Θυματοποίηση Ελλήνων μαθητών υπό την οπτική του μοντέλου της σύγκλισης στη στοχοποίηση

Abstract

School victimization is a phenomenon that affects millions of students worldwide, leading to serious consequences for those involved and significantly hindering the educational process. This study, using the Target Congruence Model, aims to identify the characteristics that make children more vulnerable to victimization while also seeking to pinpoint the environmental factors that could help mitigate the phenomenon. The research involved 2,427 students (Mage = 12.92, SD = 1.46; 1,211 boys and 1,216 girls) from elementary and middle schools across Greece. Data were collected through a series of general and demographic questions, as well as questionnaires on bullying, victimization, the places in which the phenomenon occurs, self-efficacy, and social support. The findings highlighted that being female, having changed schools, belonging to a different ethno-cultural background, being overweight or obese, having lower levels of self-efficacy and/or social support, can increase the risk of victimization at school. Furthermore, victimization was more likely to occur in places with low supervision, and places of high competition. These findings are discussed in the context of reducing the phenomenon, and empowering potential victims.

Η θυματοποίηση στο σχολείο είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζει εκατομμύρια μαθητές/-τριες ανά τον κόσμο, επιφέροντας σοβαρές συνέπειες στους/στις εμπλεκόμενους/-νες, και δυσχεραίνοντας σημαντικά την εκπαιδευτική διαδικασία. Η παρούσα μελέτη, εφαρμόζοντας το μοντέλο Σύγκλισης στη Στοχοποίηση, κινείται στην κατεύθυνση εντοπισμού των χαρακτηριστικών εκείνων που καθιστούν τα παιδιά πιο ευάλωτα στη θυματοποίηση, ενώ ταυτόχρονα αναζητά τα περιβαλλοντικά εκείνα στοιχεία που συμβάλλουν στον περιορισμό του φαινομένου. Στην έρευνα συμμετείχαν 2,427 μαθητές/-τριες (Μ = 12.92, ΤΑ = 1.46 / 1,211 αγόρια, 1,216 κορίτσια), από Δημοτικά και Γυμνάσια της Ελλάδας. Για τη συλλογή των δεδομένων τα παιδιά απάντησαν σε μια σειρά από γενικές, και δημογραφικές ερωτήσεις, ενώ παράλληλα συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με τον εκφοβισμό, τη θυματοποίηση, τον χώρο εκδήλωσης του φαινομένου, την αυτοαποτελεσματικότητά, και την κοινωνική υποστήριξη. Τα ευρήματα ανέδειξαν, πως το να είναι κάποιος κορίτσι, να έχει αλλάξει σχολικό περιβάλλον, να ανήκει σε διαφορετικό εθνοπολιτισμικό περιβάλλον, να είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος, να έχει μειωμένα επίπεδα αυτοαποτελεσματικότητας, ή/και κοινωνικής υποστήριξης, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θυματοποίησης στο σχολείο. Παράλληλα, η εκδήλωση του φαινομένου φάνηκε να βρίσκει πρόσφορο έδαφος, τόσο σε χώρους μειωμένης εποπτείας, όσο και σε χώρους αυξημένου ανταγωνισμού. Τα παρόντα ευρήματα, συζητούνται στην κατεύθυνση του περιορισμού του φαινομένου, και της ενίσχυσης της θέσης των εν δυνάμει θυμάτων.