 60%). 2. Diencephalon at the hypophyseal infundibulum-optic tract levels (percentage 59%). 3. Diencephalon at the mammilary body (percentage 54%) 4. Mesencephalon through the rostral colliculi just posterior to the pineal body (percentage 51%). 5. Medulla at the obex (percentage 32%). 6. Middle transverse section of the cerebellum from the fissure prima to the middle peduncles (percentage 19%). 7. Cervical region of the spinal cord (percentage 19%). 8. Medulla at the caudal cerebellar peduncles including the trapezoidal body (percentage 15%). 9. Middle of the pons (percentage 10%). In choroid plexuses as well as in the leptomeninges the percentage of lesions was 22,5%. The two serological assays that were used in this study were examined for their sensitivity and specificity according to the histopathological picture observed. The AGID was found to be less sensitive but more specific than ELISA for the diagnosis of the disease.

Η παρούσα έρευνα είχε δύο στόχους. Πρώτος στόχος ήταν η διερεύνηση των αλλοιώσεων σε πρόβατα ελληνικών εκτροφών, τα οποία μολύνθηκαν φυσικά από τον ιό της προϊούσας πνευμονίας-εγκεφαλομυελίτιδας του προβάτου, στα πιθανά όργανα-στόχους (πνεύμονες, κεντρικό νευρικό σύστημα, μαστός, αρθρικοί θύλακοι, μεσοπνευμόνια και υπερμαστικά λεμφογάγγλια, σπλήνας, νεφροί, μυοκάρδιο) της νόσου προϊούσα πνευμονία-εγκεφαλομυελίτιδα του προβάτου (Π.Π.Ε.Π.). Αυτό απέβλεπε στην εκτίμηση και τη σύγκριση των αναλογιών και της βαρύτητας των αλλοιώσεων στα όργανα-στόχους, σε πρόβατα ελληνικών ποιμνίων που βρίσκονταν στην κλινική, κυρίως όμως στην υποκλινική φάση της νόσου. Λίγα είναι γνωστά σχετικά με την εξέλιξη και την αναλογία των παθολογοανατομικών αλλοιώσεων κατά τη διάρκειά της υποκλινικής φάσης της νόσου, αν και φαίνεται ότι αυτή είναι η επικρατούσα κατάσταση σε μολυσμένες εκτροφές. Δεύτερος στόχος της έρευνας ήταν η εκτίμηση της έντασης και της αναλογίας των αλλοιώσεων στα διάφορα όργανα-στόχους κατά τη φυσική μόλυνση σε ζώα κυρίως ελληνικών φυλών και μιγάδων τους, μιας και η φυλή των προβάτων φαίνεται να είναι ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν την εικόνα των αλλοιώσεων. Στα πλαίσια αυτής της προσπάθειας πραγματοποιήθηκε ορολογική εξέταση 160 προβάτων, με τις μεθόδους ανοσοδιάχυση σε άγαρ (AGID) και έμμεση ανοσοενζυμική μέθοδο (i-ELISA) ταυτόχρονα, από εκτροφές της βορείου και κεντρικής Ελλάδας που παρουσίαζαν ιστορικό της νόσου. Από αυτά τα πρόβατα τα 121 εξετάστηκαν και ιστοπαθολογικά σε όλα τα πιθανά όργανα-συστήματα-στόχους. Από τα 121 πρόβατα, τα 80 ήταν οροθετικά και με τις δύο ορολογικές δοκιμές, τα 9 βρέθηκαν θετικά με την AGID και αρνητικά με την i-ELISA, τα 18 βρέθηκαν θετικά με την i-ELISA και αρνητικά με την AGID, ενώ τα 14 ήταν οροαρνητικά και με τις δύο μεθόδους και χρησιμοποιήθηκαν ως μάρτυρες. Από τα 107 πρόβατα που βρέθηκαν οροθετικά σε δύο ή σε μία ορολογική δοκιμή, τα 23 πρόβατα (ποσοστό 21,5%) παρουσίαζαν και κλινικά συμπτώματα. Τα υπόλοιπα ήταν στη φάση του ασυμπτωτικού φορέα-φάση της υποκλινικής λοίμωξης. Τα 80 πρόβατα που βρέθηκαν οροθετικά και με τις δύο ορολογικές μεθόδους με βάση το γενότυπό τους είχαν την εξής σύνθεση: α) Μιγάδες διαφόρων εγχώριων φυλών-17 πρόβατα, β) Φυλής Φρισλανδίας-13 πρόβατα, γ) Καραγκούνικης φυλής-22 πρόβατα, δ) φυλής Χίου-10 πρόβατα, ε) Φυλής Κύμης-10 πρόβατα, στ) φυλής Σερρών-3 πρόβατα, ζ) Φυλής Ζακύνθου-3 πρόβατα, η) Φυλής Σκοπέλου-2 πρόβατα. Τα κύρια όργανα-στόχοι που προέκυψαν από τα αποτελέσματα της μελέτης που πραγματοποιήσαμε στα 80 οροθετικά, και με τις δύο ορολογικές δοκιμές, πρόβατα με φθίνουσα τάξη του ποσοστού εμφάνισης αλλοιώσεων σε αυτά είχαν ως εξής: 1. Οι πνεύμονες-ποσοστό προσβολής 94% 2. το κεντρικό νευρικό σύστημα-ποσοστό προσβολής 80% 3. ο μαστός-ποσοστό προσβολής 67% 4. Η άρθρωση-ποσοστό προσβολής 21%. Οι πνεύμονες με βάση τη συχνότητα και την ένταση των αλλοιώσεων που παρουσίαζαν ήταν το πρώτο όργανο στόχος, γεγονός που συμφωνεί με τη συνήθη κλινική εκδήλωση της νόσου Π.Π.Ε.Π. στα ελληνικά ποίμνια (επικράτηση της αναπνευστικής εκδήλωσης της νόσου). Το κεντρικό νευρικό σύστημα παρουσίαζε υψηλό ποσοστό αλλοιώσεων της νόσου Π.Π.Ε.Π., με κυρίαρχες αλλοιώσεις τις εστιακές και διάχυτες γλοιώσεις. Τα πρόβατα όλων των φυλών και οι μιγάδες που εξετάστηκαν και ήταν οροθετικά και στις δύο ορολογικές δοκιμές παρουσίαζαν αλλοιώσεις της νόσου Π.Π.Ε.Π., σε ένα τουλάχιστον όργανο-στόχο, σε ποσοστό 100% σε κάθε μία από αυτές, ήταν δηλαδή εξίσου ευαίσθητα στην εμφάνιση αλλοιώσεων από τη νόσο.