Πρόσβαση και χρήση των υπηρεσιών υγείας από τους μετανάστες στην Ελλάδα: οικονομικά δεδομένα χρήσης δευτεροβάθμιας υπηρεσίας υγείας

Abstract

Background: Parity in the access of immigrants to health services is a fundamental factor in their incorporation into Greek society and in the achievement of optimal public health, and is an element of the respect for the human rights and for equality in health care. In recent years, the massive flow of immigrants in Greece created additional needs in health services, causing even more problems in the National Health System (NHS).Purpose: The aim of the present study was to investigate the patterns of use of health services and the possible barriers to the access of immigrants to health services in Greece. In addition, both the health profile and the cost of hospital services of immigrants in Greece were studied.Method: The present study is a cross-sectional study. Data collection was carried out from 1 January 2012 to 30 April 2013. The studied population consists of 446 immigrants, who reside permanently in Greece, aged from 18 years old. In order hospitalized immigrants’ health profile and the cost of these services to be recorded, a systematic investigation of ‘General Hospital LAIKO’ data was conducted. A sum of 4.297 immigrants was imported in 2012.Results: Τhe mean age of participants was 36,6 years (10,9), while their mean duration of stay in Greece was 9.5 years (7,1). The immigrants mainly originated from Albania (35,7%) and Afghanistan (33,6%). 57,0% of the participants had health insurance, although the vast majority had legal documents (85,7%), 55,4% were employed and 47,9% had secondary and higher education. They reported as main health problems hypertension (11.5%) and mental health (10.7%). Regarding the usage of the health services, 22,9% of immigrants had visited the ED, 14,1% had visited outpatient services of NHS and 12,% had been hospitalized. Furthermore, 17,8% had visited private physicians and 27,3% had visited private dentists. The most significant problems reported by immigrants concerning the use of health services in Greece was the defective communication with health professionals, the complexity of the health system and the bureaucratic procedures, the high cost and the long waiting time in hospitals. According to the method of multiple logistic regression, the results showed that the increased ability to understand Greek (OR=1,9, p=0,000), the gender (OR=3,2, p=0,014), where women immigrants had an increased possibility to use health services than men, and the increased monthly family income (OR=3,8, p=0,000) were related to increased use of public health services. Similarly, the gender (OR=4,26, p=0,000), where women were again more likely to use health services, the increased educational level (OR=1,3, p=0,049), the increased duration of stay (OR=1,9, p=0,043) and the work (OR=2,2, p=0,030) were related to the increased use of private health services. Also, the increased ability to read Greek (OR=0,65, p=0,039), the increased knowledge of the available health services (OR=0,4, p=0,007) and the increased educational level (OR=0,78, p=0,008) were related to decreased probability of access barriers. According to the data of General Hospital LAIKO (2012), the mean age of hospitalized immigrants was 55,2 years (15,8), they mainly originated from Albania (39,3%) and the vast majority of them had health insurance (89,1%). The mean hospital stay was 3,23 days (7,78). The most common disease category in ICD-10 statistical clarification was cancer (38,30%). The average cost of treatment came up to 841,06 EUR (1790,27) and the total cost of treatment of immigrants came to 3.540.011 EUR. Also, 21,2% of these expenses remained uncovered and 3,1% paid privately. The relationship between ethnicity and age groups and the payment method was statistically significant (p<0,001).Conclusions: Based on the results of the recent study, strengthening and facilitating access to healthcare for immigrants in Greece is necessary. The communication problems are identified as the most important obstacle for immigrants, concerning their access to health services. Moreover, systematic efforts should be made for the improvement of immigrants’ knowledge and by increasing their insurance coverage. Finally, the high proportion of outstanding debts in hospitals is a major problem for the consolidation of their finances. The entry of the statistical classification ICD-10 and the use of DRGs will contribute to the export of measurable results and solve any possible problem that may arise. The present period is a challenge, due to the current economic crisis and the rise of anti-immigrant rhetoric across Europe.

Εισαγωγή: Η ισότιμη πρόσβαση των μεταναστών στις υπηρεσίες υγείας αποτελεί θεμελιώδη παράγοντα για την ενσωμάτωσή τους στην ελληνική κοινωνία και στην επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος για τη δημόσια υγεία, όπως επίσης και στοιχείο του σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο αυξανόμενος αριθμός των μεταναστών και οι προκλήσεις για τα συστήματα υγείας των χωρών υποδοχής εντείνουν το ενδιαφέρον για την υγειονομική φροντίδα του πληθυσμό αυτού.Σκοπός: Στόχος της παρούσας μελέτης είναι να διερευνήσει τα πρότυπα χρήσης και τα πιθανά εμπόδια στην πρόσβαση των μεταναστών στις υπηρεσίες υγείας στην Ελλάδα. Επιπλέον, μελετάται το υγειονομικό προφίλ και το κόστος των υπηρεσιών δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας των μεταναστών στην Ελλάδα.Υλικό και Μέθοδος: Πρόκειται για συγχρονική μελέτη. Το δείγμα αποτελείται από 446 μετανάστες από διάφορες χώρες της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε κατά το χρονικό διάστημα από 1η Ιανουαρίου 2012 έως 30η Απριλίου 2013. Για την αποτύπωση του υγειονομικού προφίλ των νοσηλευομένων μεταναστών και το κόστος νοσηλείας τους στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε συστηματική διερεύνηση των δεδομένων του Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ». Συνολικά, για το 2012, καταγράφηκαν 4.297 εισαγωγές μεταναστών.Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία του πληθυσμού της μελέτης ήταν 36,6 έτη (10,94), ενώ η μέση διάρκεια παραμονής στην Ελλάδα ήταν 9,5 έτη (7,07). Το 35,7% των μεταναστών καταγόταν από την Αλβανία και το 33,6% από το Αφγανιστάν. Μόλις το 57,0% διέθετε βιβλιάριο υγείας σε ισχύ, αν και η συντριπτική πλειοψηφία διέθετε νομιμοποιητικά έγγραφα (85,7%). Oι κυριότερες ασθένειες που παρουσίαζαν ήταν η υπέρταση (11,5%) και τα ψυχικά νοσήματα (10,7%). Αναφορικά με τη χρήση δημόσιων υπηρεσιών υγείας, το 22,9% των μεταναστών επισκέφθηκαν ΤΕΠ, το 14,1% αυτών επισκέφθηκαν εξωτερικά ιατρεία και το 12,0% αυτών νοσηλεύθηκαν σε νοσοκομείο. Το 17,8% των μεταναστών είχε επισκεφθεί ιδιώτη ιατρό, το 27,3% αυτών επισκέφθηκε ιδιώτη οδοντίατρο και μόλις το 5,0% αυτών νοσηλεύθηκαν σε ιδιωτικό νοσοκομείο. Ως σημαντικότερα εμπόδια πρόσβασης για τους μετανάστες αναφέρθηκαν τα προβλήματα επικοινωνίας, οι πολύπλοκες γραφειοκρατικές διαδικασίες, το κόστος και ο μεγάλος χρόνος αναμονής. Ενδεικτικά, σύμφωνα με τη μέθοδο της πολλαπλής λογιστικής παλινδρόμησης, απεδείχθη ότι η χρήση δημόσιων υπηρεσιών υγείας σχετιζόταν στατιστικώς σημαντικά με την αυξημένη γνώση της Ελληνικής γλώσσας (OR=1,9, p=0,000), με το φύλο (OR=3,2, p=0,014), όπου οι γυναίκες είχαν αυξημένη πιθανότητα χρήσης συγκριτικά με τους άνδρες μετανάστες και με το αυξημένο οικογενειακό εισόδημα (OR=3,8, p=0,000). Αντίστοιχα, η χρήση ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας σχετιζόταν στατιστικώς σημαντικά με το φύλο (OR=4,26, p=0,000), όπου οι γυναίκες και πάλι είχαν περισσότερες πιθανότητες χρήσης, με το αυξημένο εκπαιδευτικό επίπεδο (OR=1,3, p=0,049), με την αυξημένη διάρκεια παραμονής (OR=1,9, p=0,043) και με την ύπαρξη εργασίας (OR=2,2, p=0,030). Τέλος, τα προβλήματα πρόσβασης σχετίζονταν αντιστρόφως ανάλογα με την αυξημένη ικανότητα ανάγνωσης της Ελληνικής γλώσσας (OR=0,65, p=0,039), με την αυξημένη γνώση για τις διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας (OR=0,4, p=0,007) και με το υψηλό εκπαιδευτικό επίπεδο (OR=0,78, p=0,008). Σύμφωνα με τα δεδομένα του Γ.Ν.Α. «ΛΑΪΚΟ», για το έτος 2012, η μέση ηλικία των νοσηλευομένων μεταναστών ήταν τα 55,2 έτη. Οι περισσότεροι μετανάστες κατάγονταν από την Αλβανία (39,3%). Η πλειοψηφία των μεταναστών ήταν ασφαλισμένοι και διέθεταν ιατροφαρμακευτική κάλυψη (89,1%). Ο μέσος όρος νοσηλείας ήταν 3,23 ημέρες (7,78). Οι νεοπλασίες βρέθηκαν ως η συχνότερη κατηγορία νόσου κατά ICD-10 (38,30%). Το μέσο κόστος νοσηλείας ανέρχεται σε 841,06 ευρώ (1.790,27) και το συνολικό κόστος της νοσηλείας των μεταναστών έφτασε στα 3.540.011 ευρώ. Επίσης, το 21,2% των εξόδων νοσηλείας παρέμεινε ακάλυπτο και το 3,1% αυτών πληρώθηκε ιδιωτικά.Συμπεράσματα: H ενδυνάμωση και η διευκόλυνση της πρόσβασης των μεταναστών στην υγειονομική φροντίδα στην Ελλάδα κρίνεται απαραίτητη. Τα προβλήματα επικοινωνίας καταγράφονται ως το πιο σημαντικό πρόβλημα για τους μετανάστες, που εμποδίζει την πρόσβαση τους στην υγειονομική φροντίδα. Επιπλέον, η βελτίωση της πρόσβασης των μεταναστών στις υπηρεσίες υγείας θα συντελεστεί μέσω της αύξησης της ασφαλιστικής κάλυψης και της γνώσης των μεταναστών για τις διαθέσιμες υπηρεσίες υγείας. Τέλος, το υψηλό ποσοστό εκκρεμών οφειλών στα νοσοκομεία αποτελεί σημαντικό πρόβλημα για την εξυγίανση των οικονομικών τους. Η καταχώρηση των διαγνώσεων μέσω της στατιστικής ταξινόμησης ICD-10 και η τιμολόγηση μέσω των αντίστοιχων ΚΕΝ θα συμβάλλει στην εξαγωγή μετρήσιμων αποτελεσμάτων και θα συμβάλει στην άμεση επίλυση τυχών προβλημάτων. Η χρονική συγκυρία αποτελεί πρόκληση, εξαιτίας της τρέχουσας οικονομικής κρίσης και της ανόδου της αντιμεταναστευτικής ρητορικής σε όλη την Ευρώπη.