Η ψυχική υγεία των υπερήλικων πληθυσμών σε ορεινές και απομακρυσμένες περιοχές της νήσου Κρήτης

Abstract

Research has shown that sociodemographic profile is related to life satisfaction in old age. The objective of this cross sectional study is to investigate the effect of stress and sociodemographic factors to psychopathology and life satisfaction for elderly residents inmountain regions in Crete and enlighten the mediating role of psychopathology on this association. A sample of 205 elderly men and women (meanage=77.1 years; SD =6.7years) living in 10 remote rural and isolated villages were participated to this study. The questionnaire included: a) Social-demographic characteristics, b) The Symptom CheckList 90 (SCL-90-R), c) The Holmes-Rahe Stress Inventory, δ) the General Health Questionnaire. Analysis of variance was applied to detect sociodemographic factors that have a significant effect on psychopathology. Then, path analysis was applied to quantify the direct and indirect effect of selected socio demographic factors to life satisfaction. The effect of stressful life events found to be statistically insignificant on somatization, psychotic and phobic anxiety symptoms. These psychopathology symptoms were partially mediated the effect of marital status, smoking, family income and social activity on life satisfaction.These findings suggest that somatization, psychotic and phobic anxiety symptoms are psychic reactions independent of the current experiences of a personand are not affected by the traumatic events of adulthood. Our study may contribute to develop clinical appropriate assessment and interventions, helping primary care practitioners to approach more adequately elder persons living in remote villages, improving thereby the effectiveness of their interventions.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το κοινωνικοδημογραφικό προφίλ σχετίζεται με την ικανοποίηση της ζωής στους ηλικιωμένους και στους υπερήλικες. Στόχος αυτής της μελέτης ήταν η διερεύνηση της επίδρασης των στρεσογόνων γεγονότων και των κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων στην ψυχοπαθολογία και την ικανοποίηση της ζωής για ηλικιωμένους κατοίκους που διαμένουν σε ορεινές περιοχές στην Κρήτη και η διευκρίνιση του μεσολαβητικού ρόλου της ψυχοπαθολογίας σε αυτή τη σχέση. Για την ποσοτική έρευνα αξιοποιήθηκε ένα δείγμα 205 ηλικιωμένων ανδρών και γυναικών (μέσος όρος ηλικίας 77,1 έτη, SD = 6,7 έτη) που ζούσαν σε 10 απομακρυσμένα αγροτικά και απομονωμένα χωριά. Το ερωτηματολόγιο περιελάμβανε: α) τα κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά τους, β) την κλίμακα ψυχοπαθολογίας SCL-90-R, γ) την κλίμακα άγχους Holmes-Rahe δ) το ερωτηματολόγιο Γενικής Υγείας (General Health Questionnaire). Για τον εντοπισμό των κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων που έχουν σημαντική επίδραση στην ψυχοπαθολογία εφαρμόστηκε ανάλυση διακύμανσης. Στη συνέχεια, εφαρμόστηκε ανάλυση μονοπατιού για την ποσοτικοποίηση της άμεσης και έμμεσης επίδρασης επιλεγμένων κοινωνικοδημογραφικών παραγόντων στην ικανοποίηση από τη ζωή. Η επίδραση των αγχωτικών συμβάντων ζωής διαπιστώθηκε ότι ήταν στατιστικά ασήμαντη στα συμπτώματα σωματοποίησης, ψυχωτικού και φοβικού άγχους. Αυτά τα συμπτώματα της ψυχοπαθολογίας βρέθηκε να μεσολάβουν στην επίδραση των δημογραφικών παραγόντων ως προς την επιρροή τους στην ικανοποίηση της ζωής. Τα ευρήματα της παρούσης μελέτης υποδεικνύουν πως τα συμπτώματα σωματοποίησης, ψυχωτικoύ και φοβικού άγχους είναι ψυχικές αντιδράσεις ανεξάρτητες από τις τρέχουσες εμπειρίες ενός ατόμου και δεν επηρεάζονται από τα τραυματικά συμβάντα της ενηλικίωσης. Η μελέτη μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη κατάλληλων κλινικών αξιολογήσεων και παρεμβάσεων, βοηθώντας τους επαγγελματίες της πρωτοβάθμιας φροντίδας να προσεγγίσουν με κατάλληλο τρόπο ηλικιωμένα άτομα που ζουν σε απομακρυσμένα χωριά.