Οικολογική έρευνα για την ποσοτική και ποιοτική βελτίωση του αστικού πρασίνου στην πόλη της Κατερίνης

Abstract

This thesis deals with the total listing of Urban Green space in communal areas of the city of Katerini, with objectives to find out the percent of green surface per capita and to assess the quantitative adequacy of current green. The total listing of Urban Green concerned only the number of trees per communal area and per species. The communal areas where this research took place were: Parks, Groves, Squares, Pedestrian walkways, Sidewalks, Islands, Playgrounds, Schools and Municipal Cemeteries. The most important problems arisen from this research where the following: The quantitative analogy of green surface per capita (3,2 m2/citizen) in the city of Katerini is low in comparison to Greek and International standards. The dominance of one specimen (ligoustro) in sidewalks with 44,4% while the other 19 species occupying the rest 55,6% of all species. Consequently, there is a lack of biodiversity, immunity to attacks from diseases and reduced space aesthetic. The majority of evergreen species approximates 72% of total species and burdens more, in relation to deciduous species, the already negative conditions prevailing in the urban environment. Damages in hedgerows from human activities with vandalisms and harms through illegal and damaging pruning of civilians, from engraves, from vehicle crashes etc. The poor initial design and planting of parks with photophilous species of conifer trees in dense and scientifically unacceptable planting link, caused pure clusters of same age conifers (Tracheia Peuki, Mavri Peuki, Koukounaria) with wry stems and variation form the plumb due to the phototropism phenomenon whereas the majority of trees present asymmetric hair, problems in stem, problems form pruning, problems in hair, attacks from insects and effluents. The most important suggested measures to resolve all these problems and achieve targeted objectives set by this Thesis are: Draft a digital register for all trees with the aim to improve their management and assessment twice a year. Develop a tree list appropriate for functional and aesthetic needs of every communal area. Increase biodiversity not only in hedgerows but also in parks and especially in the park of Katafiotitka with the most rapid conversion of its clusters of same age conifers to a mixed different aged cluster of conifers and broadleaves. Pruning implementation based on scientific criteria and in accordance with the general pruning principal that form and function of trees should not be changed. Active participation of citizens in issues concerning the design of communal areas and the protection of urban green through their sensitization. By implementing all aforementioned actions an increase in the current percent of green surface per capita in Katerini could be archived coupled with an improvement in their quality characteristics

Η παρούσα έρευνα ασχολήθηκε με την συνολική καταγραφή του Αστικού Πρασίνου στους κοινόχρηστους χώρους της πόλης της Κατερίνης, με στόχους την εύρεση του ποσοστού επιφάνειας πρασίνου ανά κάτοικο και την αξιολόγηση της ποσοτικής επάρκειας του υπάρχοντος πρασίνου. Η καταγραφή του συνόλου του Αστικού Πρασίνου αφορούσε μόνο τον αριθμό των δένδρων ανά κοινόχρηστο χώρο και ανά είδος. Οι κοινόχρηστοι χώροι στους οποίους έγινε η έρευνα ήταν: Πάρκα, Άλση, Πλατείες, Πεζόδρομοι, Πεζοδρόμια, Νησίδες, Παιδικές χαρές, Σχολεία και Δημοτικά Νεκροταφεία. Τα σημαντικότερα προβλήματα που προέκυψαν από την συγκεκριμένη έρευνα αφορούν τα εξής: Η ποσοτική αναλογία της επιφάνειας πρασίνου ανά κάτοικο (3,2 τ.μ./κατ.) στην πόλη της Κατερίνης ήταν μικρή σε σχέση με τα Ελληνικά και Διεθνή πρότυπα. Η κυριαρχία ενός μόνο είδους (Λιγούστρο) στα πεζοδρόμια με ποσοστό 44.4%, ενώ τα υπόλοιπα 19 καταλαμβάνουν το 55.6% του συνόλου. Συνεπώς υπάρχει έλλειψη βιοποικιλότητας, ανθεκτικότητας στις προσβολές από ασθένειες και μειωμένη αισθητική του χώρου. Η πλειοψηφία των αείφυλλων ειδών με ποσοστό 72% του συνόλου σε σχέση με τα φυλλοβόλα είδη επιβαρύνει ακόμη περισσότερο τις ήδη αρνητικές συνθήκες που επικρατούν στο αστικό περιβάλλον. Ζημιές στις δενδροστοιχίες από ανθρώπινες δραστηριότητες με βανδαλισμούς και πληγώσεις από παράνομα και καταστροφικά κλαδέματα ιδιωτών, από χαράξεις, από πρόσκρουση οχημάτων κ.α. Ο ακατάλληλος αρχικός σχεδιασμός και φύτευση των πάρκων με φωτόφιλα είδη κωνοφόρων δένδρων σε πυκνό και μη επιτρεπτό επιστημονικά φυτευτικό σύνδεσμο, είχε ως αποτέλεσμα την δημιουργία αμιγών ομήλικων συστάδων από κωνοφόρα ( Τραχεία Πεύκη, Μαύρη Πεύκη, Κουκουναριά) με στρεβλούς κορμούς και απόκλιση από την κατακόρυφο λόγω του φαινομένου του φωτοτροπισμού, ενώ επιπλέον η πλειονότητα των δένδρων εμφάνισαν ασύμμετρη κόμη, προβλήματα στον κορμό, προβλήματα από κλαδεύσεις, προβλήματα στην κόμη, προσβολές από έντομα και εκροή υγρών. Τα σημαντικότερα προτεινόμενα μέτρα για την επίλυση όλων αυτών των προβλημάτων και την επίτευξη των στόχων που τέθηκαν από την παρούσα διδακτορική έρευνα είναι: Σύνταξη ψηφιακού μητρώου για όλα τα δένδρα με σκοπό την καλύτερη διαχείριση και αξιολόγησή τους μια έως δυο φορές το χρόνο. Κατάρτιση καταλόγου δένδρων κατάλληλων για τις λειτουργικές και αισθητικές ανάγκες κάθε κοινόχρηστου χώρου. Αύξηση της βιοποικιλότητας τόσο στις δενδροστοιχίες όσο και στα πάρκα και ιδιαίτερα στο πάρκο Καταφυγιωτών με την όσο το δυνατόν γρηγορότερη μετατροπή της ομήλικης συστάδας κωνοφόρων σε μικτή ανομήλικη κωνοφόρων και πλατύφυλλων. Εφαρμογή κλαδεύσεων με βάση επιστημονικά κριτήρια και σύμφωνα πάντοτε με τη γενική αρχή της κλάδευσης κατά την οποία δεν πρέπει αλλάζει η μορφή και η λειτουργία των δένδρων. Ενεργός συμμετοχή των δημοτών σε θέματα που αφορούν τον σχεδιασμό των κοινοχρήστων χώρων και την προστασία του αστικού πρασίνου μέσα από την ευαισθητοποίησή τους. Από την εφαρμογή όλων των παραπάνω θα καταστεί εφικτή η αύξηση του υφιστάμενου ποσοστού των επιφανειών πρασίνου ανά κάτοικο στην Κατερίνη σε συνδυασμό με τη βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών τους.