Ο ρόλος του παράγοντα αύξησης των ινοβλαστών (FGF-23) στη μεταβολική οστική νόσο των ασθενών με διαβητική νεφροπάθεια

Abstract

Introduction: Fibroblast growth factor (FGF23) is a phosphatonin with an important role in the pathogenesis of many diseases characterized by renal phosphorus loss. Ιn early stages of renal disease - before hyperphosphataemia occurs - FGF23 retains its phosphaturic action. In end-stage CKD, FGF23 levels are very elevated (often 100-1000 times above normal) and correlate with high levels of phosphorus in the serum. Medical studies have focused on FGF23, as elevated levels of FGF23 have been positively correlated with atherosclerosis, endothelial dysfunction, cardiac morbidity and mortality. Purpose: The purpose of this study was to investigate fibroblast growth factor levels in patients with type 2 diabetic nephropathy and its association with biochemical markers of bone metabolism. Sample: For this purpose, a non-experimental case-control study was performed and involved 142 subjects (70 males and 72 females), 80 of whom had type 2 diabetes mellitus (D/M) and renal disease and 62 subjects the voluntary group of healthy subjects. Patients were assigned to the four stages of chronic renal disease (I-IV) and formed the first two groups, whereas the control group consisted of 31 patients with D/M 2 and normal renal function and 31 healthy patients without receiving any medication. The samples were selected from the Preventive Pathology Clinic of the AHEPA General Hospital. Procedure: All participants received a medical history and a clinical examination was performed. In particular, blood exams were recorded, biochemical examinations were performed, albuminuria was recorded, renal function was determined, and FGF23 levels were counted. Statistical analysis: The Kolmogorov-Smirnov test was used to investigate the data distribution. Because of the significant asymmetry in the data distribution for the analysis of the measurements, the non-parametric controls Kruskal-Wallis and Mann-Whitney were used to investigate between which groups there is a statistically significant difference. Results: Data analysis between the four groups for both FGF23 and bone metabolism markers showed that there was a statistically significant difference between the four groups in creatinine clearance (ClCr), calcium (Ca), phosphorus (P), alkaline phosphatase (ALP), parathormone (PTH), Microalbuminuria (Microalb), 25(OH)D3 and 1.25(OH)2 D3. In addition, there was a statistically significant difference between the 4 groups in the FGF23 mean value. Conclusions: From the results of our study, it can be concluded that FGF23 was observed to increase early in stages I and II of diabetic renal disease and to reduce the production of 25(OH)D3 - an early biomarker of Diabetic Nephropathy. In addition FGF23 is linked to the early development of Diabetic Nephropathy, as well as the bone metabolism biomarkers of stages II, IV of Diabetic Nephropathy. Key words: Diabetic Nephropathy, Fibroblast growth factor 23 (FGF-23), Mineral Bone Disorder.

Εισαγωγή: O ινοβλαστικός αυξητικός παράγοντας (FGF23) είναι μια φωσφατονίνη με φωσφατουρική δράση και σημαντικό ρόλο στην παθογένεση πολλών νοσημάτων που χαρακτηρίζονται από νεφρική απώλεια φωσφόρου. Στα αρχικά στάδια της νεφρικής νόσου - πριν εκδηλωθεί η υπερφωσφαταιμία - ο FGF23 διατηρεί την φωσφατουρική του δράση. Στη ΧΝΝ τελικού σταδίου, τα επίπεδα του FGF23 είναι πολύ αυξημένα (συχνά 100-1000 φορές άνω των φυσιολογικών ορίων) και συσχετίζονται με τα υψηλά επίπεδα φωσφόρου στον ορό. Οι έρευνες έχουν επικεντρωθεί στον FGF23 καθώς τα αυξημένα επίπεδα του FGF23 έχουν θετικά συσχετισθεί με αθηροσκλήρωση, ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, καρδιακή νοσηρότητα και θνητότητα. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση των επιπέδων του παράγοντα αύξησης των ινοβλαστών σε ασθενείς με διαβητική νεφροπάθεια τύπου ΙΙ και η συσχέτισή του με βιοχημικούς δείκτες οστικού μεταβολισμού. Δείγμα: Για το σκοπό αυτό πραγματοποιήθηκε μια μη πειραματική μελέτη ασθενών-μαρτύρων στην οποία συμμετείχαν 142 άτομα (70 άνδρες και 72 γυναίκες) εκ των οποίων 80 άτομα (ασθενείς) έπασχαν από νεφρική νόσο προερχόμενη από σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2 και 62 άτομα αποτέλεσαν την εθελοντική ομάδα των υγιών ατόμων (μάρτυρες). Οι ασθενείς ήταν κατανεμημένοι στα τέσσερα στάδια χρόνιας νεφρικής νόσου (Ι-ΙV) και αποτέλεσαν τις 2 πρώτες ομάδες ενώ η ομάδα μαρτύρων αποτελούνταν από 31 ασθενείς με ΣΔ 2 και φυσιολογική νεφρική λειτουργία και 31 υγιείς, χωρίς να λαμβάνουν κάποια φαρμακευτική αγωγή. Τα δείγματα επιλέχθηκαν από το Τακτικό Εξωτερικό Νεφρολογικό Ιατρείο της Ά Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής (Ά ΠΡΠ) του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ (Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ) και το Διαβητολογικό Ε.Ι. της Ά ΠΡΠ Κλινικής του Π.Γ.Ν.Θ. ΑΧΕΠΑ. Διαδικασία: Σε όλους τους συμμετέχοντες ελήφθη ιατρικό ιστορικό και πραγματοποιήθηκε κλινική εξέταση. Αναλυτικότερα έγινε καταγραφή αίματος νηστείας, πραγματοποιήθηκαν βιοχημικές εξετάσεις, καταγράφηκε η λευκωματουρία, έγινε προσδιορισμός της νεφρικής λειτουργίας και πραγματοποιήθηκε καταμέτρηση των επιπέδων του παράγοντα των ινοβλαστών FGF23. Στατιστική ανάλυση: Για την διερεύνηση της κατανομής των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε η δοκιμασία Kolmogorov-Smirnov. Λόγω της ύπαρξης σημαντικής ασυμμετρίας στην κατανομή των δεδομένων για την ανάλυση των μετρήσεων χρησιμοποιήθηκαν οι μη παραμετρικοί έλεγχοι Kruskal-Wallis και Mann-Whitney με σκοπό να διερευνήσουμε μεταξύ ποιων ομάδων υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά. Αποτελέσματα: Η ανάλυση των δεδομένων μεταξύ των 4 ομάδων τόσο για τον FGF23 όσο και για τους δείκτες του οστικού μεταβολισμού έδειξε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των 4 ομάδων στην μέση τιμή της κάθαρσης κρεατινίνης (ClCr), στην μέση τιμή του ασβεστίου Ca), στην μέση τιμή του φωσφόρου (P), στην μέση τιμή της αλκαλικής φωσφατάσης (ALP), στην μέση τιμή της παραθορμόνης (PTH), στην μέση τιμή της μικροαβουμινουρίας (Microalb), στην μέση τιμή της 25(OH)D3 και στην μέση τιμή της 1.25(OH)2D3. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι υπάρχει στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των 4 ομάδων στην μέση τιμή του παράγοντα αύξησης των ινοβλαστών (FGF23). Συμπεράσματα: Από τα αποτελέσματα της μελέτης μας, φαίνεται ότι ο FGF23 αυξάνεται πρώιμα σε διαβητική νεφρική νόσο σταδίου Ι,ΙΙ και ελαττώνει την παραγωγή της 25(ΟΗ)D3 – πρώιμος δείκτης Διαβητικής Νεφροπάθειας. Επιπλέον, παρατηρήθηκε ότι ο FGF23 συνδέεται με την πρώιμη εξέλιξη της Διαβητικής Νεφροπάθειας καθώς και με τους δείκτες οστικού μεταβολισμού στα στάδια ΙΙ,ΙV της διαβητικής χρόνιας νεφρικής νόσου.