Η σχέση της πολιτικής δικονομίας και της δικονομίας του συμβουλίου της επικράτειας: συμβολή στην ερμηνεία του άρθρου 40 ΠΔ 18/1989

Abstract

The court procedural rules constitute the guardian of the realisation of the substantive legal rules to the extent that the greater the integrity with which the court procedural rules are structured, the greater the effectiveness with which the substantive rights are protected. This finding assumes a special value in the area of administrative procedural law where the issue at stake is the control of Public Administration. The present study constitutes an attempt at the contribution to the interpretation of article 40 of Presidential Decree 18/1989 and by means of it an attempt at the comprehension of the relationship of the two court procedures: the civil procedure and the court procedure of the Council of State. A logical and legal prerequisite of the matter is the principle of the dualism of Justice as it is established in the Constitution and for whichever time period such is retained. It is found that the distinction of jurisdictions has an organic character and the constitutional imperative prescribes and is exhausted in the establishment of separate branches of courts. Thus, the Constitution does not prohibit an integration of the procedural rules insofar as distinct branches of courts are organised. Owing to the special nature of penal law (substantive and procedural) it is imperativefor it to be excluded from the possible integration. An argument in favour of the integration is extracted from art. 94 par. 3 of the Constitution on the grounds that as the Constitution permits the major (unitary jurisdiction) it permits also the minor (integration of procedural rules). Art. 94 par. 1 of the Constitution favours without imposing the establishment of a unitary court procedure unitarily regulating the courts which comprise the administrative jurisdiction. In defining the related matters on the one hand the Code of Civil Procedure is being examined with an emphasis on the diagnostic trial and where it is deemed necessary also in voluntary jurisdiction and in interim measures while compulsory enforcement is absent . The international and European integration of civil procedure is examined under the light of the case law ad hoc and in concreto. A part of the examination is also the Statute of the Courts. Under the foregoing choice, as it is evident, latent is the very article 40 of Presidential Decree 18/1989. The previous civil procedure is used only to the extent that the case law generated under its validity is retained in force. As to the choice of the other part of the correlation of the court procedure of the Council of State in relation to the other parts of the administrativecourt procedure lato sensu the following must be observed: -It constitutes a perennially imperfect court procedure which refers to civil procedure for supplementation -The Council of State constitutes the High Court of the country and the guardian of the principle of legality-It functions as annulment, cassation and substantive court -Its procedure is applied also in other courts (annulment Courts of Appeals and Administrative Courts of First Instance). Further, it supplements L. 4412/2016 [and previously L. 3886/2010] on public contracts. -The Code of Civil Procedure for procedural law is what the Civil Code is for substantive law. -The legislative arrangement of article 40 has influenced also the court procedures of other courts (e.g. the High Special Court, the Court of Audits) which adopted a similar system for the supplementation of their court procedure. This influence necessitated the summary presentation of the articles at issue so that they be placed up for comparison to article 40 in the eventual case of its reform. Out of all the probable bases of the correlation of civil procedure and the procedureof the Council of State article 40 was selected as it constitutes an ideal criterion to constitute the foundation of the correlation between civil procedure and the procedure of the Council of State. It constitutes the provision of enacted procedural law which regulates the diffusion of civil procedure to the procedure of the Council of State determining the terms and the conditions of this analogical application. Thus, it is elevated to a solid means to investigate the relationship of the court procedures as the provision itself lays the boundaries of the research so that it does not wander away to interminable comparisons. The common procedural law is taken for granted and as a prerequisite and it is found that the first form of relationship of the two court procedures which constitutes an interpretive guide for the very article 40 is the identification of the arrangements which pertain to it. Furthermore, the research is focussed directly on article 40 and commences following the crystallisation of the jurisdiction and the competence.

Οι δικονομικοί κανόνες αποτελούν τον θεματοφύλακα της πραγμάτωσης των ουσιαστικών κανόνων δικαίου σε σημείο ώστε όσο αρτιότερα δομούνται οι δικονομικοί κανόνες τόσο λυσιτελέστερα προστατεύονται τα ουσιαστικά δικαιώματα. Η διαπίστωση αυτή αποκτά ιδιαίτερη αξία στον χώρο του διοικητικού δικονομικού δικαίου όπου το διακύβευμα είναι ο έλεγχος της Δημόσιας Διοικήσεως. Η παρούσα εργασία συνιστά μια απόπειρα συμβολής στην ερμηνεία του άρθρου 40 ΠΔ 18/1989 και μέσω αυτής μια προσπάθεια κατανοήσεως της σχέσεως των δύο δικονομιών: της πολιτικής και της δικονομίας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Λογικό και νομικό προαπαιτούμενο του θέματος είναι η αρχή του δυαδισμού της Δικαιοσύνης όπως αυτή θεσπίζεται στο Σύνταγμα και για όσο αυτή διατηρείται. Διαπιστώνεται ότι η διάκριση των δικαιοδοσιών έχει οργανικό χαρακτήρα και η συνταγματική επιταγή επιτάσσει και εξαντλείται στη θέσπιση διακριτών κλάδων δικαστηρίων. Συνεπώς, το Σύνταγμα δεν απαγορεύει ενοποίηση δικονομικών κανόνων αρκεί να οργανώνονται διακριτοί κλάδοι δικαστηρίων. Λόγω της ιδιαίτερης φύσεως του ποινικού δικαίου (ουσιαστικού και δικονομικού) αυτό επιβάλλεται να εξαιρεθεί από την ενδεχόμενη ενοποίηση. Επιχείρημα υπέρ της ενοποιήσεως εξάγεται από το Σ 94 παρ.3 καθώς αφού το Σύνταγμα επιτρέπει το μείζον (ενιαία δικαιοδοσία) επιτρέπει και το έλασσον (ενοποίηση δικονομικών κανόνων). Το Σ 94 παρ.1. ευνοεί χωρίς να επιβάλλει τη θέσπιση ενιαία δικονομίας ρυθμίζοντας ενιαία τα δικαστήρια που απαρτίζουν την διοικητική δικαιοδοσία. Ορίζοντας τα σχετιζόμενα ζητήματα αφενός εξετάζεται ο ΚΠολΔ με έμφαση στη διαγνωστική δίκη και όπου κρίνεται απαραίτητο στην εκουσία δικαιοδοσία και τα ασφαλιστικά μέτρα ενώ απουσιάζει η αναγκαστική εκτέλεση. Η διεθνής και ευρωπαϊκή ενοποίηση της πολιτικής δικονομίας εξετάζεται υπό το πρίσμα της νομολογίας ad hoc και in concreto.Μέρος της εξέτασης αποτελεί και ο Οργανισμός Δικαστηρίων. Στην παραπάνω επιλογή, όπως είναι φανερό, υποκρύπτεται το ίδιο το άρθρο 40 ΠΔ 18/1989 Η προγενέστερη πολιτική δικονομία χρησιμοποιείται μόνο στο μέτρο που η υπό την ισχύ της παραχθείσα νομολογία διατηρείται σε ισχύ..Ως προς την επιλογή του έτερου μέρος συσχετισμού της δικονομίας του ΣτΕ σε σχέση με τα άλλα μέρη της διοικητικής δικονομίας εν ευρεία εννοία πρέπει να παρατηρηθούν τα ακόλουθα:αποτελεί διαχρονικά ατελή δικονομία παραπέμπουσα για συμπλήρωση στη πολιτική δικονομίαΤο Στε αποτελεί το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας και θεματοφύλακα της αρχής της νομιμότηταςΛειτουργεί ως ακυρωτικό, αναιρετικό και δικαστήριο ουσίαςΗ δικονομία του εφαρμόζεται και σε άλλα δικαστήρια (ακυρωτικά ΔΕφ και ΔΠρωτ. Και συμπληρώνει τον Ν. 4412/2016 [και τον προγενέστερο 3886/2010] για τις δημόσιες συμβάσειςΟ ΚΠολΔ για το δικονομικό δίκαιο είναι ό,τι ο ΑΚ για το ουσιαστικό δίκαιο.Η νομοθετική ρύθμιση του άρθρου 40 έχει επηρεάσει και τις δικονομίες άλλων δικαστηρίων ( λχ. ΑΕΔ, ΕλΣυν) τα οποία υιοθέτησαν παρόμοιο σύστημα συμπληρώσεως της δικονομίας τους.Αυτός ο επηρεασμός επέβαλε την συνοπτική παρουσίαση των επίμαχων αυτών άρθρων για να τεθούν σε σύγκριση με το άρθρο 40 σε ενδεχόμενη περίπτωση αναμορφώσεως του.Από όλες τις πιθανές βάσεις συσχετισμού πολιτικής δικονομίας και δικονομίας του ΣτΕ επιλέχθηκε το άρθρο 40 διότι συνιστά ιδανικό κριτήριο για να αποτελέσει το θεμέλιου του συσχετισμού μεταξύ της πολιτικής δικονομίας και της δικονομίας του Συμβουλίου της Επικρατείας. Αποτελεί τη διάταξη του θετού δικονομικού δικαίου η οποία ρυθμίζει τη διάχυση της πολιτικής δικονομίας στη δικονομία του ΣτΕ καθορίζοντας τους όρους και τις προϋποθέσεις αυτής της ανάλογης εφαρμογής. Αναδεικνύεται έτσι σε ένα στέρεο μέσο προκειμένου να ερευνηθεί η σχέση των δικονομιών διότι η ίδια η διάταξη θέτει τα όρια της έρευνας ώστε να μη πελαγοδρομήσει σε ατέρμονες συγκρίσεις.Θεωρείται δεδομένο και προαπαιτούμενο το κοινό δικονομικό δίκαιο και διαπιστώνεται ότι η πρώτη μορφή σχέσεως των δύο δικονομιών η οποία αποτελεί ερμηνευτικό οδηγό για το ίδιο το άρθρο 40 είναι η ταύτιση των ρυθμίσεων που τις αφορούν. Επιπλέον, η έρευνα εστιάζεται κατευθείαν στο άρθρο 40 και εκκινεί μετά την αποκρυστάλλωση της δικαιοδοσίας και της αρμοδιότητας.