Απόψεις διευθυντών και εκπαιδευτικών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη διαχείριση σχολικών κρίσεων: θεωρητική ανάλυση και εμπειρική διερεύνηση

Abstract

The aim of the present study was to examine the issue of crisis management in secondary education schools in Greece by analyzing school administrators’ and teachers’ perceptions of readiness and deficiencies in the school community. Thirteen (13) administrators, sixteen (16) teachers and two (2) school counselors in secondary education in the prefectures of Kozani, Thessaloniki, Attica, Ilia, Larissa, Pella and Florina participated in semi-structured interviews. Using qualitative content analysis the focus was on types of school crises and their causes, on management practices of school crises reported by administrators and teachers, teacher’s pedagogical proficiency to manage these crises and suggestions for efficient management of relevant incidents in the future. Findings indicated that school administrators and teachers in Greek secondary education schools reported being unprepared to handle school crises due to factors caused primarily by man. Furthermore, absence of prevention and management plans to handle school crises coupled with teacher’s insufficient pedagogical training minimized internal school crisis management and led to seeking assistance from “experts” and entities outside the school community. Educational implications are discussed.

Σκοπός της έρευνας ήταν η μελέτη της διαχείρισης των σχολικών κρίσεων σε γυμνάσια και λύκεια αναλύοντας τις απόψεις διευθυντών και εκπαιδευτικών που υπηρετούν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, προκειμένου να εξεταστεί η ετοιμότητα και να διαπιστωθούν οι ελλείψεις της σχολικής κοινότητας απέναντι σε αυτές. Μετά την εκτενή βιβλιογραφική επισκόπηση και θεωρητική ανάλυση του θέματος ακολούθησε η εμπειρική μελέτη με τη διεξαγωγή τριανταμίας ημιδομημένων συνεντεύξεων με δεκατρείς διευθυντές, δεκαέξι εκπαιδευτικούς και δύο σχολικούς συμβούλους στους νομούς Κοζάνης, Θεσσαλονίκης, Αττικής, Ηλείας, Λάρισας, Πέλλας και Φλώρινας. Η μεθοδολογία με την οποία έγινε η ανάλυση του ερευνητικού υλικού των συνεντεύξεων ήταν η Ποιοτική Ανάλυση Περιεχομένου. Η έρευνα εστίασε σε κατηγορίες κρίσεων στις σχολικές μονάδες, στην αναζήτηση αιτιών τους, σε τρόπους αντιμετώπισης και στην αποτίμησή τους από διευθυντές και εκπαιδευτικούς, στην παιδαγωγική επάρκειά τους να τις διαχειριστούν και στην κατάθεση προτάσεων από τους συμμετέχοντες για αποτελεσματικό χειρισμό αντίστοιχων περιστατικών στο μέλλον. Διαπιστώθηκε ότι διευθυντές και εκπαιδευτικοί στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση δηλώνουν συχνά ανέτοιμοι να χειριστούν τις σχολικές κρίσεις που οφείλονται ως επί το πλείστον σε ανθρώπινη ενέργεια. Επιπλέον, καταγράφηκαν ελλείψεις στην αντιμετώπισή τους και διαπιστώθηκε ότι η απουσία σχεδίων πρόληψης και διαχείρισης αρκετών περιστατικών σε συνδυασμό με την ανεπαρκή παιδαγωγική κατάρτιση των εκπαιδευτικών επηρεάζει δυσμενώς τον τομέα της διαχείρισης των κρίσεων, εμποδίζοντας την εκπαιδευτική κοινότητα να επιλύει τα προβλήματα δίχως να απευθύνεται σε ειδικούς και φορείς εκτός των δομών της.