Ηλεκτρονική επικοινωνία και δίκαιο με έμφαση στο θεσμικό πλαίσιο χρήσης της πληροφορικής στη διαδικασία των δημόσιων διαγωνισμών προμηθειών

Abstract

The rapid spreading of Information and Communication Technology (ICT) in contemporary transactions, as well as the vision of the so called “Information Society”, has influenced to a great degree the communication between State and citizen or economic operator, among others, also concerning procedures which relate directly to the service of public interest and require transparent handling and proper use of public resources.Specifically, the new technological means are now at the disposal of the Contracting Authorities, but also of the concerned enterprises, in an organized and institutionalized way, in order to facilitate and speed up the carrying out of public tenders for goods, services or works necessary for the well – functioning of a modern society. Based on the above – mentioned facts, the present study outlines the contribution of informatics in tendering processes, according to the regulations of both community and national Law, as they are valid and applicable in today’s practice. This study is divided into five Chapters. Firstly, Chapter 1ο presents a brief description of the meaning and also of the content of the recent terms of “Information Society” and “Electronic Government” (e – government), which introduce new practices in Public Administration contributing directly to the upgrade of the interactive relationship between State and citizen. Then, Chapter 2ο examines the support given by informatics in the carrying out of tendering procedures, as well as the institutional problems resulting from the use of it (i.e., data transfer issues, electronic signatures). In the next Chapter (3ο), we refer in detail to the various stages of a public tender for goods (or services), according to the existing institutional framework relying mainly on two basic legislative measures: 1) Presidential Decree No 118/07 “Public Supply Regulation” and 2) Directive 2004/18/EC of the European Parliament and of the Council, which is implemented in the Greek law by Presidential Decree No 60/2007 “Adaption of the Greek Legislation to the provisions of Directive 2004/18/EC on the coordination of procedures for the award of public works contracts, public supply contracts and public service contracts”.In Chapters 4ο και 5ο we set out the two innovative, although not so widespread, ways to carry out a public tender by electronic means which is provided for by Directive 2004/18/EC, in particular the “dynamic purchasing system” (article 33 of the above – mentioned Directive) and the “electronic auction” (article 54 of the Directive), and a critical assessment of them is attempted. Finally, the thesis is completed with conclusions, where there are recorded, among others, the difficulties of the administrative and technical transition from “classic” to electronic tendering procedures both for the Public Administration which carries them out and for the participating economic operators. In addition, certain solutions are proposed for a more appropriate application in order to maximize the benefits from the ICT’s use.

Η ραγδαία εξάπλωση των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ) στις σύγχρονες συναλλαγές, όπως επίσης το όραμα της αποκαλούμενης «Κοινωνίας της Πληροφορίας» (ΚτΠ), έχει επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό την επικοινωνία Κράτους - πολίτη ή οικονομικού φορέα, μεταξύ άλλων και όσον αφορά διαδικασίες που σχετίζονται άμεσα με την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος και απαιτούν διαφανείς χειρισμούς και λελογισμένη χρήση των δημοσίων πόρων. Συγκεκριμένα, τα νέα τεχνολογικά μέσα τίθενται πλέον με οργανωμένο και θεσμοθετημένο τρόπο στη διάθεση των Αναθετουσών Αρχών, αλλά και των ενδιαφερόμενων επιχειρήσεων, προκειμένου να διευκολύνουν και να επιταχύνουν τη διενέργεια δημόσιων διαγωνισμών προμηθειών, υπηρεσιών ή έργων απαραίτητων για την εύρυθμη λειτουργία μίας σύγχρονης κοινωνίας. Στηριζόμενη στα προαναφερόμενα δεδομένα, η παρούσα μελέτη σκιαγραφεί τη συμβολή της πληροφορικής στις διαγωνιστικές διαδικασίες, βάσει των ρυθμίσεων τόσο του ενωσιακού όσο και του εθνικού Δικαίου, όπως αυτές ισχύουν και εφαρμόζονται στην πράξη σήμερα. Η εν λόγω μελέτη χωρίζεται σε πέντε επιμέρους Κεφάλαια. Κατ’ αρχάς (Κεφάλαιο 1ο), παρουσιάζεται μία σύντομη περιγραφή της έννοιας, αλλά και του περιεχομένου, των σχετικά πρόσφατων όρων «Κοινωνία της Πληροφορίας» και «Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση» (e – government), οι οποίες εισάγουν καινούριες πρακτικές στη Δημόσια Διοίκηση, συμβάλλοντας άμεσα στην αναβάθμιση της αμφίδρομης σχέσης μεταξύ κράτους και πολίτη. Στη συνέχεια (Κεφάλαιο 2ο), διερευνάται η υποστήριξη που παρέχει η πληροφορική στη διεξαγωγή διαγωνιστικών διαδικασιών, όπως επίσης και τα θεσμικά προβλήματα που προκύπτουν από τη χρήση της (π.χ. ζητήματα διακίνησης δεδομένων, ηλεκτρονικές υπογραφές). Στο επόμενο Κεφάλαιο (3ο), αναφέρονται αναλυτικά τα επιμέρους στάδια διενέργειας ενός δημόσιου διαγωνισμού προμηθειών (ή υπηρεσιών), βάσει του υφιστάμενου κανονιστικού πλαισίου, που στηρίζεται κατά κύριο λόγο σε δύο βασικά νομοθετήματα: 1) στο Προεδρικό Διάταγμα 118/07 «Κανονισμός Προμηθειών Δημοσίου» και 2) στην ενωσιακή Οδηγία 2004/18/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, δηλαδή κατ’ επέκταση στο Προεδρικό Διάταγμα 60/07 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας στις διατάξεις της Οδηγίας 2004/18/ΕΚ περί συντονισμού των διαδικασιών σύναψης δημοσίων συμβάσεων έργων, προμηθειών και υπηρεσιών».Στα Κεφάλαια 4ο και 5ο παρατίθενται αντίστοιχα οι δύο καινοτόμοι, αν και όχι τόσο διαδεδομένοι, τρόποι διεξαγωγής του δημόσιου διαγωνισμού με ηλεκτρονικά μέσα, που προβλέπει η Οδηγία 2004/18/ΕΚ, και συγκεκριμένα το «δυναμικό σύστημα αγορών» (άρθρο 33 της προαναφερόμενης Οδηγίας) και ο «ηλεκτρονικός πλειστηριασμός» (άρθρο 54 της Οδηγίας), και επιχειρείται μία κριτική αποτίμηση αυτών. Τέλος, η διατριβή ολοκληρώνεται με την παράθεση συμπερασμάτων, όπου καταγράφονται, μεταξύ άλλων, οι δυσχέρειες της διοικητικής και υλικοτεχνικής μετάβασης από τις «κλασικές» στις ηλεκτρονικές διαγωνιστικές διαδικασίες, τόσο για τη Δημόσια Διοίκηση που τις διενεργεί όσο και για τους συμμετέχοντες οικονομικούς φορείς. Επίσης, προτείνονται ορισμένες λύσεις για την ορθότερη εφαρμογή και κατά συνέπεια τη μεγιστοποίηση του οφέλους από τη χρήση τους.