Δυσλαλίες: παραγωγή και στάθμιση εργαλείου εκτίμησης του προφορικού λόγου παιδιών ηλικίας 6-8 ετών

Abstract

Children's speech perception and articulation within the age 6 to 8 is the main subject of this thesis. Speech perception in the childhood as phoneme's listening perception of maternal language has been influenced the articulation's capability. Speech articulation Disorder (Dyslalia) i.e. the inability for the accurate articulation of maternal language, is common between school infants and in many cases the reason are disorders in speech perception. Construction and Standardization of an assessment Test that estimates these two abilities is the purpose of the thesis. Another goal is also to estimate dyslalia's and poor speech perception's frequency between first grade of primary school students and to measure the degree of correlation between the two skills. A Test that been constructed especially for these purposes and consisted of two scales: a) The Speech perception test and b) The Articulation test, is given to a 586 student's sample. It is also given the Phoneme's Discrimination scale of "Athina test" in order to check out the validity of the new Test. By using the two scales of the Test almost all the phonemes of Greek have been examined with pictures that children asked to recognize. From the results we can typify categories to describe the normal from the abnormal respond for each test and conclusions that made from the analysis of Speech Perception's Test could be summarized as above: 1) a percentage of 27,5% of the sample have disorders in this skill, 2) the age and birth order does not influence speech perception but seems to be more common for boys to have disorders in speech perception than girls, 3) bilabials [p]- [b], alveolars [t]- [d], [ts]- [dz] and palatals [c]- [ɟ] are consonants that many of the students find difficult to distinguish. Conclusions accordance to the Articulation Test are: 1) the percentage of 34,1% of sample students has speech articulation disorder, 2) articulation's disorders are more common between youngest students, more often found in boys than girls and in case of first birth order children than them who are second, 3) palatal consonant [ʎ] and alveolars [ts] and [dz] in a middle or in a final position in the word is usual to be misarticulated from the children with this disorder. As far as concern the degree of correlation between the two skills is being emphasized that we cannot have general conclusions for all the phonemes but only for groups of them. Consonants with a strong degree of correlation between their speech perception and articulation are alveolars and some of palatals in contrary to the bilabials which do not have any degree of correlation.

Η φωνητική αντίληψη και η άρθρωση των παιδιών ηλικίας 6 έως 8 ετών είναι το κύριο θέμα αναφοράς. Η Φωνητική Αντίληψη των παιδιών υπό την έννοια της ακουστικής αναγνώρισης των φθόγγων της μητρικής τους γλώσσας έχει αποδειχθεί ότι επηρεάζει την αρθρωτική ικανότητα. Η δυσλαλία, ως ανικανότητα του παιδιού να προφέρει σωστά τους φθόγγους της μητρικής του γλώσσας εμφανίζεται σε σημαντικά ποσοστά ακόμη και σε παιδιά σχολικής ηλικίας και σε πολλές περιπτώσεις οι αδυναμίες στην άρθρωση προέρχονται από ελλείψεις στη φωνητική αντίληψη. Βασικός σκοπός της διατριβής είναι η κατασκευή ενός εργαλείου εκτίμησης των παραπάνω ικανοτήτων. Οι επιμέρους στόχοι είναι ο καθορισμός της συχνότητας δυσλαλιών και ελλειμματικής φωνητικής αντίληψης στους μαθητές των πρώτων τάξεων του δημοτικού καθώς και η μέτρηση του βαθμού συσχέτισης των δύο ικανοτήτων. Σε δείγμα 586 μαθητών χορηγήθηκε το Εργαλείο που κατασκευάστηκε επί τούτου καθώς και η υποκλίμακα "Διάκριση Φθόγγων" του Αθηνά Τεστ το οποίο αποτέλεσε το κριτήριο εγκυρότητας του νεοσύστατου τεστ. Το Εργαλείο περιλαμβάνει α) το Τεστ Φωνητικής Διάκρισης και β) το Τεστ Άρθρωσης που αποτελούνται από εικόνες και σκίτσα μέσω των οποίων εξετάζονται σχεδόν όλοι οι φθόγγοι της Νέας Ελληνικής γλώσσας. Από τα αποτελέσματα των δύο Τεστ προέκυψε ο ποιοτικός χαρακτηρισμός της επίδοσης των μαθητών στη φωνητική αντίληψη και στην άρθρωση ενώ τα συμπεράσματα σχετικά με τη φωνητική αντίληψη μπορούν να συνοψιστούν στα εξής : 1) στις ηλικίες του δείγματος το ποσοστό των μαθητών με ελλείμματα είναι 27,5%, 2) η ηλικία και η σειρά γέννησης δεν επηρεάζει την ικανότητα αλλά το φύλο φαίνεται να επιδρά καθώς στα αγόρια είναι συχνότερη η διαταραχή 3) οι φθόγγοι που δυσκολεύουν συχνότερα τους μαθητές είναι οι διχειλικοί [p]-[b], οι φατνοοδοντικοί, οι ουρανικοί [c]- [ɟ], και οι φατνιακοί [ts] - [dz]. Αντίστοιχα τα συμπεράσματα σχετικά με την άρθρωση είναι: 1) στις εξεταζόμενες ηλικίες παρατηρείται ένα ποσοστό μαθητών που εμφανίζουν δυσλαλία της τάξης του 34,1%, 2) οι διαταραχές στην άρθρωση είναι συχνότερες στις μικρότερες ηλικίες, συχνότερες στα αγόρια και συχνότερες στα πρωτότοκα παιδιά και 3) οι φθόγγοι που δυσκολεύουν περισσότερο τους δυσλαλικούς μαθητές είναι ο πλευρικός ουρανικός φθόγγος [ʎ] και οι κλειστοί φατνιακοί φθόγγοι [ts] και [dz] σε μέση/τελική θέση μέσα στη λέξη. Σχετικά με το βαθμό συσχέτισης των δύο ικανοτήτων δεν μπορούν να βγουν γενικά συμπεράσματα για όλους τους φθόγγους αλλά για κάθε ομάδα φθόγγων. Οι φθόγγοι με σημαντικό βαθμό συσχέτισης είναι οι φατνιακοί και εν μέρει οι ουρανικοί ενώ οι διχειλικοί φθόγγοι δεν εμφανίζουν κανένα βαθμό συσχέτισης όσο αφορά την ακουστική τους διάκριση και την Άρθρωση.