Εξέλιξη της παχυσαρκίας στην παιδική ηλικία: διαχρονική μελέτη της επίδρασης των διατροφικών συνηθειών και του κοινωνικοοικονομικού επιπέδου

Abstract

Obesity is a major problem, which involves serious medical and social consequences. In a large sample of 124.133 students of 3rd and 5th grade of primary school (~91%) during the 2010-11 and 68.009 students in 3rd grade of primary school (~89%) in school year 2008-09 in Greece, the prevalence of total and central obesity and lifestyle habits (eating behavior, physical activity) were identified, as well as the socioeconomic characteristics (SES) which are associated with general and central childhood obesity. According to our results in the 2010-11 school year in Greece, 1.5% were underweight, 24.8% were overweight and 8.8% were obese. The overall percentage of children presenting central obesity was determined at 33.4% (36.0% boys and 30.7% girls). In addition, 27.5% of non-obese (69.5% overweight, 12.0% of normal weight) were classified as centrally obese. Regarding lifestyle habits, the frequency of breakfast consumption (OR 0.72, 95% CI 0.69-0.75), snack consumption (OR 0.70, 95% CI 0.67-0.74) and the frequency of participation in sedentary activities (OR 1.10, 95% CI 1.07-1.14) have emerged as the most important predictors for the occurrence of childhood central obesity. Also the unemployment rate was the most important childhood predictor of central obesity. In conclusion, our results show that the prevalence of both overall, and central obesity is particularly high among Greek students. In some SES characteristics: areas with high unemployment rate and also in lifestyle habits: frequency of breakfast consumption and snacks along with the level of participation in sedentary activities, should be given an appropriate attention.

Η παιδική παχυσαρκία αποτελεί ένα πρόβλημα με σοβαρές ιατρικές και κοινωνικές προεκτάσεις. Σε ένα μεγάλο δείγμα 124.133 μαθητών της 3ης και 5ης τάξης δημοτικού κατά το σχολικό έτος 2010-2011 και 68.009 μαθητών της 3ης τάξης δημοτικού το 2008-09, προσδιορίστηκαν ο επιπολασμός της συνολικής και κεντρικής παχυσαρκίας, αλλά και οι συνήθειες τρόπου ζωής (διατροφική συμπεριφορά και φυσική δραστηριότητα) καθώς και τα κοινωνικοοικονομικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με αυτές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα το 2010-11 στην Ελλάδα, το 1,5% των μαθητών ήταν λιποβαρείς, 24,8% ήταν υπέρβαροι και το 8,8% παχύσαρκοι. Το συνολικό ποσοστό των παιδιών με κεντρική παχυσαρκία προσδιορίστηκε στο 33,4% (36,0% αγόρια, 30,7% κορίτσια). Παράλληλα, το 27,5% των μη παχύσαρκων παιδιών (69,5% των υπέρβαρων και 12,0% φυσιολογικού βάρους) ταξινομήθηκαν ως κεντρικά παχύσαρκα. Η συχνή κατανάλωση πρωινού (OR 0,72 95% CI 0,69-0,75), ενδιάμεσων μικρογευμάτων (OR 0,70 95% CI 0,67-0,74), καθώς και η συχνή συμμετοχή σε καθιστικές δραστηριότητες (OR 1,10 95% CI 1,07-1,14) αναδείχθηκαν ως οι πιο σημαντικοί προβλεπτικοί παράγοντες της παιδικής κεντρικής παχυσαρκίας. Μεταξύ των αξιολογούμενων παραμέτρων του SES, ο δείκτης ανεργίας αποδείχθηκε ως ο πιο σημαντικός διαχρονικός παράγοντας πρόβλεψης της κεντρικής παιδικής παχυσαρκίας. Συμπερασματικά, τα αποτελέσματα της παρούσας διατριβής δείχνουν ιδιαίτερα υψηλό επιπολασμό τόσο της συνολικής, όσο και της κεντρικής παιδικής παχυσαρκίας Σε ορισμένα χαρακτηριστικά κοινωνικοοικονομικού επιπέδου: περιοχές με υψηλό δείκτη ανεργίας, αλλά και σε συνήθειες του τρόπου ζωής: συχνότητα λήψης πρωινού γεύματος, κατανάλωσης μικρογευματιδίων, βαθμός συμμετοχής σε καθιστικές δραστηριότητες, θα πρέπει να δοθεί απαραίτητη προσοχή ώστε να αποτελέσουν συστατικά στρατηγικών παρεμβάσεων με στόχο την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας.