Νέες τεχνολογίες στη διαπολιτισμική εκπαίδευση

Abstract

New technologies and mainly those technologies which can be related to mobile devices are gaining ground in an increasing number of users worldwide. Young people seem to have a great interest in these technologies since 2012. Both children and adolescents tend to use their mobile devices daily for numerous needs, such as networking, entertainment, and learning. The mobile devices (mobile phones, tablets, PDAs, e-book readers, smartwatches, etc.) have become a part of our society, which opens up a new research field for their use in education. Also, the Thracian multicultural environment determines the ideological framework, in which all social interactions take place. If policymakers want to shape citizens to meet future challenges, then education should not be cut off from the sociocultural developments of society, but instead exploit all possible capabilities to improve current status. This dissertation is an empirical study of the school community’s lifeworld in an intercultural school, by using digital means. The research aims to show the invisible subjective perspective of the school and to identify latent relationships between the important aspects that make up the students’ lifeworld. In other words, the main goal is to investigate the conditions, which in particular contribute, first of all, in the school’s orientation towards a new student-centric model and secondly, in the process of transforming opportunities for desired goals, into real possibilities. Also, it points out the scientific documentation of the essential role of new technologies and portable devices in enhancing the student’s creativity and the learning process in terms of user’s interaction and aesthetics. The collection of qualitative research data was accomplished using custom social networking software developed for this purpose. In order to analyze the data, it had to be encoded in 32 dichotomous variables (true/false), based on three dimensions: lifeworld/literacy practices, subjective interests/emotional literacy and identity/school. The analysis was done with the assist of two descriptive statistical models, first of all, with Logistic Regression, which is used to make predictions based on the dependent observed variables, and secondly with the Latent Class Analysis (LCA), which identifies relationships between the observed variables, and which verify the latent phenomena. The important findings of this research can be categorized into two areas. First, there were serious deficiencies in the learning process in the students’ traditional and emotional literacy (especially in Μuslims). Informal learning (not tied with the strict framework set by the school) can activate the need for interplay even in people with low school grades, and even in different language communication systems. This happens because the strict framework of formal education does not leave room for expression and interaction; so many students give up their desire for learning and drop school early. However, the higher quality of learning in terms of user’s experience and aesthetics, the stronger the motivation for learning. The school needs to discover new channels for communication to connect extracurricular life with in-school learning. Secondly, new technologies and the digital capabilities of portable devices may be used in exploratory learning for the personal and social development of each student and also for his entertainment. And thirdly, based on the Sen’s theory of capabilities, if Intercultural Education overcomes the inhibitory factors (knowledge/perception, means of transformation, external ones, conflict of priorities), then it can strengthen individuals in the process of transforming the opportunities provided, into real possibilities (accomplished goals), for a life that they can decide for themselves and that they have reason to appreciate.

Οι νέες τεχνολογίες και ειδικότερα οι νέες τεχνολογίες των φορητών συσκευών προσελκύουν ολοένα και περισσότερους χρήστες ειδικά από το 2012 και μετέπειτα. Παιδιά και έφηβοι χρησιμοποιούν τις φορητές συσκευές τους σε καθημερινή βάση για πολυποίκιλες ανάγκες όπως δικτύωση, διασκέδαση και μάθηση. Η ταχεία διείσδυση των φορητών συσκευών (κινητά τηλέφωνα, tablets, PDAs, ebook readers, smartwatches κ.α.), σε όλο το φάσμα της κοινωνίας, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός καινούργιου ερευνητικού πεδίου σχετικού με τις μεγάλες δυνατότητες αξιοποίησής τους στην εκπαίδευση. Επιπλέον, το πολυπολιτισμικό περιβάλλον της περιοχής της Θράκης καθορίζει το ιδεολογικό πλαίσιο μέσα στο οποίο συμβαίνουν όλες οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Αν η σύγχρονη ελληνική εκπαίδευση θέλει να δημιουργήσει πολίτες έτοιμους για τις προκλήσεις του μέλλοντος, τότε δεν θα πρέπει να μένει αποκομμένη από τις κοινωνικο-πολιτισμικές εξελίξεις της κοινωνίας, αλλά οφείλει να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες για τη βελτίωση του παρεχόμενου επιπέδου εκπαίδευσης. Η παρούσα διατριβή είναι μια εμπειρική έρευνα του βιόκοσμου της εκπαιδευτικής κοινότητας, και πιο συγκεκριμένα των μαθητών, ενός διαπολιτισμικού σχολείου με τη χρήση ψηφιακών μέσων. Σκοπός της έρευνας είναι η ανάδυση της αθέατης υποκειμενικής οπτικής της σχολικής κοινότητας και η διερεύνηση λανθανουσών σχέσεων ανάμεσα στα σημαντικά αντικείμενα που απαρτίζουν τον βιόκοσμο των μαθητών. Με άλλα λόγια, βασικός στόχος είναι η αναζήτηση των προϋποθέσεων που θα συμβάλλουν πρώτον, στον προσανατολισμό του σχολείου προς ένα νέο μαθητοκεντρικό μοντέλο και δεύτερον, στη διαδικασία μετασχηματισμού των ευκαιριών για πραγμάτωση επιθυμητών στόχων σε πραγματικές δυνατότητες αλλά και η επιστημονική τεκμηρίωση του σημαντικού ρόλου των νέων τεχνολογιών και των φορητών συσκευών στην ενίσχυση της μαθητικής δημιουργικότητας και την αναβάθμιση της μαθησιακής διαδικασίας σε επίπεδο εμπειρίας και αισθητικής. Η συλλογή των ποιοτικών δεδομένων της έρευνας έγινε με τη χρήση μιας πρότυπης εφαρμογής κοινωνικής δικτύωσης που σχεδιάστηκε για αυτόν τον σκοπό. Προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανάλυση, τα δεδομένα κωδικοποιήθηκαν σε 32 διχοτομικές μεταβλητές (αληθές/ψευδές), βάσει τριών θεματικών διαστάσεων: βιόκοσμος/πρακτικές γραμματισμού, υποκειμενικά ενδιαφέροντα/συναισθηματικός γραμματισμός και ταυτότητα/σχολείο. Η ανάλυση έγινε με τη βοήθεια δυο περιγραφικών στατιστικών μοντέλων, πρώτον της Λογιστικής Παλινδρόμησης, το οποίο χρησιμοποιείται για να γίνουν προβλέψεις βάσει των εξαρτημένων παρατηρούμενων μεταβλητών, και δεύτερον των Λανθανουσών Κλάσεων, με το οποίο εντοπίζονται σχέσεις ανάμεσα στις παρατηρούμενες μεταβλητές, οι οποίες επαληθεύουν τα λανθάνοντα φαινόμενα. Τα σημαντικά ευρήματα αυτής της έρευνας εντοπίζονται σε τρεις τομείς. Πρώτον, στη μαθησιακή διαδικασία παρατηρήθηκαν σοβαρές ελλείψεις στον παραδοσιακό και τον συναισθηματικό γραμματισμό των μαθητών (ειδικά των μουσουλμάνων της Θράκης). Η άτυπη (ανεπίσημη) μάθηση, εκτός των αυστηρών πλαισίων που θέτει η σχολική τάξη, ενεργοποιεί την ανάγκη για αλληλεπίδραση ακόμα και σε άτομα με χαμηλές σχολικές επιδόσεις, ακόμα και ανάμεσα σε διαφορετικά γλωσσικά συστήματα επικοινωνίας. Τα αυστηρά πλαίσια του σχολείου δεν αφήνουν περιθώρια έκφρασης και αλληλεπίδρασης σε πολλούς μαθητές, με αποτέλεσμα οι τελευταίοι να αποστασιοποιούνται από τη σχολική μάθηση και να οδηγούνται στο κοινωνικό περιθώριο. Όσο όμως αναβαθμίζεται η μάθηση σε επίπεδο εμπειρίας και αισθητικής τόσο ενισχύεται το κίνητρο για συμμετοχή. Το σχολείο, πρέπει να αναπτύξει καινούργια κανάλια επικοινωνίας για τη σύνδεση της εξωσχολικής ζωής με την ενδοσχολική μάθηση. Δεύτερον, οι νέες τεχνολογίες και οι ψηφιακές δυνατότητες των φορητών συσκευών μπορούν να αξιοποιηθούν στη «διευρυντική μάθηση» για την προσωπική και την κοινωνική ανάπτυξη κάθε μαθητή αλλά και για την ψυχαγωγία του. Και τρίτον, μέσα από τη θεωρία των δυνατοτήτων, η Διαπολιτισμική Εκπαίδευση αν ξεπεράσει τους ανασταλτικούς παράγοντες (γνώσης/αντίληψης, μέσων μετασχηματισμού, εξωγενών παραγόντων, σύγκρουσης προτεραιοτήτων), τότε δύναται να ενισχύσει τα άτομα στην πορεία του μετασχηματισμού των ευκαιριών που τους παρέχονται, για πραγμάτωση των επιθυμητών στόχων σε πραγματικές δυνατότητες, για μια ζωή που ορίζουν οι ίδιοι και που έχουν λόγο να εκτιμούν.