Η επίδραση της σύγχρονης αντιρετροϊκής αγωγής στους δείκτες καρδιαγγειακής νοσηρότητας και ανοσολογικής διέγερσης σε ασθενείς με HIV λοίμωξη που δεν έχουν λάβει αντιρετροϊκή θεραπεία στο παρελθόν

Abstract

Human immunodeficiency virus (HIV) infection represents a major cardiovascular risk factor and the cardiovascular disease (CVD) burden among ageing people living with HIV (PLWH) constitutes a leading cause of morbidity and mortality. Therefore, it is necessary to evaluate and properly stratify the cardiovascular risk assessment in PLWH with appropriate screening tools. This approach will optimize the stratification of patients who are at higher risk for CVD and will benefit most from prevention measures and timely management. Endothelial glycocalyx may represent such a potential assessment tool as its derangement has been associated with CVD. However, studies on endothelial integrity among PLWH, are lacking. We conducted a prospective cohort study among treatment-naïve PLWH who received tenofovir alafenamide fumarate / emtricitabine (TAF/FTC), combined with either an integrase strand transfer inhibitor (INSTI, dolutegravir, raltegravir or elvitegravir/cobicistat), or a protease inhibitor (PI, darunavir/cobicistat). We assessed endothelial glycocalyx at baseline, at 24 (±4) and at 48 (±4) weeks, by measuring the Perfused Boundary Region (PBR), the area that is permeable by erythrocytes, and thus it is inversely proportional to EG thickness, in sublingual microvessels. In total, 66 consecutive PLWH [60 (90.9%) males] with a median age (interquartile range, IQR) of 37 (12) years, were enrolled. In total, 40 (60.6%) received an INSTI-based regimen. The mean (standard deviation, SD) PBR decreased significantly from 2.17 (0.29) μm at baseline to 2.04 (0.26) μm (p = 0.019), and then to 1.93 (0.3) μm (p <0.0001) at 24 (±4) and 48 (±4) weeks, respectively. PBR did not differ among treatment groups. However, PLWH on INSTIs had a sytatistically significant PBR reduction at 48 (±4) weeks. Smokers and PLWH with low viremia level experienced the greatest PBR reduction. This study is the first reporting the benefit of antiretroviral treatment on glycocalyx improvement in treatment-naïve PLWH and depicts a potential bedside biomarker and therapeutic target for CVD in PLWH.

Η λοίμωξη από τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (Human Immunodeficiency Virus, HIV) αποτελεί σημαντικό παράγοντα καρδιαγγειακού κινδύνου και η καρδιαγγειακή νόσος (Cardiovascular Disease, CVD) μεταξύ των ατόμων που ζουν με τον HIV (People Living with HIV, PLWH) αποτελεί πλέον μια από τις σημαντικότερες αιτίες νοσηρότητας και θνησιμότητας. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη η σωστή αξιολόγηση του καρδιαγγειακού κινδύνου στους PLWH με εργαλεία προσυμπτωματικού ελέγχου κατάλληλα για αυτόν τον πληθυσμό. Αυτή η προσέγγιση θα βελτιστοποιήσει τη αναγνώριση των PLWH εκείνων που διατρέχουν τον υψηλότερο καρδιαγγειακό κίνδυνο και θα ωφεληθούν περισσότερο από την εφαρμογή προληπτικών μέτρων. Ο ενδοθηλιακός γλυκοκάλυκας μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα τέτοιο εργαλείο αξιολόγησης καθώς η διαταραχή του έχει συσχετιστεί με την CVD. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν υπάρχουν μελέτες που να εξετάζουν την ακεραιότητα του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα σε PLWH στα πλαίσια διερεύνησης της CVD. Διεξάγαμε μια προοπτική μελέτη παρατήρησης με PLWH που δεν είχαν λάβει αντιρετροϊκή θεραπεία στο παρελθόν και έλαβαν εμτρισιταμπίνη/τενοφοβίρη αλαφεναμίδη, σε συνδυασμό είτε με έναν αναστολέα ιντεγκράσης (Integrase Strand Transfer Inhibitor, INSTI: ντολουτεγκραβίρη, ραλτεγκραβίρη ή ελβιτεγκραβίρη/κομπισιστάτη) είτε με τον αναστολέα πρωτεάσης (Protease Inhibitors, PI) δαρουναβίρη/κομπισιστάτη. Εκτιμήσαμε το πάχος του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα πριν, στις 24 (±4) και στις 48 (±4) εβδομάδες από την έναρξη της θεραπείας, εκτιμώντας το Perfused Boundary Region (PBR) - δηλαδή την περιοχή που είναι διαπερατή από τα ερυθροκύτταρα και επομένως είναι αντιστρόφως ανάλογη με το πάχος του γλυκοκάλυκα - στα υπογλώσσια αγγεία. Στη μελέτη εντάχθηκαν συνολικά 66 PLWH [60 (90,9%) άνδρες] με διάμεση ηλικία (ενδοτεταρτημοριακό εύρος, Interquartile Range, IQR) 37 (12) έτη, εκ των οποίων οι 40 (60,6%) έλαβαν αντιρετροϊκό σχήμα με έναν INSTI. Το μέσο (τυπική απόκλιση, SD) PBR μειώθηκε στατιστικά σημαντικά από 2,17 (0,29) μm πριν την έναρξη αγωγής, σε 2,04 (0,26) μm (p = 0,019) και στη συνέχεια σε 1,93 (0,3) μm (p <0,0001) στις 24 (±4) και 48 (±4) εβδομάδες, αντίστοιχα, γεγονός που υποδεικνύει τη σαφή βελτίωση του πάχους του γλυκοκάλυκα εντός του πρώτου έτους έναρξης της αντιρετροϊκής αγωγής. Αν και το PBR δεν διέφερε μεταξύ των ομάδων θεραπείας, οι PLWH που έλαβαν INSTI είχαν στατιστικά σημαντική μείωση του PBR στις 48 (±4) εβδομάδες. Επιπλέον, οι καπνιστές και οι PLWH με χαμηλό αρχικό ιικό φορτίο παρουσίασαν τη μεγαλύτερη μείωση PBR. Πρόκειται για την πρώτη μελέτη που αναφέρει το όφελος της αντιρετροϊκής θεραπείας στη βελτίωση του ενδοθηλιακού γλυκοκάλυκα σε PLWH που δεν είχαν λάβει ποτέ θεραπεία στο παρελθόν, υποδεικνύοντας έτσι έναν πιθανό βιοδείκτη και ενδεχόμενο θεραπευτικό στόχο για την CVD στους PLWH.