Ερμηνευτική ανάλυση των λόγων 38-41 και 47-50 του Δίωνος Χρυσοστόμου

Abstract

The present doctoral thesis has as its object of study Dion Chrysostom, who lived during the imperial period (40-120 AD) and was an important representative of the Second Sophistic. The main characteristic of the Sophist movement of this period was the use of rhetoric to analyze and present the philosophical pursuits of its members. The Sophists of this period have the role of the teacher of the Greek ideal and at the same time function as representatives of the Roman administration but also as the intermediary who facilitates the Greek community in affairs with the central administration and creates an artistic production that has as its main vehicle the Greek language adapted to the requirements and specifications of its time.The main object of the study is a group of orations from the corpus of eighty discourses that survive under the name of Dion. More specifically, these are the orations 38-41 and 47-50. What these eight orations have in common is that they were delivered in towns in Bithynia on his return from the exile imposed on him by the emperor Domitian, and dealt with issues of local politics. The methodology of the research includes the study and interpretive analysis of the specific discourses from which information will be drawn about the work of Dion, as well as his career as an orator and philosopher and the practice followed by the sophists of the period. Through the hermeneutical analysis of the specific speeches, it is possible to identify Dion’s influences from various movements in philosophy, such as the Stoics, the Cynics and Plato.

Η παρούσα διδακτορική διατριβή έχει ως αντικείμενο μελέτης της τον Δίωνα Χρυσόστομο, που έζησε κατά την αυτοκρατορική περίοδο (40-120 μ.Χ.) και υπήρξε σημαντικός εκπρόσωπος του κινήματος της Δεύτερης Σοφιστικής. Κύριο χαρακτηριστικό του κινήματος των σοφιστών της συγκεκριμένης περιόδου ήταν η χρήση της ρητορείας για την ανάλυση και παρουσίαση των φιλοσοφικών αναζητήσεων των μελών του. Οι σοφιστές της περιόδου αυτής έχουν το ρόλο του δασκάλου του ελληνικού ιδεώδους και ταυτόχρονα λειτουργούν ως εκπρόσωποι της ρωμαϊκής διοίκησης αλλά και ως ο ενδιάμεσος που διευκολύνει την ελληνική κοινότητα σε υποθέσεις με τη κεντρική διοίκηση και δημιουργεί μια καλλιτεχνική παραγωγή που έχει ως βασικό της όχημα την ελληνική γλώσσα προσαρμοσμένη όμως στις απαιτήσεις και προδιαγραφές της εποχής της. Κύριο αντικείμενο της μελέτης αποτελεί μια ομάδα λόγων από το σύνταγμα των ογδόντα λόγων που διασώζονται με το όνομα του Δίωνος Χρυσοστόμου. Πιο συγκεκριμένα πρόκειται για τους λόγους 38-41 και 47-50. Κοινό χαρακτηριστικό των οκτώ αυτών λόγων είναι ότι έχουν εκφωνηθεί σε πόλεις της Βιθυνίας, επαρχίας της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, κατά την επιστροφή του από την εξορία, που του είχε επιβληθεί από τον αυτοκράτορα Δομιτιανό και πραγματεύονται θέματα της τοπικής πολιτικής σκηνής. Η μεθοδολογία της έρευνας περιλαμβάνει την μελέτη και ερμηνευτική ανάλυση των συγκεκριμένων λόγων από όπου θα αντληθούν πληροφορίες για το έργο του Δίωνος Χρυσοστόμου, αλλά και για την προσωπική του πορεία ως ρήτορα και φιλοσόφου και για την πρακτική που ακολουθούσαν οι σοφιστές της συγκεκριμένης περιόδου. Μέσα από την ερμηνευτική ανάλυση των συγκεκριμένων λόγων μπορούν να διαπιστωθούν οι επιρροές που ο Δίων έχει δεχτεί από διάφορα κινήματα της φιλοσοφίας, όπως οι στωικοί, οι κυνικοί αλλά και ο Πλάτωνας. Ταυτόχρονα επειδή οι λόγοι αυτοί εντάσσονται στο πλαίσιο της ρητορικής, οφείλεται να εξετασθεί το ιστορικό πλαίσιο και το νομικό πλαίσιο μέσα στο οποίο δημιουργήθηκαν, καθώς πρόκειται για πολύ σημαντικές πηγές άντλησης ιστορικών πληροφοριών για τις σχέσεις των ελληνικών πόλεων της Βιθυνίας μεταξύ τους αλλά και με τη κεντρική ρωμαϊκή διοίκηση δίνοντας παράλληλα πληροφορίες και για διάφορες νομικές διαδικασίες στο εσωτερικό των πόλεων αυτών κατά την Αυτοκρατορική περίοδο. Επίσης κρίνεται ως σημαντικό να εξεταστούν οι λόγοι αυτοί σε σχέση με το έργο του Αριστοτέλη Ρητορική και να εντοπιστεί σε ποιο από τα τρία είδη του ρητορικού λόγου –σύμφωνα με τον Αριστοτέλη– ανήκουν και αν πληρούν τα κριτήρια του εκάστοτε είδους (δικανικού, συμβουλευτικού, επιδεικτικού). Σκοπός μέσα από την έρευνα αυτή είναι να παρουσιαστεί το έργο του Δίωνος Χρυσοστόμου και οι απόψεις που αυτό εκφράζει μέσα από μια ομάδα λόγων, που αναδεικνύουν τις δύο φύσεις του δημιουργού τους, του φιλοσόφου και του ρήτορα. Ακόμα μπορούμε να παρακολουθήσουμε την εξέλιξη της ρητορικής τέχνης μέσα στο πλαίσιο του κινήματος της Δεύτερης Σοφιστικής και το ρόλο που αυτή διαδραμάτισε στην κοινωνία της Αυτοκρατορικής περιόδου.