Αξιολόγηση του αστικού και περιαστικού πράσινου - περίπτωση του πολεοδομικού συγκροτήματος των Αθηνών

Abstract

Χαρακτηριστικά γνωρίσματα των μεγάλων αστικών συγκροτημάτων αποτελούν η συνεχιζόμενη αύξηση της πυκνότητας του πληθυσμού σε περιορισμένο χώρο, ο σταθερά αυξανόμενος οικοδομικός όγκος και η γενικότερη κάλυψη με άσφαλτο και άλλα δομικά υλικά της επιφάνειας του εδάφους. Παράλληλα, η γειτνίαση ορισμένων από τις σύγχρονες πόλεις με βιομηχανικές περιοχές και ο υπέρμετρος κυκλοφοριακός φόρτος επιβαρύνουν σημαντικά τις περιβαλλοντικές συνθήκες, αυξάνοντας την ατμοσφαιρική ρύπανση και τη θερμοκρασία και μειώνοντας την ταχύτητα του ανέμου στο αστικό τοπίο. Καθοριστική είναι η σημασία του φυτοκαλυμμένου ελεύθερου χώρου, στη βελτίωση των συνθηκών του περιβάλλοντος της πόλης παρά το ότι οι «πράσινες» επιφάνειες είναι ζωτικής σημασίας για το αστικό περιβάλλον, τις περισσότερες φορές είναι λίγες, μικρής έκτασης και απαντώνται τυχαία στο πολεοδομικό συγκρότημα. Αυτοί οι χώροι διακρίνονται σε ιδιωτικούς και κοινόχρηστους. Στους κοινόχρηστους χώρους περιλαμβάνονται οι δημόσιοι και δημοτικοί κήποι, τα πάρκα, τα άλση και τα δάση, ενώ στους ιδιωτικούς χώρους κατατάσσονται κυρίως οι ιδιωτικοί κήποι,που αποτελούν ένα προσωπικό υπαίθριο χώρο, σύμβολο προσωπικής ελευθερίας και ανεξαρτησίας αλλά και πηγή υγείας. Αυτά τα πλεονεκτήματα δεν μπορούν να διασφαλισθούν στους κατοίκους μεγάλων οικοδομικών συγκροτημάτων, όπου, τις περισσότερες φορές, η ύπαρξη φυτοκάλυψης δεν εξασφαλίζει την άμεση πρόσβαση στη φύση. Άλλοι ελεύθεροι χώροι, που μπορούν να συμπεριληφθούν στις πιο πάνω κατηγορίες είναι οι πλατείες, οι νησίδες κυκλοφορίας, οι δενδροστοιχίες κ.ά. εφόσον η συμμετοχή του πρασίνου σ' αυτούς είναι αξιόλογη. Αναπόσπαστο λοιπόν τμήμα ενός πολεοδομικού συγκροτήματος αποτελούν οι φυτοκαλυμμένοι χώροι ή αλλιώς το «αστικό πράσινο» Οι χώροι αυτοί έχουν τη δυνατότητα, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, να συμβάλουν στη βελτίωση των περιβαλλοντικών συνθηκών της πόλης. Στις προϋποθέσεις αυτές κυρίαρχο ρόλο παίζει η έκταση της φυτοκαλυμμένης επιφάνειας, η μορφή και η σύνθεση της βλάστησης, η ύπαρξη ή μη εντός αυτών κτισμάτων, πλακοστρώσεων, ασφαλτοστρώσεων, υδατίνωνεπιφανειών, ως και η δόμηση που τις περιβάλλει. [...]