Εκτίμηση της αποδοτικότητας - αποτελεσματικότητας - απόδοσης του εργαστηριακού τομέα δημοσίων νοσοκομείων

Abstract

The role of Clinical Laboratories in decision making has been widely recognized internationally. At the same time their technological upgrading is essential if they are to respond to their supportive role in the Health Sector. The laboratories multiple tasks and demanding role, under the new public administration, of achieving at least the same results with lower budgets, give them a vital role in improving the efficiency and the effectiveness of the whole health service. It is therefore essential to discover the key factors that will make them effective. Improving the performance of Clinical Laboratories will create multiple added values at the micro and macro scales in the National Health System. On this basis, the aim of this thesis is to “engage” management and medicine. The approach commences by considering health as a good, outlines health systems and policies, identifies methods of financing healthcare system, and focuses on the application of the new public management in the healthcare sector. Furthermore, a systematic review of evaluation methodologies of health services was carried out. Within the multifarious healthcare sector, the study focuses on the area of the laboratories in public hospitals, evaluating their efficiency via the application of the methodology of Data Envelopment Analysis (DEA). This sector was chosen as a key domain in healthcare for the prevention, diagnosis and treatment of the patient. For the examination of its effectiveness, different questionnaires for all groups of interest were designed and the project was assessed as a case study of the microbiological laboratories of public hospitals. The final results include the formulation of a general axis for the assessment of laboratories at the level of clinical outcomes, patient satisfaction and cost management.

Ο ρόλος των κλινικών εργαστηρίων στη λήψη αποφάσεων, τόσο των κλινικών ιατρών όσο και των ασθενών, έχει αναγνωριστεί διεθνώς. Παράλληλα, έχει υπογραμμισθεί η ολοένα αναγκαία και κοστοβόρα τεχνολογική τους αναβάθμιση, ώστε να ανταποκρίνονται στο βασικό και ουσιαστικό υποστηρικτικό τους ρόλο στον τομέα της Υγείας. Αυτός ο ρόλος των κλινικών εργαστηρίων, σε συνδυασμό με την πολιτική περιορισμού των προϋπολογισμών των ανεπτυγμένων οικονομιών, με στόχο την παραγωγή των ίδιων τουλάχιστον υπηρεσιών με χαμηλότερο κόστος, αναδεικνύει τη σπουδαιότητα της ανάλυσης των δομών των συγκεκριμένων εργαστηρίων για τους σχεδιαστές πολιτικών Υγείας, προκειμένου να εντοπιστούν και να αμβλυνθούν οι αδυναμίες τους, ώστε αυτά να λειτουργούν αποδοτικά και αποτελεσματικά. Η βελτίωση της απόδοσης των κλινικών εργαστηρίων αναμένεται ότι θα δημιουργήσει πολλαπλασιαστικές προστιθέμενες αξίες τόσο στα ίδια όσο και στους τομείς-κλινικές που αυτά υποστηρίζουν και συνεπώς στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητάς των Νοσοκομείων με ιδιαίτερα θετικά αποτελέσματα για την απόδοση του Εθνικού Συστήματος Υγείας ως σύνολο. Με αφετηρία τα αναπάντητα μέχρι σήμερα ερωτήματα που εγείρονται σχετικά με το ρόλο και την απόδοση των κλινικών εργαστηρίων στα δημόσια νοσοκομεία, υπό το πρίσμα του δημόσιου μάνατζμεντ, η παρούσα διδακτορική διατριβή, μετά την εξέταση της υγείας ως αγαθό, σκιαγραφεί τα συστήματα και τις πολιτικές υγείας που επικρατούν διεθνώς, επισημαίνει τους τρόπους χρηματοδότησης ενός συστήματος υγείας και εστιάζει στην εφαρμογή του νέου δημόσιου μάνατζμεντ στον τομέα της υγείας. Για το λόγο αυτό πραγματοποιείται συστηματική επισκόπηση των μεθοδολογιών αξιολόγησης των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας που έχουν υιοθετηθεί διεθνώς. Η μελέτη εστιάζει στον εργαστηριακό τομέα των δημοσίων νοσοκομείων, στον οποίο αξιολογείται η αποδοτικότητά του με την εφαρμογή της μεθοδολογίας Data Envelopment Analysis (DEA), διότι ο συγκεκριμένος τομέας συνιστά βασικό τομέα στην υγεία για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία του ασθενή. Για την αξιολόγηση και ανάλυση της αποτελεσματικότητας σχεδιάστηκε και πραγματοποιήθηκε πρωτογενής έρευνα σε δημόσια νοσοκομεία (περιφερειακά και κεντρικά, πανεπιστημιακά και μη) με τη διαμόρφωση διαφορετικών ερωτηματολογίων για κάθε μία από τις ομάδες-του δείγματος. Η ολοκλήρωση των παραπάνω φάσεων-κεφαλαίων κατέληξε στη διαμόρφωση ενός γενικού άξονα για την αξιολόγηση των εργαστηρίων, σε επίπεδο κλινικών αποτελεσμάτων, ικανοποίησης των ασθενών και διαχείρισης κόστους, που θα αποτελέσουν τη βάση για προτάσεις πολιτικής και μάνατζμεντ.