Παραγωγική δυναμικότητα και αποδοτικότητα ελληνικού συστήματος υγείας

Abstract

The present thesis falls within the general scope of health and insurance economics, and in particular to the measurement of hospital efficiency and productivity. Structural reforms of the hospital sector are a priority in EU health policy agenda, according to which the reform planning process should include the improvement of the qualitative dimension of health services, the long-term sustainability and the efficiency of the health system.The purpose of this thesis is twofold. First, to investigate the dynamics of productivity and efficiency of the Greek hospital sector during the 2009-2012 period, based on financial and operational data. Τhe use of Malmquist Productivity Index (MPI) is examined via Data Envelopment Analysis (DEA) methodology in conjunction with bootstrapping techniques for the entire sample of Greek public hospitals. The data was collected by the Ministry of Health through the ESY.net information system. The productivity measurement methodology uses the model of Malmquist index developed by Simar and Wilson, which has not previously been applied to the Greek hospital sector.Secondly, this thesis employed a database by the Greek Statistical Authority (ELSTAT) for 28 major public hospitals for year 2009, in order to investigate the magnitude of the effect a qualitative output variable (hospital mortality adjusted to the number of operations) had to the overall efficiency of hospitals.The results revealed significant variations in the hospital productivity based on operational and financial data for the period 2009 to 2012. The main factors that contribute to overall productivity growth is the increase in the bed occupancy rate, the type (university or not) and hospital size.According to the estimated values of the MPI index, the average Greek hospital exhibited a significant increase in productivity between 2009 and 2012. Almost all of the increase in productivity was due to technological progress and only a very small part was due to the change of technical efficiency.For year 2009, it was estimated that the inclusion of the quality index (adjusted inpatient mortality rate divided by the number of surgeries) in the computation of hospital performance affected significantly the efficiency values in the subset of the 28 major hospitals, as the statistical analysis showed.

Η παρούσα διατριβή εμπίπτει στο γενικό πεδίο των οικονομικών της υγείας και της ασφάλισης και ειδικότερα στη μέτρηση της αποδοτικότητας και παραγωγικότητας των νοσοκομείων. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις του νοσοκομειακού τομέα αποτελούν προτεραιότητα της πολιτικής ατζέντας υγείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία η διαδικασία σχεδιασμού των μεταρρυθμίσεων, θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει την βελτίωση της ποιοτικής διάστασης των υπηρεσιών υγείας, καθώς και τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα και αποδοτικότητα του συστήματος υγείας. Ο σκοπός της διατριβής είναι διττός. Πρώτον, να διερευνήσει τη δυναμική της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας του ελληνικού νοσοκομειακού τομέα κατά την περίοδο 2009-2012, βάσει οικονομικών και λειτουργικών δεδομένων. Γίνεται χρήση του δείκτη παραγωγικότητας Malmquist (MPI) μέσω Περιβάλλουσας Ανάλυσης Δεδομένων (DEA) σε συνδυασμό με τεχνικές bootstrapping, για ολόκληρο το δείγμα των ελληνικών δημόσιων νοσοκομείων. Τα δεδομένα συλλέχθηκαν από το Υπουργείο Υγείας μέσω του πληροφοριακού συστήματος ESY.net. Η μεθοδολογία μέτρησης της παραγωγικότητας χρησιμοποιεί το υπόδειγμα του δείκτη Malmquist το οποίο αναπτύχθηκε από τους Simar και Wilson και το οποίο δεν έχει εφαρμοστεί προηγουμένως στον ελληνικό νοσοκομειακό τομέα. Δεύτερον, η παρούσα διατριβή αξιοποιώντας βάση δεδομένων από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) για τα 28 μεγάλα δημόσια νοσοκομεία για το έτος 2009, εξετάζει το μέγεθος της επίδρασης ποιοτικής μεταβλητής εκροής (ποσοστό ενδονοσοκομειακής θνησιμότητας προσαρμοσμένο στον αριθμό των χειρουργικών επεμβάσεων) στην εκτίμηση της συνολικής αποδοτικότητας των νοσοκομείων.Τα αποτελέσματα αποκαλύπτουν σημαντικές διακυμάνσεις της παραγωγικότητας των νοσοκομείων, βάσει λειτουργικών και οικονομικών στοιχείων, κατά την περίοδο 2009 έως 2012. Οι κυριότεροι παράγοντες που συμβάλλουν στη συνολική αύξηση της παραγωγικότητας είναι η αύξηση του ποσοστού πληρότητας των κλινών, ο τύπος (πανεπιστημιακό ή όχι) και το μέγεθος του νοσοκομείου.Σύμφωνα με τις διακυμάνσεις του δείκτη MPI το μέσο ελληνικό νοσοκομείο εμφάνισε σημαντική αύξηση της παραγωγικότητας μεταξύ των ετών 2009 και 2012. Σχεδόν το σύνολο της αύξησης της παραγωγικότητας οφείλεται στην τεχνολογική πρόοδο και μόνο ένα ελάχιστο μέρος οφείλεται στην αλλαγή της τεχνικής αποδοτικότητας.Για το έτος 2009 υπολογίστηκε ότι η συμπερίληψη του ποιοτικού δείκτη εκροής (ποσοστό ενδονοσοκομειακής θνησιμότητας προσαρμοσμένο στον αριθμό των χειρουργικών επεμβάσεων) στο υπόδειγμα μέτρησης της αποδοτικότητας των νοσοκομείων επηρεάζει σημαντικά τις τιμές της αποδοτικότητας στο υποσύνολο των 28 μεγάλων νοσοκομείων όπως κατέδειξε η στατιστική ανάλυση.