Συναίσθημα, λογοτεχνικό είδος και έμφυλες ταυτότητες στα Αργοναυτικά του Απολλώνιου Ρόδιου

Abstract

The purpose of this dissertation is to examine the emotions of the literary characters in the Argonautica of Apollonius Rhodius, in combination with the principles of the literary genre served by Apollonius and the literary conventions to which each gender is called to respond. The dissertation is divided into three main thematic sections-chapters, which are entitled: Emotion, Genre and Gender. In the first chapter, I analyze the emotions of the literary characters of the Argonautica, which are anger, fear, sadness, love, fury, friendship, embarrassment, shame, disrespect and arrogance. These feelings are approached from a narrative point of view, within their poetic contexts. Furthermore, their role in the development of Apollonius' narration is examined. In the second chapter, I explore the ideological background of the literary characters of the Argonautica. The ideological background is shaped by the preservation of elements of the previous poetic tradition (epic, lyric poetry, tragedy, comedy). After reconstructing the ideological background of each character separately, I examine the way in which emotions, as described in the first chapter, contribute to the preservation, redefinition or deconstruction of this ideological background. In the third chapter, I study the emotions in combination with the function of gender. Ιn particular, I approach the emotions from the point of view of gender. In this case I study the degree to which the nature of the emotions expressed by the Argonautica’s characters, as well as the manner in which they are manifested, conforms to or deviates from their gender. The dissertation concludes that emotions take on a revisionary role in the Argonautica and are used by Apollonius as a 'means' to consolidate his modern poetic technique.

Αντικείμενο μελέτης της παρούσας διατριβής είναι τα συναισθήματα των λογοτεχνικών χαρακτήρων των Αργοναυτικών του Απολλώνιου Ρόδιου, σε συνδυασμό με τις αρχές του λογοτεχνικού είδους που υπηρετεί ο Απολλώνιος και τις λογοτεχνικές συμβάσεις στις οποίες καλείται να ανταποκριθεί το κάθε φύλο. Η διατριβή χωρίζεται σε τρεις βασικές θεματικές ενότητες-κεφάλαια, οι οποίες τιτλοφορούνται: Συναίσθημα, Λογοτεχνικό είδος και Έμφυλες ταυτότητες. Στο πρώτο κεφάλαιο αναλύονται τα συναισθήματα των λογοτεχνικών χαρακτήρων των Αργοναυτικών, τα οποία είναι η οργή, ο φόβος, η θλίψη, ο έρωτας, η μανία, η φιλία, η αμηχανία, η αιδώς, η ασέβεια και η αναίδεια. Τα συναισθήματα αυτά προσεγγίζονται από αφηγηματική σκοπιά, εντός των ποιητικών τους συμφραζομένων και εξετάζεται ο ρόλος τους στην εξέλιξη της αφήγησης του Απολλωνίου. Στο δεύτερο κεφάλαιο, διερευνάται το ειδολογικό υπόβαθρο των λογοτεχνικών χαρακτήρων των Αργοναυτικών, το οποίο διαμορφώνεται από τη διατήρηση στοιχείων της προηγούμενης ποιητικής παράδοσης (έπος, λυρική ποίηση, τραγωδία, κωμωδία). Μετά την ανασυγκρότηση του ειδολογικού υποβάθρου του κάθε χαρακτήρα ξεχωριστά, ερευνάται ο τρόπος που τα συναισθήματα, όπως αυτά περιγράφτηκαν στο πρώτο κεφάλαιο, συντελούν στη διατήρηση, τον επαναπροσδιορισμό ή την αποδόμηση του εν λόγω ειδολογικού υποβάθρου. Στο τρίτο κεφάλαιο, τέλος, μελετάται το συναίσθημα σε συνδυασμό με τη λειτουργία των έμφυλων ταυτοτήτων. Ειδικότερα, προσεγγίζονται τα συναισθήματα από την οπτική του φύλου, με την έννοια ότι αξιολογείται ο βαθμός που η φύση των συναισθημάτων που εκδηλώνουν οι χαρακτήρες των Αργοναυτικών, καθώς και ο τρόπος εκδήλωσής τους, συμβαδίζουν ή παρεκκλίνουν από την έμφυλη ταυτότητά τους, τα χαρακτηριστικά της οποίας έχουν διαμορφωθεί από την προηγούμενη ποιητική παράδοση. Η διατριβή καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα συναισθήματα αναλαμβάνουν ανανεωτικό ρόλο στα Αργοναυτικά και αξιοποιούνται από τον Απολλώνιο ως ‘μέσα’ για την εδραίωση της νεωτερικής ποιητικής τεχνικής του.