Η αλπική τεκτονική εξέλιξη του Βορειοδυτικού και Κεντρικού Αιγαίου

Abstract

This dissertation concentrates in the area of northwest and central Aegean region and, specifically, in the area of southern Thessaly as well as in the islands of Skiathos, Skyros and Andros in order to study the possible correlation and lateral continuity of the high-pressure rocks, to describe in detail the deformation and the tectono-metamorphic history of the studied rocks, and to propose a geodynamic model for the evolution of the NW and central Aegean region emphasizing on the exhumation mechanism of the high-pressure rocks. To achieve the above objectives, geological and structural mapping, detailed (micro-)structural analysis and analysis of quartz and calcite microstructures were carried out in all study areas as well as analysis of the chemical composition of amphiboles in the high-pressure rocks of southern Thessaly and northern Andros.Τhe high-pressure rocks of southern Thessaly and northern Andros share a common tectono-metamorphic history, which took place from Palaeocene to Miocene. Therefore, these rocks form a single blueschist belt, which occupies an intermediate structural position in the Thessaly and Cyclades regions. The blueschists were formed during the SW-directed subduction of an intra-continental basin developed within the Pelagonian microcontinent. The subsequent exhumation of the blueschists occurred in a compressional tectonic setting under a mechanism of (E)NE-directed ductile extrusion. The rocks of Skiathos and Skyros islands were formed at the upper structural levels of the subducting Pelagonian plate. These rocks were subjected to ductile deformation and were exhumed towards (E)NE contemporaneously with the exhumation of the blueschists. The (E)NE movements that recorded in rocks of the Internal Hellenides, coupled with the movements towards the W(SW) that are related to the formation of the External Hellenides, reveal that the Hellenides orogenic belt had a bivergent geometry during Eocene-Oligocene times.

Η παρούσα διατριβή εστιάζει στην περιοχή του βορειοδυτικού και κεντρικού Αιγαίου και συγκεκριμένα στην περιοχή της νότιας Θεσσαλίας καθώς και στα νησιά της Σκιάθου, της Σκύρου και της Άνδρου. Σκοπός της διατριβής είναι να μελετηθεί η πιθανή συσχέτιση και η πλευρική σύνδεση των πετρωμάτων υψηλών πιέσεων που εντοπίζονται στις περιοχές του βορειοδυτικού και κεντρικού Αιγαίου, να περιγραφεί με λεπτομέρεια η παραμορφωτική ιστορία των πετρωμάτων των υπό μελέτη περιοχών και να προταθεί ένα γεωδυναμικό μοντέλο για την εξέλιξη του βορειοδυτικού και κεντρικού Αιγαίου δίνοντας έμφαση στον μηχανισμό εκταφιασμού των πετρωμάτων υψηλών πιέσεων. Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων πραγματοποιήθηκε γεωλογική και τεκτονική χαρτογράφηση, λεπτομερής μεσοσκοπική και μικροσκοπική τεκτονική ανάλυση και ανάλυση των μικροδομών κρυστάλλων χαλαζία και ασβεστίτη σε όλες τις περιοχές μελέτης, καθώς και ανάλυση της χημικής σύστασης αμφιβόλων στα πετρώματα υψηλών πιέσεων της νότιας Θεσσαλίας και της βόρειας Άνδρου.Τα πετρώματα υψηλών πιέσεων που εμφανίζονται στην περιοχή της νότιας Θεσσαλίας και της βόρειας Άνδρου παρουσιάζουν μια κοινή τεκτονο-μεταμορφική ιστορία, η οποία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Παλαιοκαίνου-Μειοκαίνου. Ως εκ τούτου, τα πετρώματα αυτά αποτελούν μια ενιαία ενότητα κυανοσχιστόλιθων, η οποία καταλαμβάνει μια ενδιάμεση δομική θέση στις περιοχές της Θεσσαλίας και των Κυκλάδων. Οι κυανοσχιστόλιθοι σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια της καταβύθισης προς τα νοτιοδυτικά, μιας ενδοηπειρωτικής λεκάνης που είχε αναπτυχθεί μέσα στην Πελαγονική μικροήπειρο. Ο επακόλουθος συν-ορογενετικός εκταφιασμός των κυανοσχιστόλιθων συνέβη σε ένα συμπιεστικό περιβάλλον μέσω ενός μηχανισμού πλαστικής διαφυγής προς τα (Α)ΒΑ. Τα πετρώματα που εμφανίζονται στην περιοχή της Σκιάθου και της Σκύρου βρίσκονταν στα ανώτερα δομικά επίπεδα της καταβυθιζόμενης πλάκας. Τα πετρώματα αυτά υπέστησαν πλαστική παραμόρφωση και εν συνεχεία εκταφιάστηκαν προς τα (Α)ΒΑ σύγχρονα με τον εκταφιασμό των κυανοσχιστόλιθων. Επιπλέον, οι εκτεταμένες κινήσεις προς τα (Α)ΒΑ που καταγράφηκαν στην περιοχή των Εσωτερικών Ελληνίδων, σε συνδυασμό με τις κινήσεις προς τα Δ(ΝΔ) που σχετίζονται με το σχηματισμό των ενοτήτων των Εξωτερικών Ελληνίδων, φανερώνουν ότι οι Ελληνίδες αποτελούν μια ορογενετική ζώνη διπλής κατεύθυνσης παρά μια μονής κατεύθυνσης ζώνη με σταθερές κινήσεις προς τα (Δ)ΝΔ.