Σύγχρονη Εικονογραφημένη Μικροαφήγηση: διδακτική αξιοποίηση μέσω φιλαναγνωσίας και δημιουργικής γραφής στην προσχολική εκπαίδευση

Abstract

The aim of the present research is to assess the development of preschoolers’ narrative speech via social literacy and creative writing-based teaching approaches based on contemporary picture short stories. The study of the trends and developments of the dominant forms of novelty in children's literature during the first fifteen years of the 21st century highlights the framework for the identification of the literary type of contemporary picture short story. The way in which the narrative elements of this type, such as narrative framing, narrative basic structure, intertextual hero, plot subversion and image-text interplay, can be embedded within preschoolers’ narrative speech is examined. For the purposes of this research, the implementation of a teaching intervention is presented. Furthermore, the design of the evaluation tool, P.R.O.S.E., aiming to assess the narrative skill with regard to the use of the aforementioned narrative elements, is outlined. The between groups comparison led to safe assumptions concerning the evaluation of the experimental group’s narrative level and show that the teaching approach of specific literacy elements lead to generating narratives of the picture short story type. The conclusion contributes to the establishment of picture short story’s teaching approaches in preschool education, given that it could enhance and develop preschoolers’ narrative skill. The originality of this particular research lies within the confirmation of the conditions of regularity and homogeneity of the sample through the use of the RM ANOVA technique, aiming at the enhancement of the statistical significance of the results. The future extension of this work could set the grounds for establishing social literacy and creative writing-based practices, centered on this specific literary type, which can be used as the tool for language and literacy teaching in preschool education.

Ο στόχος της παρούσας έρευνας είναι η διδακτική αξιοποίηση της σύγχρονης εικονογραφημένης μικροαφήγησης για την ανάπτυξη του αφηγηματικού λόγου των νηπίων μέσω φιλαναγνωσίας και δημιουργικής γραφής. Η μελέτη των διαδρομών της νεοτερικότητας στην παιδική λογοτεχνία κατά την 1η δεκαπενταετία του 21ου αιώνα και των κυριότερων μορφών της αναδεικνύει το πλαίσιο προσδιορισμού του νεοτερικού αφηγηματικού τύπου της σύγχρονης εικονογραφημένης μικροαφήγησης. Εξετάζεται ο τρόπος με τον οποίο τα αφηγηματικά στοιχεία του τύπου, όπως η αφηγηματική πλαισίωση, η τριμερής δομή, ο διακειμενικός ήρωας, η ανατροπή της πλοκής και η αλληλεξάρτηση κειμένου-εικόνας, ενσωματώνονται στον αφηγηματικό λόγο των παιδιών προσχολικής ηλικίας. Για τους σκοπούς και τις ανάγκες της έρευνας παρουσιάζεται η διεξαγωγή εκπαιδευτικής παρέμβασης αλλά και ο σχεδιασμός και η χρήση του εργαλείου P.R.O.S.E. που στοχεύει στην αξιολόγηση της αφηγηματικής δεξιότητας όσον αφορά στη χρήση των παραπάνω αφηγηματικών δεικτών. Η σύγκριση ανάμεσα στις ομάδες οδήγησε σε ασφαλή αποτελέσματα όσον αφορά στην αξιολόγηση του επιπέδου αφηγηματικής δεξιότητας της ομάδας πειράματος πριν και μετά τη διεξαγωγή της παρέμβασης και δείχνει ότι η διδακτική αξιοποίηση συγκεκριμένων αφηγηματικών στοιχείων οδήγησε στην παραγωγή αφηγήσεων που προσιδίαζαν δομικά και μορφικά την εικονογραφημένη μικροαφήγηση. Τα συμπεράσματα συμβάλλουν στην καθιέρωση της διδακτικής αξιοποίησης της εικονογραφημένης μικροαφήγησης στη βαθμίδα της προσχολικής εκπαίδευσης, καθώς ως αφηγηματικός τύπος δύναται να ενισχύσει και να προάγει την αφηγηματική δεξιότητα των νηπίων. Όσον αφορά στην πρωτοτυπία της παρούσας έρευνας, αυτή έγκειται στο γεγονός ότι χρησιμοποιείται η τεχνική RM ANOVA για τη διασφάλιση συνθηκών κανονικότητας και ομοιογένειας του δείγματος για την ενίσχυση της στατιστικής σημαντικότητας των αποτελεσμάτων. Oι μελλοντικές προεκτάσεις της διατριβής θέτουν το έδαφος για την καθιέρωση πρακτικών φιλαναγνωσίας και δημιουργικής γραφής, βασισμένων στον συγκεκριμένο αφηγηματικό τύπο, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα κατάλληλο εργαλείο για τη διδασκαλία της γλώσσας και της λογοτεχνίας στην προσχολική εκπαίδευση.