Automobility and urban visions: the role of auto-mobility in the design of idealised urban projects of the early 20th century western world

Abstract

The automobile, as means of transportation, technical realisation, product of industrial production and mass consumption, but also as a cultural element of modern life, enabled the transformation of the 19th century urban landscapes to modern cities and highlighted the role of mobility as a structural element in the production process of urban space and an important parameter for the determination of the scale and the form of urban environments. Thus, it is nowadays considered as one of the most important artefacts of the 20th century, that reflected a revolution that took place worldwide, promoted new models of production, shaped natural environments and changed the way space was perceived and consumed. This thesis discusses the relation between automobility and the design of urban space in the Western World of the early 20th century. However, it is not focused on the description and analysis of materialised urban environments; rather, it analyses the visionary urban environments that were presented in that era. Through the study of specific ideal cities, it attempts to illustrate the relation between automobility and visionary architecture and to formulate questions concerning the symbolic aspect of these projects. The analysis is based on the selective and contrasting study of specific visionary urban projects that were formulated from the late 19th century to the early 20th century in order to describe urban environments placed in the Western World and, it is organised along three structural lines of inquiry. The first one refers to the technological artefact, the automobile; the second is related to mobility and the general reconfiguration of the term in the proposed visionary environments, whereas the third focuses on the imprint of automobility in space, through the design, organisation and construction of mobility infrastructures. In this context, the study attempts a new spatial reading through the lens of transportation infrastructures and proceeds to the study of the selected projects as spatial models that promoted new types of urbanisation on the basis of mobility.

Το αυτοκίνητο, ως μέσο μεταφοράς, τεχνολογικό επίτευγμα, προϊόν βιομηχανικής παραγωγής και μαζικής κατανάλωσης, αλλά και ως πολιτιστικό στοιχείο της σύγχρονης ζωής, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη μεταμόρφωση των αστικών τοπίων του 19ου αιώνα σε σύγχρονες πόλεις και ανέδειξε το ρόλο της κινητικότητας ως δομικού στοιχείου στη διαδικασία παραγωγής του αστικού χώρου και σημαντικής παραμέτρου για τον προσδιορισμό της κλίμακας και της μορφής των πόλεων. Έτσι, θεωρείται σήμερα ως ένα από τα σημαντικότερα τεχνολογικά επιτεύγματα του 20ου αιώνα, αντανακλώντας μια παγκόσμια επανάσταση που προώθησε νέα μοντέλα παραγωγής, διαμόρφωσε φυσικά περιβάλλοντα και άλλαξε τον τρόπο αντίληψης και κατανάλωσης του χώρου. Η συγκεκριμένη διατριβή πραγματεύεται τη σχέση μεταξύ της αυτοκίνησης και του αστικού σχεδιασμού στον Δυτικό Κόσμο των αρχών του 20ου αιώνα. Ωστόσο, δεν επικεντρώνεται στην περιγραφή και ανάλυση του παραγόμενου αστικού χώρου, αλλά αναλύει τα οραματικά αστικά περιβάλλοντα που παρουσιάστηκαν εκείνη την εποχή. Μέσα από τη μελέτη συγκεκριμένων ιδεατών πόλεων / αστικών μοντέλων, επιχειρεί να απεικονίσει τη σχέση μεταξύ της αυτοκίνησης και της οραματικής αρχιτεκτονικής και να διατυπώσει ερωτήματα σχετικά με τον συμβολικό χαρακτήρα αυτών των έργων. Η ανάλυση, που βασίζεται στην αντιπαραβαλλόμενη μελέτη συγκεκριμένων προγραμμάτων που διατυπώθηκαν στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα για να περιγράψουν αστικά μορφώματα που τοποθετούνται στον Δυτικό Κόσμο, οργανώνεται σε τρεις ερευνητικούς άξονες. Ο πρώτος αναφέρεται στο τεχνολογικό δημιούργημα, το αυτοκίνητο, ο δεύτερος σχετίζεται με την κινητικότητα και τον γενικό επαναπροσδιορισμό του όρου στα υπό μελέτη προγράμματα, ενώ ο τρίτος εστιάζει στην αποτύπωση της αυτοκίνησης στο χώρο, μέσω του σχεδιασμού, της οργάνωσης και της κατασκευής μεταφορικών υποδομών. Σε αυτό το πλαίσιο, επιχειρείται μια νέα χωρική ανάγνωση υπό το πρίσμα των μεταφορικών υποδομών και τα επιλεγμένα έργα μελετώνται ως χωρικά μοντέλα που προώθησαν νέους τύπους αστικοποίησης με βάση την κινητικότητα.