Do we need Prevent duty in Greece?: an analysis of teachers’ experiences in building resilience against radicalisation related to right-wing extremism in Greek state schools

Abstract

Recent decades have seen an international debate on extremism connected to right-wing ideology and how best to tackle this alarming phenomenon take place both within and outside academic communities and governmental policy bodies. Scholarship worldwide delves into the mechanisms of radicalisation that map the paths into extremist and terrorist acts. Concurrently, to build resilience against extremism that leads to terrorism, many countries enact national strategies focusing on the pre-crime sphere and the role of the public sector. The United Kingdom’s Government was the first to introduce one of the most influential counter-radicalisation agendas, which aims to identify people at risk of committing terrorist acts and intervene, known as the Prevent strategy. Unlike in the UΚ, in Greece, a solid legal framework regarding radicalisation and the engagement of the education sector in the prevention of extremism is absent. The conviction of Golden Dawn, an extreme right-wing political party, for being a criminal organisation and a number of its members in prison sentence was the motivation for my study. This adjudication sparked a debate in the educational community on how to discuss its meaning with students. Theoretically informed by the interpretivist-constructivist paradigm, my fieldwork combined fourteen classroom observations in twelve schools with semi-structured interviews, participant-generated photographs and follow-up interviews with twenty participants, teachers and Heads of schools. The data reveals different views and interpretations of the visibility of right-wing extremism threat in state secondary schools in Greece and its normalised form. Moreover, my research investigates the responsibility to deal with this alarming threat regarding social actors involved, professionalism and concerns about traumatised relationships of trust between teachers and students. Furthermore, my thesis aims to shed light on the mechanisms of building resilience against right-wing extremism within educational settings and investigate the necessity of a more securitised agenda, similar to Prevent in the UΚ. The influence of my research could be a starting point for reinforcing the idea of ‘active citizenship’ built on a humanistic and cosmopolitan approach and not under a strict securitised framework. Thus, this study could pave the way for a change that could provide the educational society in Greece with the essential tools to confront the above phenomenon.

Τις τελευταίες δεκαετίες έχει λάβει χώρα μια διεθνής συζήτηση σχετικά με τον εξτρεμισμό που συνδέεται με την ακροδεξιά ιδεολογία και τον καλύτερο τρόπο αντιμετώπισης αυτού του ανησυχητικού φαινομένου, τόσο εντός όσο και εκτός των ακαδημαϊκών κοινοτήτων και των φορέων κυβερνητικής πολιτικής. Η ακαδημαϊκή κοινότητα παγκοσμίως εμβαθύνει στους μηχανισμούς της ριζοσπαστικοποίησης που χαρτογραφούν τις οδούς προς τις εξτρεμιστικές και τρομοκρατικές πράξεις. Ταυτόχρονα, για την οικοδόμηση ανθεκτικότητας έναντι του εξτρεμισμού που οδηγεί στην τρομοκρατία, πολλές χώρες θεσπίζουν εθνικές στρατηγικές που επικεντρώνονται στον τομέα της προ-εγκληματικότητας και στον ρόλο του δημόσιου τομέα. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ήταν η πρώτη που εισήγαγε μια από τις πιο σημαντικές ατζέντες κατά της ριζοσπαστικοποίησης, η οποία στοχεύει στον εντοπισμό ατόμων που κινδυνεύουν να διαπράξουν τρομοκρατικές πράξεις και στην παρέμβαση, γνωστή ως Στρατηγική Πρόληψης. Σε αντίθεση με το Ηνωμένο Βασίλειο, στην Ελλάδα απουσιάζει ένα ισχυρό νομικό πλαίσιο σχετικά με τη ριζοσπαστικοποίηση και τη συμμετοχή του εκπαιδευτικού τομέα στην πρόληψη του εξτρεμισμού. Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής, ενός ακροδεξιού πολιτικού κόμματος, ως εγκληματική οργάνωση και ορισμένων μελών του που έχουν καταδικαστεί σε ποινή φυλάκισης ήταν το κίνητρο για τη μελέτη μου. Αυτή η κρίση πυροδότησε μια συζήτηση στην εκπαιδευτική κοινότητα σχετικά με το πώς να συζητηθεί η σημασία της με τους/ις μαθητές/τριες. Βασισμένη θεωρητικά στο ερμηνευτικό-κονστρουκτιβιστικό παράδειγμα, η έρευνα πεδίου μου συνδύασε δεκατέσσερις παρατηρήσεις σε τάξεις σε δώδεκα σχολεία με ημιδομημένες συνεντεύξεις, φωτογραφίες που δημιουργήθηκαν από συμμετέχοντες/ουσες και επακόλουθες συνεντεύξεις με είκοσι συμμετέχοντες/ουσες, εκπαιδευτικούς και διευθυντές/τριες σχολείων. Τα δεδομένα αποκαλύπτουν διαφορετικές απόψεις και ερμηνείες σχετικά με την ορατότητα της απειλής του ακροδεξιού εξτρεμισμού στα δημόσια λύκεια στην Ελλάδα και την νορμαλοποιημένη μορφή της. Επιπλέον, η έρευνά μου διερευνά την ευθύνη αντιμετώπισης αυτής της ανησυχητικής απειλής όσον αφορά τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς φορείς, τον επαγγελματισμό και τις ανησυχίες για τις τραυματισμένες σχέσεις εμπιστοσύνης μεταξύ εκπαιδευτικών και μαθητών/τριών. Επιπλέον, η διατριβή μου στοχεύει να ρίξει φως στους μηχανισμούς οικοδόμησης ανθεκτικότητας κατά του ακροδεξιού εξτρεμισμού στο εκπαιδευτικό περιβάλλον και να διερευνήσει την αναγκαιότητα μιας πιο αυστηρής ατζέντας ασφαλείας, παρόμοιας με την Στρατηγική Πρόληψης στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η επιρροή της έρευνάς μου θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο εκκίνησης για την ενίσχυση της ιδέας της «ενεργού πολίτη» που βασίζεται σε μια ανθρωπιστική και κοσμοπολίτικη προσέγγιση και όχι σε ένα αυστηρό πλαίσιο ασφαλείας. Έτσι, αυτή η μελέτη θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για μια αλλαγή που θα μπορούσε να παρέχει στην εκπαιδευτική κοινωνία στην Ελλάδα τα απαραίτητα εργαλεία για την αντιμετώπιση του παραπάνω φαινομένου.