Μελέτη του πολυμορφισμού C1858T του γονιδίου της πρωτεϊνικής τυροσινικής φωσφατάσης 22 σε παιδιά και εφήβους με σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι

Abstract

Type 1 diabetes mellitus (T1D) is the most common autoimmune disease in childhood. Protein tyrosine phosphatase non receptor type 22 (PTPN22) gene is involved in the pathophysiology of TD1. PTPN22 gene encodes lymphoid phosphatase (Lyp). Lyp plays a role in negative regulation of the T cell receptor signaling. The aim of this dissertation was to conduct a genetic association study of the PTPN22 C1858T polymorphism in a population of children and adolescents of Greek origin in relation to T1D. We studied 130 children and adolescents with T1D of Greek origin aged 1.30-18.16 years. As a control group, we randomly selected 135 phenotypically healthy individuals of Greek origin aged 10-40 years. The portion of PTPN22 gene containing the polymorphism was amplified by polymerase chain reaction with the usage of specifically designed primers. The PTPN22 C1858T genotype was significantly more frequent in patients compared to controls, but no statistically significant difference was found between the frequencies. The PTPN22 T1858T genotype was detected in only one patient but not in the control group. Τhe PTPN22 1858T allele was detected more frequently in patients compared to controls, but the difference between frequencies was not statistically significant. No statistically significant difference in the distribution of the PTPN22 C1858T genotypes and alleles between males and females was found. With regard to the comorbidity of TD1 with Hashimoto thyroiditis or celiac disease, no statistically significant association was found. We did not find statistically significant differences between carriers and non-carriers of the PTPN22 1858T allele concerning glycemic control. The TC, LDL and ApoB levels were similar in both patients groups. Carriers compared to non-carriers of the minor allele were characterized by a trend for higher levels of Trig and ApoA1 and lower levels of HDL and Lp (a), as well as higher frequency of abnormal levels of ApoA1. With regard to the ApoB/ApoA1 ratio, it was characterized by higher levels in carriers versus non-carriers but at a statistically non-significant level. However, when comparing the number of people with abnormal levels between the two patient groups, it was statistically significantly higher in carriers compared to non-carriers. Regarding the prothrombotic factors, vWf-Ag, PAI-1-Ag and fibrinogen, we did not find statistically significant differences between the two patient groups. No statistically significant association between PTPN22 C1858T polymorphism and HLA-DRB1 and HLA-DQB1 alleles in T1D emerged. The detection of increased frequency of the PTPN22 1858T allele in patients with T1D compared to healthy people is in accordance with the results of similar studies in other populations. The lack of detection of statistically significant difference is probably due to the low frequency of the minor allele in Greek population. The findings concerning lipid profile support the role of PTPN22 C1858T polymorphism in the development of early atherosclerosis in patients with T1D which is investigated for the first time.

Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1 (ΣΔ1) είναι η πιο συχνή αυτοάνοση πάθηση της παιδικής ηλικίας. Στην παθοφυσιολογία του εμπλέκεται το γονίδιο της πρωτεϊνικής τυροσινικής φωσφατάσης μη υποδοχέα τύπου 22 (PTPN22), το οποίο κωδικοποιεί τη λεμφοειδική φωσφατάση (Lyp). Η Lyp διαδραματίζει ρόλο στην αρνητική ρύθμιση της σηματοδότησης του υποδοχέα των Τ λεμφοκυττάρων. Σκοπός της παρούσας διδακτορικής διατριβής ήταν η διεξαγωγή μελέτης γενετικής συσχέτισης του PTPN22 C1858Τ πολυμορφισμού σε πληθυσμό παιδιών και εφήβων ελληνικής καταγωγής σε σχέση με το ΣΔ1. Μελετήθηκαν 130 παιδιά και έφηβοι με ΣΔ1 ελληνικής καταγωγής, ηλικίας 1.30-18.16 ετών. Ως ομάδα ελέγχου επιλέχθηκαν τυχαία 135 φαινοτυπικά υγιή άτομα ελληνικής καταγωγής, ηλικίας 10-40 ετών. Το τμήμα του ΡΤΡΝ22 γονιδίου το οποίο περιλαμβάνει τον πολυμορφισμό ενισχύθηκε με την αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης και τη χρήση ειδικά σχεδιασμένων εκκινητών. Ο PTPN22 C1858Τ γονότυπος ήταν πιο συχνός στους ασθενείς συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, αλλά δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των συχνοτήτων. Ο PTPN22 Τ1858Τ γονότυπος εντοπίστηκε σε ένα μόνο ασθενή αλλά όχι στην ομάδα ελέγχου. Το PTPN22 1858T αλληλόμορφο εντοπίστηκε πιο συχνά στους ασθενείς συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, αλλά η διαφορά στη συχνότητα δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Δε βρέθηκε στατιστικά σημαντική διαφορά στην κατανομή των ΡΤΡΝ22 C1858T γονότυπων και αλληλόμορφων μεταξύ αρρένων και θηλέων. Σε ό,τι αφορά τη συννοσηρότητα του ΣΔ1 με τη θυρεοειδίτιδα Hashimoto ή την κοιλιοκάκη, δε βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις. Δε βρέθηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ φορέων και μη του ΡΤΡΝ22 1858T αλληλόμορφου ως προς το γλυκαιμικό έλεγχο. Τα επίπεδα ολικής χοληστερόλης (TC), χαμηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (LDL) και απολιποπρωτεΐνης Β (ApoB) ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες ασθενών. Στους φορείς συγκριτικά με τους μη φορείς του ελάσσονος αλληλόμορφου διαπιστώθηκαν τάση υψηλότερων επιπέδων τριγλυκεριδίων (TG) και απολιποπρωτεΐνης Α1 (ApoA1) και χαμηλότερων επιπέδων υψηλής πυκνότητας λιποπρωτεΐνης (HDL) και λιποπρωτεΐνης (a) [Lp(a)] καθώς και τάση μεγαλύτερου αριθμού ατόμων με παθολογικά επίπεδα ApoA1. Σε ό,τι αφορά την ApoB/ApoA1 αναλογία, παρουσίαζε υψηλότερα επίπεδα στους φορείς έναντι των μη φορέων αλλά σε μη στατιστικά σημαντικό επίπεδο. Ωστόσο, όταν συγκρίθηκε ο αριθμός των ατόμων με παθολογικά επίπεδα μεταξύ των δύο ομάδων, βρέθηκε στατιστικά σημαντικά μεγαλύτερος αριθμός ατόμων στους φορείς συγκριτικά με τους μη φορείς. Σχετικά με τους προθρομβωτικούς παράγοντες, αντιγόνο του παράγοντα von Willebrand (vWF-Ag), αντιγόνο του αναστολέα 1 του ενεργοποιητή του πλασμινογόνου (PAI-1-Ag) και ινωδογόνο, δεν αναδείχτηκαν στατιστικά σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο ομάδων ασθενών. Δεν αναδείχτηκε στατιστικά σημαντική αλληλεπίδραση του ΡΤΡΝ22 C1858T πολυμορφισμού και των HLA-DRB1 και HLA-DQB1 αλληλόμορφων στο ΣΔ1. Η ανεύρεση αυξημένης συχνότητας του ΡΤΡΝ22 1858Τ αλληλόμορφου στους ασθενείς με ΣΔ1 συγκριτικά με τους μη πάσχοντες συμφωνεί με τα αποτελέσματα παρόμοιων μελετών σε άλλους πληθυσμούς. Η αδυναμία ανίχνευσης στατιστικά σημαντικής διαφοράς ενδεχομένως οφείλεται στη μικρή συχνότητα του ελάσσονος αλληλόμορφου στον ελληνικό πληθυσμό. Τα ευρήματα σε ό,τι αφορά το λιπιδαιμικό έλεγχο ενισχύουν το ρόλο του ΡΤΡΝ22 C1858T πολυμορφισμού στην ανάπτυξη πρώιμης αθηροσκλήρωσης στους ασθενείς με ΣΔ1, ο οποίος διερευνάται για πρώτη φορά.