Η επίδραση της συμβουλευτικής και της άσκησης στην ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών

Abstract

Background: Cancer diagnosis and therapy imposes a great deal of stress on patients. Psychological distress is a multidimensional concern affecting patients’ ability to cope with cancer, its physical symptoms and treatments. Psychological interventions and physical activity may reduce depression and help cancer patients to develop stresscoping mechanisms.Objective: The purpose of the present study was to examine the effect of exercise program and a group psychotherapy program on the general health of cancer patients, their mood profile and their quality of life.Methodology: The sample consisted of 39 cancer patients (10 males and 29 females), assigned randomly in three groups of 13 patients each group, that is, a control, an exercise and a psychotherapy group. The patients of the psychotherapy group received a 10 weeks’ supportive–expressive group therapy, at a frequency of one time per week, of 90 minutes each meeting. The duration of the training program for the individuals of the physical activity (PA) group was 10 weeks at a frequency of two sessions per week, 60 minutes each session. Control group individuals did not participate in any programand they just filled the questionnaires administered. The following questionnaires were used: The quality of life SF-36 questionnaire, the General Health Questionnaire (GHQ)- 28 questionnaire and the POMS questionnaire (short form) for mood state evaluation.Results: Regarding the general health status, a statistically significant difference (improvement) was observed in the PA group, p=0.031. As for quality of life, improvement in “vitality” (p = .006) and mental health subscale (p = 0.011) wasstatistically significant between pre and post measures in the supportive therapy group. All other domains exhibit no significant changes. In the exercise group, physical functioning, and emotional role values were also improved but not to the point to generate statistically significant results. Regarding mood state, post hoc analysis revealed an anger reduction, as regards to the supportive therapy group producing statistically significant results from both the control group (-6.91 units drop in anger subscale score, p<0.001) and the exercise group (-4.75 units drop in anger subscalescore, p=0.007). Regarding total POMS score, results also favored the supportive therapy group as compared to the control group (p=0.001). Post intervention values were also improved for the exercise group, but not to the extent to produce statistically significant results.Conclusions: The findings of this study strongly support the beneficial effect of psychological intervention on mood and quality of life of patients with cancer, followed in less extent by the beneficial effect of the exercise program. The positive impact is particularly obvious in the domains of anger, vitality and mental health. On the other hand, physical activity exerts major favorable effect on psychiatric morbidity of cancer patients, especially in the field of anxiety and insomnia, fields in which psychological intervention had a negligible effect. Screening cancer patients for psychological disturbances may be helpful to determine treatment intervention programs tailored to their needs in order to achieve the best possible rehabilitation outcomes.Key words: Quality of life, cancer survivors, exercise, group psychotherapy, mood,general health

Εισαγωγή: Η διάγνωση και η θεραπεία του καρκίνου επιβάλλει πολλούς περιορισμούς και καταπονεί σημαντικά τους ασθενείς προκαλώντας σημαντική ψυχική δυσφορία. Η ομαδική ψυχοθεραπεία και η άσκηση μπορούν να περιορίσουν τααρνητικά συναισθήματα και να βοηθήσουν τους καρκινοπαθείς να αναπτύξουν μηχανισμούς αντιμετώπισης του στρες, χωρίς όμως να έχουν διεξαχθεί ακόμη έρευνες που να εξετάζουν συγκριτικά την επίδρασή τους σε Έλληνες ασθενείς με καρκίνο.Σκοπός : Η εξέταση και σύγκριση της επίδρασης ενός προγράμματος άσκησης και ενός προγράμματος ομαδικής ψυχοθεραπείας στη γενική υγεία των καρκινοπαθών, το προφίλ διάθεσης και την ποιότητα ζωής (ΠΖ) τους.Μεθοδολογία: Το δείγμα περιελάβανε 39 ασθενείς με καρκίνο (10 άνδρες και 29γυναίκες), που κατανεμήθηκαν τυχαία σε τρεις ομάδες 13 ασθενών: ομάδα ελέγχου, άσκησης και ψυχοθεραπείας. Οι ασθενείς της ομάδας ψυχοθεραπείας έλαβαν θεραπεία ομαδικής υποστήριξης 10 εβδομάδων, με συχνότητα μία φορά την εβδομάδα, 90 λεπτών σε κάθε συνεδρίαση. Η διάρκεια του προγράμματος εκπαίδευσης για τα άτομα της ομάδας φυσικής δραστηριότητας ήταν 10 εβδομάδες με συχνότητα δύο συνεδριών εβδομαδιαίως, 60 λεπτά κάθε συνεδρία. Τα άτομα της ομάδας ελέγχου δεν συμμετείχαν σε κανένα πρόγραμμα και απλώς συμπλήρωσαν τα ερωτηματολόγια που τους δόθηκαν. Χορηγήθηκαν τα παρακάτω ερωτηματολόγια: το ερωτηματολόγιο SF-36 για την ΠΖ, το Ερωτηματολόγιο Γενικής Υγείας (GHQ) -28 και το ερωτηματολόγιο POMS ερωτηματολόγιο (σύντομη εκδοχή) για την αξιολόγηση της διάθεσης. Οι συμμετέχοντες αξιολογήθηκαν πριν και μετά από την παρέμβαση.Αποτελέσματα: Όσον αφορά στη γενική κατάσταση της υγείας, στατιστικά σημαντική διαφορά (βελτίωση) παρατηρήθηκε στην ομάδα της φυσικής δραστηριότητας (p= 0,031) με αντίστοιχη βελτίωση. Όσον αφορά την ΠΖ, η βελτίωσητης «ζωτικότητας» (p= 0,006) και της υποκλίμακας της ψυχικής υγείας (p = 0,011) ήταν στατιστικά σημαντική προ και μετά της παρέμβασης στην ομάδα υποστηρικτικής θεραπείας. Όλοι οι άλλοι τομείς δεν παρουσίασαν σημαντική μεταβολή. Στην ομάδα άσκησης βελτιώθηκαν επίσης η σωματική λειτουργικότητα και ο συναισθηματικός ρόλος, αλλά χωρίς να προκύψουν στατιστικά σημαντικά αποτελέσματα. Όσον αφορά την διάθεση, η post-hoc ανάλυση έδειξε ελάττωση του θυμού, όσον αφορά την ομάδα υποστηρικτικής θεραπείας που διέφερε στατιστικά σημαντικά τόσο από την ομάδαελέγχου (-6,91 μονάδες πτώση σε υποκλίμακα θυμού, p <0,001) και την ομάδα άσκησης (-4.75, p = 0,007). Όσον αφορά τη συνολική βαθμολογία POMS, τα αποτελέσματα ευνόησαν επίσης την ομάδα υποστηρικτικής θεραπείας σε σύγκριση μετην ομάδα ελέγχου (p = 0,001). Οι τιμές μετά την παρέμβαση βελτιώθηκαν επίσης γιατην ομάδα άσκησης, αλλά όχι στατιστικά σημαντικά.Συμπεράσματα: Τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποστηρίζουν την ευεργετική επίδραση της ψυχολογικής παρέμβασης στη διάθεση και την ΠΖ των ασθενών με καρκίνο, ακολουθούμενη σε μικρότερο βαθμό από την ευεργετική επίδραση τουπρογράμματος άσκησης. Ο θετικός αντίκτυπος είναι ιδιαίτερα εμφανής στους τομείς του θυμού, της ζωτικότητας και της ψυχικής υγείας. Από την άλλη πλευρά, η φυσική δραστηριότητα ασκεί σημαντική θετική επίδραση στην ψυχιατρική νοσηρότητα των καρκινοπαθών, ιδιαίτερα στον τομέα του άγχους και της αϋπνίας, τομείς στους οποίουςη ψυχολογική παρέμβαση είχε αμελητέο αποτέλεσμα. Η ανίχνευση ψυχικών διαταραχών σε ασθενείς με καρκίνο μπορεί να είναι χρήσιμη για την εφαρμογή προγραμμάτων παρέμβασης προσαρμοσμένων στις ανάγκες τους, προκειμένου ναεπιτευχθούν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα αποκατάστασης.Λέξεις-κλειδιά: ΠΖ, επιζώντες καρκίνου, άσκηση, ομαδική ψυχοθεραπεία , διάθεση,γενική υγεία