Συμμετοχή του ψηφιακού πολίτη στο σύγχρονο κράτος

Abstract

This thesis examines how technological tools affect the participation of digital citizens in today's democracy. It focuses on the effects of the use of Information and Communication Technologies (ICT) on democratic participation, socialization and communication. In the theoretical framework, the concept of digital citizenship, the evolution of political participation in the digital age, the role of algorithms and big data, the dominance of big tech companies, and the challenges posed by the digital divide, cybersecurity and misinformation are analyzed. The study is based on three published research papers. The first is a systematic review of the literature in the research area. The second paper explores the role of digital citizens in contemporary governance. The third is an empirical study, which analyses primary data collected from 1,222 participants. The data analysis reveals the effects of digital tools on relationship development and interpersonal communication in the digital environment, in relation to key parameters. The COVID-19 pandemic, which was accompanied by increased use of digital collaboration tools, is used as a case to highlight their potential and limitations. The results show that ICTs can enhance democratic participation, but at the same time pose constraints and challenges that require institutional interventions and digital skills development strategies.

Η διατριβή εστιάζει στην επίδραση των τεχνολογικών εργαλείων στη συμμετοχή του ψηφιακού πολίτη στη σύγχρονη δημοκρατία, εστιάζοντας στις επιδράσεις της χρήσης των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στη δημοκρατική συμμετοχή, την κοινωνικοποίηση και την επικοινωνία. Στο θεωρητικό πλαίσιο, αναλύεται η έννοια του ψηφιακού πολίτη, η εξέλιξη της πολιτικής συμμετοχής στην ψηφιακή εποχή, ο ρόλος των αλγορίθμων και των μεγάλων δεδομένων (big data), η δεσπόζουσα θέση των μεγάλων εταιριών τεχνολογίας, καθώς και οι προκλήσεις που προκύπτουν από το ψηφιακό χάσμα, την κυβερνοασφάλεια και την παραπληροφόρηση. Το ερευνητικό έργο βασίζεται σε τρεις διακριτές μελέτες, οι οποίες καλύπτουν τη θεωρία, τη συστηματική επισκόπηση και την εμπειρική τεκμηρίωση. Η πρώτη είναι μια συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας της ερευνητικής περιοχής. Η δεύτερη αφορά το ρόλο του ψηφιακού πολίτη στη σύγχρονη δημοκρατία. Η τρίτη είναι εμπειρική έρευνα, η οποία αναλύει πρωτογενή δεδομένα που συλλέχθηκαν με ψηφιακά ερωτηματολόγια που διανεμήθηκαν σε 1.122 συμμετέχοντες. Η ανάλυση των δεδομένων αποκαλύπτει τις επιπτώσεις των ψηφιακών εργαλείων στην ανάπτυξη σχέσεων και στη διαπροσωπική επικοινωνία στο εικονικό περιβάλλον. Αξιοποιήθηκε η πανδημία COVID-19 η οποία συνοδεύτηκε από αύξηση της χρήσης των ψηφιακών μέσων συνεργασίας, επισημαίνοντας τόσο τις δυνατότητες όσο και τους περιορισμούς που εισάγουν για τους χρήστες. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι οι ΤΠΕ μπορούν να ενισχύσουν τη δημοκρατική συμμετοχή, αλλά παράλληλα θέτουν περιορισμούς και εισάγουν προκλήσεις που απαιτούν θεσμικές παρεμβάσεις.