Δείκτες ψυχοπαθολογίας και χαρακτηριστικά προσωπικότητας σε γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού

Abstract

Objective: Numerous studies have documented that a significant proportion of breast cancerpatients experiences psychiatric morbidity. The objective of the present study was to assessthe psychopathological profile of Greek women with breast cancer, to identify factorsassociated in particular with depression, anxiety, general psychopathology and PTSD,examine the impact of distinct personality factors and life events and their implication withbreast cancer, as well as patterns of body image perceptions, sexual behaviors, interpersonalrelationships and quality of life on the affected women.This was achieved for the psychopathology symptoms, personality traits and life events, viathe comparison of women suffering from breast cancer, with a control group of healthywomen, who were followed up over the course of one year, while the sexual behavior,interpersonal relationships, body image and quality of life was measured only in the breastcancer patients group.Material and Methods: Participants (n=180 women) were recruited from a SpecializedOncology Breast Cancer Department of a General Hospital and Breast Outpatients Clinic ofanother specialized in the Diseases of the Breast Hospital (109 with breast cancer and 71controls). Breast cancer patients were studied at different stages of the disease. The presentstudy was designed to be a cross-sectional one. The control group consisted of healthy womenattending routine follow up appointments. General psychopathology was assessed via theSCL-90-R.The Montgomery-Asberg Depression Rating Scale (MADRS) and the SpielbergerState-Trait Anxiety Inventory (STAI) were used for the evaluation of depression and anxiety,while PTSD was evaluated using the IES Scale.Personality traits were evaluated in both groups with the use of the following Psychometrictools:Introversion-Extraversion-Neurotisism-Psychoticism : Eysenck Personality Questionnaire(EPQ), Alexithymia : Schalling-Sifneos Βeth Israel Hospital Personality Questionnaire :(BIHPQ), Personality Type-C as a personality trait : (Personality Type-C Scale,) Ηοstility andDirection of Hostility Questionnaire: (HDHQ), Locus of Control of Behavior (L.C.B.SCALE), Obsessional thinking: LEYTON Obsessional Inventory (L.O.I), ObsessiveCompulsive symptoms: ΜΑUDSLEY Obsessive Compulsive Inventory (M.O.C.I), Physicaland Social Anhedonia : PAS and SAS (CHAPMAN et al), Ιrrational Beliefs ( ELLISΙrrational Beliefs Survey/ Scale (I.B.S), Hypochondriasis: WHITELEY Index (W.I),Depersonalization-Derealization (D/D Scale).Body Image, Sexuality and Interpersonal relationships were measured in the breast cancergroup, with questionnaires created at the Department of Psychiatry of Eginition UniversityHospital, for the specific needs of the present study. The impact of Life Events was measuredusing the HOLME –RAHE Social Readjustment Scale ( SAS) and finally the quality of life inthe breast cancer group was measured with the Quality of life Questionnaire for Cancerpatients (QLQ-C 30).Demographics and clinical characteristics of the participants were also recorded. Data weremodeled using multiple linear regression analysis. Results: Mean age was 54.7 ± 18.1 years for the control group and 51.2 ± 9.5 years for thepatients’ group (p=0.288).1) Psychopathology-Personality traits: Mean scores on SCL-90-R, MADRS and STAI weresignificantly higher in the cancer group, compared to controls (p<0.05).2) Women in the breast cancer group present with high State Anxiety scores and even higherTrait Anxiety (p<0.01) ones.3) Multiple regression analysis revealed that after controlling for various sociodemographicand clinical variables, breast cancer was independently and positively associated with allpsychological measures (p<0.05).Regression coefficients ranged from 0.19 (SCL-90-R,psychotism) to 0.33 (MADRS).4) Lower scores on anger/aggressiveness and the STAI (both state and trait) were found inwomen with high educational level. Furthermore, psychiatric treatment was associated withhigher scores on somatization, depression, phobic anxiety and SCL-90-R general index. Also,divorced/widowed women had higher scores on obsessionality and MADRS, compared tomarried women.5) Concerning PTSD, the results of our study show that there is a significantly high score inthe breast cancer group in the dimension of IES avoidance (p=0,019).There was no differencein the intensity of PTSD symptoms between the two groups (p=0,485).6) Women in the breast cancer group had higher scores in both expressions of hostility in thefollowing dimensions of HDHQ: extroverted hostility (HDHQ extroverted, criticism ofothers, projective-paranoid hostility) and introverted hostility (HDHQ guilt, self criticism,introverted hostility).Furthermore women with breast cancer who were consuming alcoholhad even higher score in the dimensions of projective-paranoid hostility and self criticism ofthis scale.7) The comparison between the two groups regarding the personality traits total scores ofLocus of Control of Behavior (LCB), Type-C, Alexithymia (Sifneos), Ιrrational Beliefs(Ellis), Obsessional thinking (Leyton- trait,) showed a statistically significant difference in alldimensions of the above scales, in the breast cancer group (p<0,001), as well as theExtraversion-Neurotisism-Psychoticism Scale (EPQ) (p=0,071).8) Women in the breast cancer group show higher score correlation between the Type-C totalscore and the General Psychopathology scores, in the dimensions of personal inferiority,anxiety and depression( SCL-IS, ANX, DEP).9) There is a correlation among the dimension of General psychopathology SCL- depression,the dimensions of HDHQ Hostility- guilt and introversion and the high correlation of GeneralPsychopathology total score in the breast cancer group.10)There was no significant difference regarding the type of surgery (mastectomy or tumordissection) in the subgroups within the breast cancer group, in any of the GeneralPsychopathology (SCL-90), (Hostility) HDHQ, STAI (Trait-State), Depression (MARDS),PTSD (IES) dimensions, as well as Extraversion-Neuroticism-Psychoticism (EPQ total score),Locus of Control of Behavior (LCB total score), Alexithymia (SIFNEOS totalscore),Obsessional thinking (Leyton –Trait total score), Depersonalization-Derealization (D/Dtotal score) (p>0,05).11) There was no significant difference between the two subgroups regarding the presence ofmetastasis (metastasis/non metastasis), within the breast cancer group, in any of the GeneralPsychopathology (SCL-90), Hostility (HDHQ), State-Trait (STAI), PTSD (IES) dimensionsand Depression (MARDS total score), Extraversion-Neuroticism-Psychoticism (EPQ totalscore), Irrational beliefs (ELLIS (total score), Type-C (total score), Alexithymia (Sifneos totalscore), Depersonalization-Derealization (D/D total score) (p>0,05). 12) Higher scores in General Psychopathology total score and the dimensions ofSomatization, Obsessionality, Paranoid ideation, Trait-Anxiety, Criticism of others, Irrationalbeliefs, extroverted Hostility and Extraversion-Neuroticism-Psychoticism, were observed inthe breast cancer group with problematic/difficult relationships with the husband.2. Psychometric scales -Quality of life: 1) The correlations of the psychometric scales withthe quality of life in the breast cancer group, showed that in those scales where anxiety anddepression, present as the central measurement factors, the higher the total score is, the higheris the impact on the affected women of supplementary subjective symptoms, increasing thepsychological and somatic morbidity. Women in this group with low total Locus of Control ofBehavior seem to have a greater internal locus of control and thus bigger ability to cope andadjust to difficulties, resulting in overall better quality of life.2) High Trait-Anxiety leads to a disproportionate extreme increase of State-Anxiety for thegiven situation and the combination of both, can affect further the state of health, theemotional, cognitive and social functioning and the subjective somatic symptoms of nausea,vomiting and anorexia, downgrading the quality of life.3) The increase of the PTSD total score and PTSD intrusive thoughts decreases the state ofhealth, emotional, somatic and social functioning and overall quality of life and creates anincrease in somatic complains.4) Worse state of health, emotional, social functioning and overall quality of life seem to bepresent in those women of the breast cancer group that tend to attribute blame on themselves(guilt, self- criticism, introjections) as well as the ones who present with increased paranoidprojectivehostility, due to the fact that it tends to increase insecurity, suspiciousness and thusanxiety and depression, creating a difficulty to trust and collaborate with the therapeutic team.5) Social functioning as one of the components of quality of life, is also negatively impactedby the tendency of those members of the breast cancer group, to attribute blame onto others(criticism of others, extroversion of hostility), increasing their interpersonal/social difficulties.6) Those women in the breast cancer group with high Depersonalization/Derealization scores,relevant to dissociative phenomena related to history of psychological trauma, (in our case thedisease, its course and the treatment), serve as similar traumas increasing their anxiety,somatic complains and worsening those aspects of the quality of life represented by theirinterpersonal difficulties, social role, emotional and cognitive functioning.7) Higher scores in the breast cancer group in the dimensions of 12) Higher scores in General Psychopathology total score and the dimensions ofSomatization, Obsessionality, Paranoid ideation, Trait-Anxiety, Criticism of others, Irrationalbeliefs, extroverted Hostility and Extraversion-Neuroticism-Psychoticism, were observed inthe breast cancer group with problematic/difficult relationships with the husband.2. Psychometric scales -Quality of life: 1) The correlations of the psychometric scales withthe quality of life in the breast cancer group, showed that in those scales where anxiety anddepression, present as the central measurement factors, the higher the total score is, the higheris the impact on the affected women of supplementary subjective symptoms, increasing thepsychological and somatic morbidity. Women in this group with low total Locus of Control ofBehavior seem to have a greater internal locus of control and thus bigger ability to cope andadjust to difficulties, resulting in overall better quality of life.2) High Trait-Anxiety leads to a disproportionate extreme increase of State-Anxiety for thegiven situation and the combination of both, can affect further the state of health, theemotional, cognitive and social functioning and the subjective somatic symptoms of nausea,vomiting and anorexia, downgrading the quality of life.3) The increase of the PTSD total score and PTSD intrusive thoughts decreases the state ofhealth, emotional, somatic and social functioning and overall quality of life and creates anincrease in somatic complains.4) Worse state of health, emotional, social functioning and overall quality of life seem to bepresent in those women of the breast cancer group that tend to attribute blame on themselves(guilt, self- criticism, introjections) as well as the ones who present with increased paranoidprojectivehostility, due to the fact that it tends to increase insecurity, suspiciousness and thusanxiety and depression, creating a difficulty to trust and collaborate with the therapeutic team.5) Social functioning as one of the components of quality of life, is also negatively impactedby the tendency of those members of the breast cancer group, to attribute blame onto others(criticism of others, extroversion of hostility), increasing their interpersonal/social difficulties.6) Those women in the breast cancer group with high Depersonalization/Derealization scores,relevant to dissociative phenomena related to history of psychological trauma, (in our case thedisease, its course and the treatment), serve as similar traumas increasing their anxiety,somatic complains and worsening those aspects of the quality of life represented by theirinterpersonal difficulties, social role, emotional and cognitive functioning.7) Higher scores in the breast cancer group in the dimensions of 12) Higher scores in General Psychopathology total score and the dimensions ofSomatization, Obsessionality, Paranoid ideation, Trait-Anxiety, Criticism of others, Irrationalbeliefs, extroverted Hostility and Extraversion-Neuroticism-Psychoticism, were observed inthe breast cancer group with problematic/difficult relationships with the husband.2. Psychometric scales -Quality of life: 1) The correlations of the psychometric scales withthe quality of life in the breast cancer group, showed that in those scales where anxiety anddepression, present as the central measurement factors, the higher the total score is, the higheris the impact on the affected women of supplementary subjective symptoms, increasing thepsychological and somatic morbidity. Women in this group with low total Locus of Control ofBehavior seem to have a greater internal locus of control and thus bigger ability to cope andadjust to difficulties, resulting in overall better quality of life.2) High Trait-Anxiety leads to a disproportionate extreme increase of State-Anxiety for thegiven situation and the combination of both, can affect further the state of health, theemotional, cognitive and social functioning and the subjective somatic symptoms of nausea,vomiting and anorexia, downgrading the quality of life.3) The increase of the PTSD total score and PTSD intrusive thoughts decreases the state ofhealth, emotional, somatic and social functioning and overall quality of life and creates anincrease in somatic complains.4) Worse state of health, emotional, social functioning and overall quality of life seem to bepresent in those women of the breast cancer group that tend to attribute blame on themselves(guilt, self- criticism, introjections) as well as the ones who present with increased paranoidprojectivehostility, due to the fact that it tends to increase insecurity, suspiciousness and thusanxiety and depression, creating a difficulty to trust and collaborate with the therapeutic team.5) Social functioning as one of the components of quality of life, is also negatively impactedby the tendency of those members of the breast cancer group, to attribute blame onto others(criticism of others, extroversion of hostility), increasing their interpersonal/social difficulties.6) Those women in the breast cancer group with high Depersonalization/Derealization scores,relevant to dissociative phenomena related to history of psychological trauma, (in our case thedisease, its course and the treatment), serve as similar traumas increasing their anxiety,somatic complains and worsening those aspects of the quality of life represented by theirinterpersonal difficulties, social role, emotional and cognitive functioning.7) Higher scores in the breast cancer group in the dimensions of psychological rigidity,irritability, health ruminations, punctuality, order and obsessional thinking, increase somaticcomplains, worsening thus the quality of life.3. Psychometric questionnaires–Body image, Sexuality, Interpersonal relationships:1) The majority of the breast cancer sample (67,6%), were happy with their overall bodyimage and felt comfortable enough with their body image (78,8%) to expose it naked to theirpartner, despite the changes due to surgery and treatment.2) A big proportion (48,6%), felt that their image, despite the changes, remained veryattractive, while half of the women of the sample (56,8%), felt that their sexual attractivenesshad not been affected to a significant degree.3) Half of the women in the breast cancer group (48,6%), considered satisfactory or verysatisfactory the frequency of sexual contacts with their partner and the majority did notpresent any changes from their usual behavior, during the year prior to the study, with regardsto their sexual desire, sexual arousal, sexual functioning and activity, sexual satisfaction andfear or anxiety around their sexual behavior. 4) A big majority of the participants (37,5%) stated that what really had a negative impact ontheir sexual functioning, was not breast cancer itself, but underline conflict in the relationshipwith their partner.5) The majority of women did not report symptoms of vaginal bleeding, or pain, vaginaldryness-infections, pain during the intercourse or difficulty in achieving orgasm.6) The majority of women had a long term (>10years), stable, harmonious relationship withtheir partner during the course of the year that preceded the study, accepted willingly, theirpartner’s sexual desire and stated (55,2%) that their sexual relationship occupied an importantrole in their lives.4. Psychometric questionnaires-Life Events: 1) Women suffering from breast cancerpresented a significantly higher score in the Anhedonia Scale.2) Subgroups comparisons regarding the type of surgery (mastectomy/tumor dissection) didnot show significant total scores differences, regarding the comparison of Life Events Scale tothe Anhedonia, Obsessionality and Depersonalization-Derealization Scales.3) A significant positive correlation was found between Life Events and the ObsessiveCompulsive Inventory and Anhedonia total scores, as well as the dimensions of the HostilityScale self-criticism, direction of hostility and the total score of the PTSD dimensions.4) A significant positive correlation was found between Obsessive Compulsive Inventory totalscore, the Hostility Scale in the dimensions of introversion, guilt, acting-out hostility and theLocus of Control of Behavior total score.5) Multivariate analysis with dependent variables in the Anhedonia Scale, Life Events ScaleObsessive Compulsive Inventory and Depersonalization-Derealization Scale and independentvariables of demographic and personal history data revealed that: only breast cancer wasindependently, positively associated and able to predict the scores in the Anhedonia Scalebetween the two groups, showing that breast cancer patients had higher scores compared tothe healthy controls.6) The increase of age correlated with higher scores in the Life Event Scale.Conclusions: The present cross-sectional study is the only cross-sectional study in theliterature, designed to concomitantly assess the impact of indices of psychopathology andlife events between a breast cancer group and a group of controls, in relation with aconstellation of personality traits linked with each other and with breast cancer via theunderlying network of chronic stress, anxiety and depression, and the impact of bothpsychopathology and personality traits on the quality of life of the breast cancer group. It isthe first controlled study ever, to assess General Psychopathology per se, in relation withbreast cancer. Furthermore it assessed body image perceptions, sexual behavior andinterpersonal relationships in the affected women. The results of this study testify that:1) Anxiety, depression, intrusive PTSD thoughts and overall psychopathology are morefrequent in breast cancer patients, than in a control population and that breast cancer makes alarger independent contribution to all psychopathology measures, than any of the otherinvestigated variables.2) Personality traits like Neuroticism, Psychotisicm, Trait Anxiety, Hostility, Type-C,Alexithymia, Ιrrational Beliefs, Obsessional thinking and Locus of Control of Behaviorshowed a statistically significant difference in all dimensions of the above scales in the breastcancer group, providing a measure of the association between depressive symptoms and theirintensity in a specific time point in the General psychopathology scale, in the affected women,underlying the subjective tendency of these women to introvert the emotions of hostility andguilt. The above highlights the relationship between depressiveness, trait anxiety and the introjections of negative emotions, suggesting a characteristic personality profile in the breastcancer group, a lot more extensive compared to the profile of personality Type-C,traditionally associated in the literature with cancer and especially breast cancer. The aboveput the emphasis on the relationship between depressiveness and anxiety as an underlinestable personality trait and the introjections of negative emotions, leading to a pronounceddifficulty of these women to control and counterbalance their emotional reactions, so that theyexperience in a subjective level, disproportionate psychological distress, resulting in aconstant state of chronic stress.3) No difference has been observed within the breast cancer subgroups concerning the type ofsurgery (mastectomy-tumor dissection) and the stage of the disease (metastasis-nonmetastasis) regarding Anxiety, Depression, PTSD, General Psychopathology and personalitytraits.4) In the breast cancer group, marital conflict increased General Psychopathology scores andpersonality traits scores of extroverted Hostility and Extraversion-Neuroticism-Psychoticism,suggesting that problematic interpersonal relationships can induce certain generalpsychopathology symptoms at a specific point in time and intensify underlying personalitytraits.5) Higher scores in Anxiety, Depression and PTSD in the breast cancer group, increase thepsychological and somatic morbidity, affecting negatively the quality of life. Worse state ofhealth, emotional, social functioning and overall quality of life seem to be present in thosewomen who tend to attribute blame onto themselves under the form of guilt, self-criticismintrojections and also present with increased paranoid-projective hostility.6) The above features tend to increase insecurity, suspiciousness, anxiety and depression andhave a negative impact on social functioning, an important component of the quality of life,due to the tendency of the affected women, to also attribute blame onto others increasingtheir interpersonal/social difficulties, including therapeutic alliance with the treating team .7) Higher scores in the breast cancer group in the dimensions of psychological rigidity,irritability, health ruminations, punctuality, order and obsessional thinking increase somaticcomplains, worsening the quality of life.8)The majority of the women in the breast cancer group, who answered the Body Image,Sexuality, Interpersonal relationships questionnaire did not report a change in their body,breast image and sexual behavior due to the cancer surgery and treatment. Furthermore, majornegative impact on their sexuality was attributed more to interpersonal conflict in the couple,rather than breast cancer and the side effects of the treatments.In an attempt to summarize the trends in the existent literature and the results and conclusionsof the present study, it seems fair to say, that different personality traits probably do not havea direct effect on the development of Breast Cancer, but are vulnerability factors that canpotentially modify the impact of other variables, like, depression and life events.Clinical practice and research independently of their divergences regarding the relationshipbetween somatic illness and psychological functioning finally arrive at similar results andconclusions, all concerning anxiety and depression.The findings of the present study, suggest that this highly vulnerable patient group should beclosely followed in order to prevent, identify and timely treat any mental health problems thatmay arise.

Σκοπός : Σημαντικό ποσοστό των ασθενών που πάσχουν από καρκίνο του μαστού παρουσιάζουν ψυχιατρική νοσηρότητα. Σκοπός της παρούσας μελέτης ήταν να αξιολογήσει το ψυχοπαθολογικό προφίλ Ελληνίδων γυναικών που πάσχουν από καρκίνο του μαστού προκειμένου :α)Να διερευνήσει τη σχέση των δεικτών ψυχοπαθολογίας της Κατάθλιψης, του Άγχους, τηςΓενικής Ψυχοπαθολογίας και της Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους με τον καρκίνο του μαστού. β) Να διερευνήσει τη σχέση αυτών των δεικτών ψυχοπαθολογίας, με μια σειρά συγκεκριμένων χαρακτηριστικών προσωπικότητας: Άγχος ως παροδικό και μόνιμο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, Νευρωτισμός, Ψυχωτισμός, Εξωστρέφεια, Εχθρότητα,Προσωπικότητα Τύπου-C, Αλεξιθυμία, Παράλογες Πεποιθήσεις, Ιδεοψυχαναγκαστικότητα, Ιδεοληπτική σκέψη, Υποχονδρίαση, Τόπος Ελέγχου Συμπεριφοράς, Ανηδονία,Αποπροσωποποίηση-Αποπραγματοποίηση και τον καρκίνο του μαστού.γ)Να αναγνωρίσει πιθανούς παράγοντες κινδύνου ψυχολογικής νοσηρότητας που σχετίζονται με την ομάδα των γυναικών με καρκίνο μαστού.δ)Να διερευνήσει την πιθανή ύπαρξη μεταβολής της σωματικής εικόνας, της σεξουαλικότητας και των διαπροσωπικών σχέσεων ως συνέπεια των θεραπειών του καρκίνου του μαστού και της ψυχολογικής επίπτωσης που ενδεχομένως έχουν στις πάσχουσες. ε) Να μελετήσει την επίδραση της ψυχοπαθολογίας και των χαρακτηριστικών προσωπικότητας στην Ποιότητα Ζωής των γυναικών που πάσχουν. Υλικό-Μέθοδος : Για την μελέτη των παραπάνω ερωτημάτων συγκρίθηκε μια ομάδα γυναικών που έπασχαν από καρκίνο του μαστού και παρακολουθούνταν στο Ειδικό Ογκολογικό Τμήμα Μαστού του Π.Γ.Ν.«¨Ελενα Βενιζέλου», με μια ομάδα φυσιολογικών μαρτύρων που περιλάμβανε γυναίκες υγιείς ή πάσχουσες από καλοήθειες νόσους του μαστού με τακτική παρακολούθηση ρουτίνας, στο εξωτερικό ιατρείο του εξειδικευμένου στις νόσους του Μαστού κέντρο ‘Πρόληψη’. Ο συνολικός αριθμός των γυναικών που συμμετείχαν στην μελέτη ήταν 180.Η ομάδα του καρκίνου του μαστού αριθμούσε συνολικά 109 γυναίκες ενώ η ομάδα των μαρτύρων 71. Οι ομάδες είχαν ομοειδή χαρακτηριστικά ως προς την ηλικία, την ηλικία εμμηναρχής και εμμηνόπαυσης, την οικογενειακή κατάσταση, τον αριθμό κυήσεων ή αποβολών, το κληρονομικό-οικογενειακό ιστορικό, τα μαστογραφικά ευρήματα, τα ευρήματα από την κλινική εξέταση, την κατανάλωση αλκοόλ-καπνού, την εθνικότητα, το βάρος και το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο.Οι ασθενείς με καρκίνο του μαστού μελετήθηκαν σε διαφορετικά στάδια της νόσου, με εναρκτήριο σημείο χρόνου ένα μήνα μετά τη μαστεκτομή/ογκεκτομή και/ή στην αρχή της χημειοθεραπείας, συμπεριλαμβανομένων και προχωρημένων ή τελικών σταδίων της νόσου. Η ομάδα ελέγχου αποτελούνταν από υγιείς γυναίκες οι οποίες επιλέχθηκαν τυχαία. Καμμία από τις γυναίκες αυτές δεν λάμβανε θεραπεία για οποιαδήποτε νόσο που αφορούσε το μαστό τη στιγή της επιλογής της για τη συμμετοχή στη μελέτη.Η μελέτη σχεδιάστηκε ως Συγχρονική μελέτη (cross-sectional study).Οι δύο ομάδες μελετήθηκαν από την ίδια ερευνήτρια ψυχίατρο για διάστημα ενός έτους,μέσω πακέτου ψυχομετρικών εργαλείων εκ των οποίων κάποια βαθμολογήθηκαν από την ερευνήτρια ψυχίατρο και κάποια από τις ίδιες τις γυναίκες.Η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων από τις συμμετέχουσες στην έρευνα έγινε παρουσία της ερευνήτριας, καθ’όλη τη διάρκεια της συνέντευξης κάθε γυναίκας. Κάθε γυναίκα αξιολογήθηκε μία φορά και ο μέσος όρος διάρκειας κάθε συνέντευξης ήταν 1,5-2 ώρες.Οι γυναίκες της ομάδας του καρκίνου του μαστού μελετήθηκαν σε διαφορετικά στάδια της νόσου και διαφορετικά είδη θεραπείας.Οι παράγοντες που μελετήθηκαν συγκριτικά μεταξύ των δύο ομάδων είναι: 1.Κατάθλιψη 2. Άγχος 3.Γενική Ψυχοπαθολογία 4.Μετατραυματική διαταραχή άγχους (PTSD)5.Χαρακτηριστικά προσωπικότητας. 6.Επίδραση γεγονότων ζωής.Οι παράγοντες που μελετήθηκαν μόνο στην ομάδα του καρκίνου του μαστού είναι :7.Σωματική εικόνα 8.Σεξουαλικότητα-διαπροσωπικές σχέσεις 9.Ποιότητα ζωής.Οι γυναίκες και των δύο ομάδων μελετήθηκαν ως προς τα παραπάνω μέσω ενός πακέτου των ακόλουθων ψυχομετρικών εργαλείων:1.Κατάθλιψης (Montgomery-Asberg:MADRS) 2.Άγχους ως κατάσταση και ως χαρακτηριστικό προσωπικότητας (STAI) 3.Γενικής Ψυχοπαθολογίας (SCL-90-R) 4. Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους (IES) 5.Εξωστρέφειας-Νευρωτισμού-Ψυχωτισμού(EPQ) 6.Αλεξιθυμίας (BIHPQ) 7.Προσωπικότητας Τύπου-C 8.Εχθρότητας (HDHQ)9.Τόπου Ελέγχου Συμπεριφοράς (LCB) 10.Ιδεοληψιών (Leyton-LOI) 11.Ιδεοληπτικής-Καταναγκαστικής συμπτωματολογίας (Maudsley-MOCI) 12.Σωματικής και Κοινωνικής Ανηδονίας (PAS and SAS Chapman) 13.Παράλογων πεποιθήσεων (ELLIS-IBS) 14.Υποχονδρίασης (Whiteley Index-WI) 15. Αποπροσωποποίησης-Αποπραγματοποίησης(D/D) 16.Επίδρασης Γεγονότων Ζωής (Holmes).H σωματική εικόνα, η σεξουαλικότητα και οι διαπροσωπικές σχέσεις αξιολογήθηκαν μόνο στην ομάδα του καρκίνου του μαστού με ερωτηματολόγια που δημιουργήθηκαν στην Ψυχιατρική κλινική του Αιγινητείου Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου για τις ανάγκες της παρούσας έρευνας: 17.Ερωτηματολόγιο Εικόνας Σώματος 18.Ερωτηματολόγιο σεξουαλικών διαταραχών-διαπροσωπικών σχέσεων.Η ποιότητα ζωής στην ομάδα αυτή ελέγχθηκε με το ερωτηματολόγιο Ποιότητας Ζωής για Ασθενείς με Καρκίνο (QLQ-C 30) (19).Και στις δύο ομάδες καταγράφηκαν επίσης Δημογραφικά και κλινικά χαρακτηριστικά (20).Για τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε το στατιστικό πακέτο SPSS για ηλεκτρονικό υπολογιστή. Η στατιστική σημαντικότητα τέθηκε στο p<0.05.Αποτελέσματα : Η μέση ηλικία ήταν 51.2 ± 9.5 έτη για την ομάδα των ασθενών (p=0.288)και 54.7 ± 18.1 έτη για την ομάδα των υγιειών μαρτύρων.1)Ψυχοπαθολογία–Χαρακτηριστικά Προσωπικότητας : Η μέση βαθμολογία στις κλίμακες Γενικής Ψυχοπαθολογίας, Κατάθλιψης και Άγχους ως μόνιμο και παροδικό χαρακτηριστικό προσωπικότητας (SCL-90-R, MADRS, STAI), είναι σημαντικά υψηλότερες στην ομάδα του καρκίνου του μαστού συγκριτικά με την ομάδα των μαρτύρων (p<0.05).2)Οι γυναίκες στην ομάδα του καρκίνου του μαστού εμφανίζουν υψηλές βαθμολογίες Άγχους ως παροδικό χαρακτηριστικό προσωπικότητας (state-anxiety) και ακόμη υψηλότερες βαθμολογίες Άγχους ως μόνιμο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας (trait-anxiety) (p<0.01).3)Η πολυπαραγοντική ανάλυση μετά από έλεγχο για διάφορους κοινωνικο-δημογραφικούς παράγοντες και κλινικές μεταβλητές έδειξε ότι ο καρκίνος του μαστού έχει θετική και ανεξάρτητη συσχέτιση με όλες τις ψυχολογικές μεταβλητές (p<0.05).Οι συντελεστές παλινδρόμησης κυμάνθηκαν από 0.19 (Γενική Ψυχοπαθολογία SCL-90-R,Ψυχωτισμός) έως 0.33 (Κατάθλιψη MADRS).4)Χαμηλότερη βαθμολογία στις διαστάσεις Θυμός/Εχθρότητα και Άγχος τόσο ως παροδικό,όσο και ως σταθερό χαρακτηριστικό προσωπικότητας, βρέθηκε στις γυναίκες της ομάδας του καρκίνου του μαστού με υψηλό μορφωτικό επίπεδο.Επιπλέον, στην ίδια ομάδα η ψυχιατρική θεραπεία συσχετίζεται με υψηλότερες βαθμολογίες Σωματοποίησης, Κατάθλιψης, Φοβικού άγχους και δείκτη Γενικής Ψυχοπαθολογίας, ενώ οι διαζευγμένες και οι χήρες είχαν υψηλότερη βαθμολογία κατάθλιψης και ιδεοληψιών, συγκρινόμενες με τις παντρεμένες γυναίκες.5)Ως προς τη Μετατραυματική Διαταραχή τα αποτελέσματα της παρούσας έρευνας δείχνουν ότι υπάρχει σημαντικά υψηλή βαθμολογία στην ομάδα του καρκίνου, στη διάσταση της αποφυγής (p=0,019).Δεν υπήρξε διαφορά ως προς την ένταση των συμπτωμάτων Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους μεταξύ των δύο ομάδων (p=0,485).6)Οι γυναίκες στην ομάδα του καρκίνου του μαστού έχουν υψηλότερες βαθμολογίες και στις δύο διαστάσεις αξιολόγησης της κλίμακας Εχθρότητας (HDHQ): τόσο της εξωτερίκευσης της εχθρότητας (HDHQ εξωτερικευμένη εχθρότητα, κριτική των άλλων προβλητική-παρανοειδής εχθρότητα), όσο και της ενδοβολής της εχθρότητας (HDHQ ενοχή, αυτοκριτική,εσωστρέφεια).Επιπλέον οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού που καταναλώνουν αλκοόλ έχουν ακόμη υψηλότερη βαθμολογία στις διαστάσεις της προβλητικής-παρανοειδούς εχθρότητας και της αυτοκριτικής.7)Η σύγκριση μεταξύ των δύο ομάδων ως προς τα χαρακτηριστικά προσωπικότητας του Τόπου Ελέγχου Συμπεριφοράς (LCB), της Προσωπικότητας τύπου-C, της Αλεξιθυμίας (BIHPQ), των Παράλογων Πεποιθήσεων (ELLIS-IBS) και της Ιδεοληπτικής σκέψης (Leyton‐LOI), έδειξε στατιστικά σημαντική διαφορά σε όλες τις διαστάσεις των κλιμάκων αυτών στην ομάδα του καρκίνου του μαστού (p<0,001), καθώς επίσης και στις διαστάσεις της κλίμακας Εξωστρέφειας-Νευρωτισμού-Ψυχωτισμού (EPQ) (p=0,071).8)Οι γυναίκες στην ομάδα του καρκίνου του μαστού έχουν υψηλότερη συσχέτιση βαθμολογιών ανάμεσα στη συνολική βαθμολογία της κλίμακας Προσωπικότητας τύπου- Cκαι τις βαθμολογίες της Γενικής Ψυχοπαθολογίας, στις διαστάσεις της υποκειμενικής αίσθησης κατωτερότητας, του άγχους και της κατάθλιψης (SCL-IS, ANX, DEP).9)Στην ομάδα του καρκίνου του μαστού υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα στη διάσταση κατάθλιψη της Γενικής Ψυχοπαθολογίας (SCL depression), τις διαστάσεις της κλίμακας Εχθρότητας, ενοχή και εσωστρέφεια (HDHQ guilt and introversion) και την υψηλή συσχέτιση της συνολικής βαθμολογίας της Γενικής Ψυχοπαθολογίας.10)Δεν υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο υπο-ομάδων (μαστεκτομής-ογκεκτομής)στην ομάδα του καρκίνου του μαστού, σε καμμία από τις διαστάσεις της Γενικής Ψυχοπαθολογίας (SCL-90), της Εχθρότητας (HDHQ), του Άγχους ως κατάσταση και ως μόνιμο χαρακτηριστικό προσωπικότητας STAI (State-Trait), της Κατάθλιψης (MADRS), της Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους (IES), καθώς επίσης και τις συνολικές βαθμολογίες των κλιμάκων Τόπου Ελέγχου Συμπεριφοράς (LCB total score), Αλεξιθυμίας (SIFNEOStotal score), Ιδεοληπτικών σκέψεων (Leyton–Trait total score) και Αποπροσωποποίησης-Αποπραγματοποίησης (D/D total score) (p>0,05).11) Ομοίως, δεν υπάρχει σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο υπο-ομάδων (μαστεκτομής-ογκεκτομής) σχετικά με την ύπαρξη μετάστασης (μετάσταση ναι/όχι), στην ομάδα του καρκίνου του μαστού, σε καμμία από τις διαστάσεις των κλιμάκων της Γενικής Ψυχοπαθολογίας (SCL-90), της Εχθρότητας (HDHQ), του Άγχους ως κατάσταση και ως μόνιμο χαρακτηριστικό προσωπικότητας STAI (State-Trait), της Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους (IES) και των συνολικών βαθμολογιών της Κατάθλιψης (MADRS totalscore), της Εξωστρέφειας-Νευρωτισμού-Ψυχωτισμού (EPQ total score), των Παράλογων πεποιθήσεων (ELLIS (total score), της Προσωπικότητας Τύπου-C (total score), της Αλεξιθυμίας (BIHPQ total score) και της Αποπροσωποποίησης-Αποπραγματοποίησης (D/Dtotal score) (P>0,05).12)Στην ομάδα του καρκίνου του μαστού με δύσκολες ή συγκρουσιακές σχέσεις με το σύζυγο, παρατηρήθηκαν υψηλότερες βαθμολογίες στη συνολική βαθμολογία της Γενικής Ψυχοπαθολογίας (SCL-90), καθώς και τις διαστάσεις της Σωματοποίησης, των Ιδεοληψιών,του Παρανοειδούς Ιδεασμού, του Άγχους ως μόνιμο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας,της Κριτικής των άλλων, των Παράλογων πεποιθήσεων, της εξωστρέφειας της Εχθρότητας και της Εξωστρέφειας-Νευρωτισμού-Ψυχωτισμού.2.Ψυχομετρικές κλίμακες-Ποιότητα ζωής:1) Οι συσχετίσεις των ψυχομετρικών κλιμάκων με την ποιότητα ζωής στην ομάδα του καρκίνου του μαστού, έδειξαν ότι στις κλίμακες εκείνες όπου η Κατάθλιψη και το Άγχος εμφανίζονται ως οι κεντρικοί παράγοντες αξιολόγησης, όσο υψηλότερη είναι η συνολική βαθμολογία, τόσο μεγαλύτερη είναι η επίπτωση στις γυναίκες της ομάδας αυτής επιπρόσθετων υποκειμενικών συμπτωμάτων,αυξάνοντας με αυτό τον τρόπο την ψυχολογική και σωματική νοσηρότητα.Οι γυναίκες στην ομάδα αυτή, με χαμηλή συνολική βαθμολογία Τόπου Ελέγχου Συμπεριφοράς, εμφανίζονται να έχουν μεγαλύτερο εσωτερικό έλεγχο και επομένως μεγαλύτερη ικανότητα να ανταπεξέρχονται και να προσαρμόζονται στις δυσκολίες, με τελικό αποτέλεσμα καλύτερη ποιότητα ζωής.2)Υψηλό Άγχος ως σταθερό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας οδηγεί σε δυσανάλογα ακραία αύξηση του Άγχους ως κατάσταση (παροδικό άγχος) ως προς μία δεδομένη κατάσταση και ο συνδυασμός των δύο μπορεί να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση της υγείας, τη συναισθηματική, γνωσιακή και κοινωνική λειτουργικότητα και τα υποκειμενικά σωματικά συμπτώματα της ναυτίας, των εμέτων και της ανορεξίας,υποβαθμίζοντας την ποιότητα ζωής.3)Η αύξηση της συνολικής βαθμολογίας της Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους και των παρεισφρυτικών σκέψεων, μειώνει την ποιότητα ζωής και αυξάνει τα παράπονα των σωματικών συμπτωμάτων.4)Χειρότερη κατάσταση υγείας, συναισθηματικής και κοινωνικής λειτουργικότητας φαίνεται ότι εμφανίζεται σ’εκείνες τις γυναίκες της ομάδας του καρκίνου του μαστού, που τείνουν να αποδίδουν το φταίξιμο στον εαυτό τους (ενοχή, αυτοκριτική, ενδοβολές) και επιπλέον εμφανίζουν παρανοειδή-προβλητική εχθρότητα που αυξάνει την ανασφάλεια, την καχυποψία το άγχος την κατάθλιψη και τη δυσκολία να εμπιστευτούν τη θεραπευτική ομάδα και να συνεργαστούν μαζί της.5)Η κοινωνική λειτουργικότητα ως ένας από τους συντελεστές της ποιότητας ζωής,επηρεάζεται αρνητικά από την τάση εκείνων των γυναικών της ομάδας του καρκίνου του μαστού, να αποδίδουν το φταίξιμο στους άλλους (κριτική των άλλων, εξωστρέφεια της εχθρότητας), αυξάνοντας τις διαπροσωπικές και κοινωνικές τους δυσκολίες.6)Εκείνες οι γυναίκες της ομάδας αυτής, που εμφανίζουν υψηλές βαθμολογίες Αποπροσωποποίησης/Αποπραγματοποίησης, που συνδέονται με αποσυνδετικά φαινόμενα σχετικά με ιστορικό ψυχολογικού τραύματος (στην προκειμένη περίπτωση το ρόλο αυτό παίζει ο καρκίνος του μαστού, η πορεία του και οι θεραπείες), δρούν ως αντίστοιχης τάξης τραύμα, αυξάνοντας το άγχος και τα παράπονα για σωματικά συμπτωμάτα, επιδεινώνοντας τις πλευρές της ποιότητας ζωής που εκπροσωπούνται από τις διαπροσωπικές τους δυσκολίες,τον κοινωνικό ρόλο και τη συναισθηματική και γνωσιακή λειτουργικότητα.7)Υψηλότερες βαθμολογίες στην ομάδα του καρκίνου του μαστού στις διαστάσεις της ψυχολογικής ακαμψίας, της ευερεθιστότητας, των υποχονδριακού τύπου μηρυκασμών γύρω από την υγεία, την ακρίβεια, την τάξη και την ιδεοληπτική σκέψη χειροτερεύουν την ποιότητα ζωής.3.Ψυχομετρικά εργαλεία -Εικόνα Σώματος, Σεξουαλικότητα, Διαπροσωπικές σχέσεις:1)Η πλειοψηφία των ασθενών του δείγματος της ομάδας του καρκίνου του μαστού (67,6%),ήταν ικανοποιημένες με τη συνολική σωματική τους εικόνα και ένιωθαν αρκετά άνετα με το σώμα τους (78,8%), ώστε να το εκθέτουν γυμνό στο βλέμμα του συντρόφου τους παρά τις αλλαγές που οφείλονταν στο χειρουργείο και τις υπόλοιπες θεραπείες.2)Σημαντική αναλογία (48,6%), ένιωθαν ότι η σωματική τους εικόνα, παρά τις αλλαγές παραμένει πολύ ελκυστική, ενώ λίγο παραπάνω από τις μισές από τις γυναίκες του δείγματος(56,8%), ένιωθαν ότι η σεξουαλική τους ελκυστικότητα δεν είχε επηρεαστεί σε σημαντικό βαθμό.3)Οι μισές από τις γυναίκες στην ομάδα του καρκίνου του μαστού (48,6%), θεωρούν ικανοποιητική ή πολύ ικανοποιητική την συχνότητα των σεξουαλικών επαφών με τον σύντροφό τους και η μεγάλη πλειονότητα δεν παρουσίασε αλλαγές ως προς τη συνήθη σεξουαλική συμπεριφορά, τη σεξουαλική διέγερση, τη σεξουαλική δραστηριότητα και λειτουργικότητα, κατά τη διάρκεια του έτους που προηγήθηκε της μελέτης.4)Υψηλό ποσοστό (37,5%) των συμμετεχουσών, δήλωσαν ότι αυτό που πραγματικά είχε αρνητική επίδραση στη σεξουαλική τους λειτουργικότητα, δεν ήταν ο καρκίνος του μαστού,αλλά οι συγκρούσεις στη σχέση με τον σύντροφό τους.5)Η πλειοψηφία των γυναικών δεν ανέφεραν συμπτώματα κολπικής ξηρότητας, αιμορραγίας,λοιμώξεων, πόνου, πόνου κατά τη διάρκεια της συνουσίας, ή δυσκολίας επίτευξης οργασμού.6)Η πλειοψηφία των γυναικών είχαν μακρόχρονη (>10 χρόνια ) σταθερή και αρμονική σχέση με το σύντροφό τους κατά τη διάρκεια του έτους που προηγήθηκε της μελέτης, δεχόντουσαν πρόθυμα τη σεξουαλική επιθυμία του συντρόφου τους και δήλωσαν (55,2%), ότι η σεξουαλική πλευρά της σχέσης τους κατείχε σημαντική θέση στη ζωή τους.4.Ψυχομετρικά εργαλεία –Γεγονότα Ζωής: 1) Οι γυναίκες που πάσχουν από καρκίνο του μαστού παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερη βαθμολογία στην κλίμακα της Ανηδονίας. 2) Οι συγκρίσεις μεταξύ των υπο-ομάδων στην ίδια ομάδα, ως προς τον τύπο του χειρουργείου (μαστεκτομή-ογκεκτομή) δεν έδειξαν σημαντικές συνολικές βαθμολογικές διαφορές, ως προς τη σύγκριση των Γεγονότων Ζωής με τις κλίμακες Ανηδονίας,Ιδεοληπτικής Σκέψης και Αποπροσωποποίησης-Αποπραγματοποίησης.3) Σημαντική θετική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ των Γεγονότων Ζωής και των συνολικών βαθμολογιών της Ιδεοψυχαναγκαστικής κλίμακας και της κλίμακας Ανηδονίας, καθώς επίσης και των κλιμάκων Εχθρότητας στις διαστάσεις αυτοκριτική και κατεύθυνση εχθρότητας και όλων των διαστάσεων της κλίμακας Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους.4) Σημαντική θετική συσχέτιση βρέθηκε ανάμεσα στη συνολική βαθμολογία των κλιμάκων Ιδεοψυχαναγκαστικότητας, Εχθρότητας στις διαστάσεις εσωστρέφεια, ενοχή, εκδραμάτιση της εχθρότητας και της συνολικής βαθμολογίας της κλίμακας Τόπου Ελέγχου Συμπεριφοράς.5) Πολυπαραγοντική ανάλυση με εξαρτημένες μεταβλητές, στις κλίμακες της Ανηδονίας, των Γεγονότων Ζωής, της Ιδεοψυχαναγκαστικότητας και της Αποπροσωποποίησης-Αποπραγματοποίησης και ανεξάρτητες μεταβλητές, στοιχεία από το δημογραφικό και προσωπικό ιστορικό έδειξε ότι : μόνο ο καρκίνος του μαστού συνδέεται ανεξάρτητα και θετικά και έχει ικανότητα να προβλέψει τις βαθμολογίες στην κλίμακα Ανηδονίας μεταξύ των δύο ομάδων, αποδυκνείοντας με αυτό τον τρόπο ότι οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού έχουν υψηλότερες βαθμολογίες σε σύγκριση με την ομάδα των υγιειών μαρτύρων.6)Η αύξηση της ηλικίας συσχετίζεται με αυξημένες βαθμολογίες στην κλίμακα των Γεγονότων Ζωής. Συμπεράσματα: Η παρούσα συγχρονική μελέτη (cross-sectional study) είναι η μόνη του είδους της στη βιβλιογραφία που συγκρίνει μια ομάδα γυναικών που πάσχουν από καρκίνοτ ου μαστού με μια ομάδα υγιειών μαρτύρων, με σκοπό να μελετήσει τους δείκτες ψυχοπαθολογίας και τα γεγονότα ζωής μεταξύ των δύο ομάδων αλλά και τη συσχέτιση τους με έναν εκτεταμένο, σύμπλοκο κατάλογο χαρακτηριστικών προσωπικότητας που συνδέονται τελικά μεταξύ τους καθώς και με τον καρκίνο του μαστού μέσω του υποκείμενου χρόνιουstress, του Άγχους και της Κατάθλιψης. Είναι δε, η πρώτη μελέτη στη βιβλιογραφία που αξιολογεί την Γενική Ψυχοπαθολογία per se, σε σχέση με τον καρκίνο του μαστού.Ακόμη μελετάει ξεχωριστά την συσχέτιση της ψυχοπαθολογίας και των διάφορων χαρακτηριστικών της προσωπικότητας με την Ποιότητα Ζωής στην ομάδα του καρκίνου του μαστού. Τέλος, μελετάει τις αντιλήψεις της Σωματικής Εικόνας, τη Σεξουαλικότητα και τις διαπροσωπικές σχέσεις στην ομάδα του καρκίνου.Τα αποτελέσματά της μαρτυρούν ότι :1) Το Άγχος, η Κατάθλιψη, οι παρεισφρυτικές σκέψεις Μετατραυματικής Διαταραχής Άγχους και συνολικά η εμφάνιση Ψυχοπαθολογίας, είναι πιο συχνά στην ομάδα των ασθενών του καρκίνου του μαστού συγκριτικά με την ομάδα των μαρτύρων και ότι ο καρκίνος του μαστού έχει μεγαλύτερη,ανεξάρτητη συνεισφορά σε όλες τις μετρήσεις της ψυχοπαθολογίας, από κάθε άλλη μεταβλητή που μελετήθηκε.2) Xαρακτηριστικά προσωπικότητας όπως ο Νευρωτισμός, ο Ψυχωτισμός, το Άγχος ως σταθερό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, η Εχθρότητα, η Προσωπικότητα Τύπου-C ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας, η Αλεξιθυμία, οι Παράλογες Πεποιθήσεις, η Ιδεοληπτική σκέψη και ο Τόπος Ελέγχου Συμπεριφοράς, έδειξαν στατιστικά σημαντική διαφορά σε όλες τις διαστάσεις των κλιμάκων που μετράνε τα παραπάνω χαρακτηριστικά στην ομάδα των ασθενών του καρκίνου του μαστού, δίνοντας ταυτόχρονα ένα μέτρο της συσχέτισης μεταξύ των καταθλιπτικών συμπτωμάτων και της έντασής τους σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο στην κλίμακα της Γενικής Ψυχοπαθολογίας στην ομάδα των γυναικών με καρκίνο, υπογραμμίζοντας την υποκειμενική τάση αυτών των γυναικών να ενδοβάλλουν τα συναισθήματα εχθρότητας και ενοχής, αφήνοντας να διαφανεί στην ομάδα του καρκίνου του μαστού, ένα χαρακτηριστικό προφίλ προσωπικότητας, κατά πολύ ευρύτερο της προσωπικότητας Τύπου-C, που παραδοσιακά μέχρι σήμερα, έχει συσχετιστεί στη βιβλιογραφία με τον καρκίνο και ειδικότερα τον καρκίνο του μαστού. Τα παραπάνω τονίζουν την έμφαση στη σχέση μεταξύ καταθλιπτικότητας, άγχους ως υποκείμενο σταθερό χαρακτηριστικό της προσωπικότητας και ενδοβολής των αρνητικών συναισθημάτων που οδηγεί στην εκσεσημασμένη δυσκολία που έχουν αυτές οι γυναίκες να ελέγξουν και να εξισσοροπήσουν τις συναισθηματικές τους αντιδράσεις, έτσι ώστε να βιώνουν σε υποκειμενικό επίπεδο δυσανάλογη ψυχολογική δυσφορία, που οδηγεί σε μια διαρκή κατάσταση χρόνιου υποκείμενου stress.3) Δεν παρατηρήθηκε διαφορά στην ομάδα του καρκίνου του μαστού ανάλογα με τον τύπο της χειρουργικής επέμβασης, μεταξύ των υπο-ομάδων (μαστεκτομής-ογκεκτομής) και το στάδιο της νόσου (μεταστατική ή μη), σχετικά με το Άγχος, την Κατάθλιψη, την Μετατραυματική Διαταραχή,τη Γενική Ψυχοπαθολογία και τα Στοιχεία της Προσωπικότητας. 4) Στην ομάδα του καρκίνου του μαστού, οι συγκρούσεις στη σχέση με το σύζυγο έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των βαθμολογιών της Γενικής Ψυχοπαθολογίας και των χαρακτηριστικών προσωπικότητας της εξωτερίκευσης της Εχθρότητας και της Εξωστρέφειας-Νευρωτισμού-Ψυχωτισμού και υπαινίσονται ότι οι δυσχερείς και προβληματικές διαπροσωπικές σχέσεις μπορούν να είναι υπεύθυνες για την έκλυση συγκεκριμένων συμπτωμάτων γενικής ψυχοπαθολογίας, σε ένα συγκεκριμένο χρονικό σημείο και να εντείνουν υποκείμενα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας.5) Υψηλότερες βαθμολογίες στο Άγχος, την Κατάθλιψη και την Μετατραυματική Διαταραχή Άγχους στην ομάδα του καρκίνου του μαστού αυξάνουν την ψυχολογική και σωματική νοσηρότητα επηρεάζοντας αρνητικά την Ποιότητα Ζωής.6) Χειρότερη κατάσταση υγείας, συναισθηματικής, κοινωνικής και συνολικής ποιότητας ζωής, φαίνεται ότι εμφανίζεται σε εκείνες τις γυναίκες που έχουν την τάση να κατακρίνουν τον εαυτό τους υπό τη μορφή της ενοχής, της αυτοκριτικής, της ενδοβολής της εχθρότητας καθώς και ταυτόχρονα εμφανίζουν αυξημένη προβλητική-παρανοειδή εχθρότητας. Τα παραπάνω χαρακτηριστικά τείνουν να αυξάνουν την ανασφάλεια, την καχυποψία, το άγχος και την κατάθλιψη και έχουν αρνητική επίπτωση στην κοινωνική λειτουργικότητα,σημαντικό συντελεστή της Ποιότητας Ζωής, λόγω της τάσης των γυναικών που επηρεάζονται να αποδίδουν το φταίξιμο στους άλλους αυξάνοντας έτσι τις διαπροσωπικές/κοινωνικές τους δυσκολίες, συμπεριλαμβανομένης και της δυσκολίας επίτευξης θεραπευτικής συμμαχίας με την υπεύθυνη για τη θεραπεία ομάδα.7) Ακόμη υψηλότερες βαθμολογίες στην ομάδα του καρκίνου του μαστού στις διαστάσεις της ψυχολογικής ακαμψίας, της ευερεθιστότητας, των μηρυκασμών γύρω από την υγεία, της ακρίβειας και των ιδεοληψιών επιδεινώνουν την ποιότητα ζωής.8) Η πλειοψηφία των γυναικών της ομάδας του καρκίνου του μαστού που απάντησαν στα ερωτηματολόγια της Εικόνας Σώματος, της Σεξουαλικότητας και των διαπροσωπικών σχέσεων δεν αναφέρουν αλλαγή ούτε στη συνολική σωματική τους εικόνα ούτε στην επιμέρους εικόνα των μαστών τους, ούτε στη σεξουαλικότητά τους οι οποίες οφείλονται στη χειρουργική επέμβαση και τις θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού.Επιπρόσθετα η μέγιστη αρνητική επίδραση στη σεξουαλικότητα αποδίδεται περισσότερο στις διαπροσωπικές συγκρούσεις μέσα στο ζευγάρι, παρά στον καρκίνο, το χειρουργείο και τις παρενέργειες των θεραπειών. Καταλήγοντας συνοψίζοντας τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης και τις τάσεις της υπάρχουσας βιβλιογραφίας, είναι θεμιτό να ειπωθεί ότι οι διαφορετικές μεταβλητές της προσωπικότητας δεν έχουν πιθανώς άμεση επίδραση στην ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού, μπορούν όμως να μεταβάλλουν την επίδραση άλλων παραγόντων ευαλωτότητας,όπως για παράδειγμα η κατάθλιψη και τα γεγονότα ζωής.Η κλινική πράξη και η έρευνα ανεξάρτητα από τις διαφορές τους σχετικά με τη σχέση ανάμεσα στη σωματική νόσο και τη ψυχολογική λειτουργία, καταλήγουν τελικά σε παρόμοια αποτελέσματα και συμπεράσματα που αφορούν όλα, το Άγχος και την Κατάθλιψη.Τα ευρήματα της παρούσας μελέτης προτείνουν ότι αυτή η ιδιαίτερα ευάλωτη ομάδα ασθενών θα πρέπει να παρακολουθείται στενά προκειμένου να προληφθούν, να αναγνωριστούν και να αντιμετωπιστούν έγκαιρα τα όποια ψυχολογικά προβλήματα μπορεί να προκύψουν στη μακρά πορεία του καρκίνου του μαστού.