Πολιτική κοινωνικοποίηση των μαθητών πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης με μαθησιακές δυσκολίες

Abstract

Despite the fact that the number of students with learning disorders in Greece is rising, no serious attempts have been made to estimate the parameters that are significantly associated with their political profile. According to the literature, learning disorders pose a risk factor for social, mental and emotional disorders which are considered as a hindrance for political civilization. The aim of this research was to investigate the responses given by a cohort of students diagnosed with learning disorders to a series of questions on social, political and citizenship-based matters. Their responses were compared to those of a similar cohort of students with typical learning style. In addition, the results were considered within the context of the aims of the Social and Political Education subject included in the Greek National Curriculum. The research took place in the school year 2018-2019 at 15 different primary schools. The sample consisted of 86 students with learning disorders and 314 without disorders, both attending the last two years of primary school. Questionnaire was used as the data collection tool. Learning disorders, sex, age and parents’ original nationality were considered as the independent variables. S.P.S.S. was used to analyze the results of the research. The results revealed differences in representations, mainly between children with and without learning disorders. Typical learning style children seem conscious of the role of political parties and are amenable to taking decisions on their own initiative. However, they expressed some stereotypic representations about women’s political rights and immigrants. On the other side, children with learning disorders have an idealized view of politics and tend to abstain from collective procedures. Moreover, the results indicated that premature political representations of the whole sample include forward-looking as well as backward-looking aspects, which compose a contradictory culture. Finally, some suggestions are made for educational interventions in order to overcome obstacles children with learning disorders face during their social integration.

Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες καταλαμβάνουν ολοένα και αυξανόμενο ποσοστό μαθητών στη σύγχρονη ελληνική τάξη. Οι γνωστικές αλλά και ψυχο-κοινωνικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν στέκονται εμπόδιο στην ορθή πολιτική διαπαιδαγώγηση και δυσχεραίνουν τη διαμόρφωση της ταυτότητας του πολίτη.Σκοπός της παρούσας διατριβής είναι η διερεύνηση των κοινωνικών και πολιτικών αναπαραστάσεων των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες που φοιτούν στην Ε΄ και Στ΄ δημοτικού σχολείου, η σύγκρισή τους με τις αντίστοιχες αναπαραστάσεις των μαθητών χωρίς Μ.Δ. και η ανίχνευση της σχέσης ανάμεσα σε αυτές και στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής.Πρόκειται για μια έρευνα που έλαβε χώρα το σχολικό έτος 2018-2019 σε 15 σχολεία της ελληνικής επικράτειας. Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 86 μαθητές με διαγνωσμένες μαθησιακές δυσκολίες και 314 μαθητές χωρίς διαγνωσμένες μαθησιακές δυσκολίες. Ως ερευνητικό εργαλείο χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο και ως ανεξάρτητες μεταβλητές ορίστηκαν η ύπαρξη Μ.Δ., το φύλο, η σχολική τάξη και η εθνική προέλευση των γονέων. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων έγινε με τη χρήση S.P.S.S.Ορισμένα από τα ευρήματα συνάδουν με τη θεωρία και τις προϋπάρχουσες έρευνες, ενώ άλλα εισάγουν νέα δεδομένα. Ειδικότερα, οι αναπαραστάσεις των μαθητών του δείγματος εμφανίζουν ετερογένεια, ιδιαίτερα ανάμεσα στους μαθητές χωρίς μαθησιακές δυσκολίες και σε αυτούς με μαθησιακές δυσκολίες. Οι μαθητές χωρίς Μ.Δ. γνωρίζουν επαρκώς ποιος είναι ο ρόλος των πολιτικών κομμάτων και ταυτόχρονα έχουν τάσεις αυτοκατεύθυνσης. Ωστόσο, εξέφρασαν κάποιες στερεοτυπικές αντιλήψεις σχετικά με την εκπροσώπηση των δύο φύλων στην πολιτική σκηνή και τις σχέσεις με τους αλλοδαπούς. Από την άλλη, οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες κατέχουν μια εξιδανικευμένη εικόνα για την πολιτική και συχνά εμφανίζουν μια στάση αποχής από τις συλλογικές διαδικασίες.Ακόμη, τα ερευνητικά αποτελέσματα έδειξαν ότι οι πρώιμες πολιτικές αναπαραστάσεις του συνολικού δείγματος της έρευνας περιέχουν τόσο νεωτεριστικά όσο και παραδοσιακά στοιχεία, τα οποία συνθέτουν μια αντιφατική κουλτούρα. Εν τέλει, η πλήρης καταγραφή των αναπαραστάσεων της ομάδας των μαθητών με Μ.Δ. γύρω από τον χώρο της πολιτικής θα μπορούσε να αποτελέσει το βήμα για τη δημιουργία εκπαιδευτικών παρεμβάσεων με σκοπό την άρση των εμποδίων που συναντούν οι μαθητές αυτοί στην ένταξή τους στην κοινωνία.